درحالی‌که ایران رسما اعلام کرده به دلیل کارشکنی عربستان، حج تمتع 95 وارد محدوده‌ی زمانی قرمز شده است، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به قم رفت تا با آیات عظام و مراجع تقلید دیدار و از نقطه نظرات آنها مطلع شود.
به اعتقاد علی جنتی، شرایط حج امسال فراهم نیست. سعید اوحدی رییس سازمان حج و زیارت نیز که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را در این دیدارها همراهی کرده، گفته است: عربستان هیچگونه میلی برای حضور ما در حج ندارد و فضای سیاسی را نیز بهانه این کار کرده است.
به گزارش ایسنا، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز پنجشنبه - 23 اردیبهشت‌ماه - با آیات عظام سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، جعفر سبحانی و عبدالله جوادی آملی دیدارهایی داشت که ظاهرا به منظور اتمام حجت حج تمتع 95 صورت گرفت.
پس از چندماه مصالحه‌ی ایران برای به سرانجام رساندن حج امسال، مراجع تقلید که تا کنون بر حضور زائران ایرانی در حج با حفظ شأن و تامین امنیت تاکید داشتند، این‌بار مواضع صریح‌تری را متناسب با برخورد سعودی‌ها اعلام کردند که شاید صریح‌ترین موضع متعلق به آیت‌الله مکارم شیرازی باشد که اعلام کرد، باید فکر حج امسال را از سر بیرون کرد.
این مرجع تقلید در دیدار با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: طالب حجی عزت‌مندانه هستیم. وقتی در حال حاضر در منطقه به اذعان دشمنان، حرف اول را می‌زنیم، دلیلی ندارد سر ذلت در مقابل دشمنان به زیر بیاندازیم.
وی همچنین اظهار کرد: مردم ما از نرفتن حجی که عزت آنها حفظ نمی‌شود، به خصوص حج امسال ناراضی نیستند، بلکه با این مساله موافقت می‌کنند و اظهار هم کرده‌اند؛ نباید برخی زائران با ذلت بخواهند از طریق کشورهای دیگر به حج بروند، زیرا عزت آنها حفظ نخواهد شد.
آیت‌الله مکارم شیرازی بیان کرد: حج امر عبادی مهمی است، ولی امروز امری عبادی و سیاسی است که با عزت و کرامت و دین و مذهب ما پیوند خورده است.
وی افزود: آنها (عربستان) خود را مالک حرمین شریفین می‌دانند و می‌خواهند انتقام یمن و سوریه و عراق و... را در حج بگیرند و در حال حاضر به دنبال برخورد سیاسی و انتقامی هستند، چنین حجی نه با رضایت خدا همراه است و نه با رضایت بندگان خدا. با این رویکرد حتی توان سرویس‌دهی وجود ندارد.
مکارم شیرازی معتقد است: اگر عربستانی‌ها در این مدت با حضور ما موافقت کنند، قطعا اتفاقاتی خوبی منتظر ما نخواهد بود و آنها همه کارها را به شکلی چیده‌اند که نتوانیم به راحتی امورات را ساماندهی کنیم. در این زمان حتی اگر پیشنهادی ارایه دادند نباید بپذیریم.
از سوی دیگر آیت‌الله حسین نوری همدانی گفت: وقتی امنیت و عزت حجاج در خطر است، دیگر حج واجب نیست.
این مرجع تقلید در دیدار با علی جنتی با بیان اینکه انقلاب اسلامی ما برای امنیت و عزت و کرامت اسلامی بوجود آمد و نمی‌توانیم با کسانی که با صهیونیست‌ها همراه هستند همکاری کنیم، اظهار کرد: اگر آنها شرایط ما را نپذیرفتند قطعا نباید اعزام داشته باشیم. نباید اجازه دهیم که هیچ ایرانی به هیچ ترتیبی به حج برود تا دشمنان بیان کنند که در ایران اختلاف وجود دارد و این موضع، موضع دولت ایران است.
آیت‌الله عبدالله جوادی آملی هم در دیداری که علی جنتی با همراهی رییس سازمان حج و زیارت با او داشت، گفت: شرایط به گونه‌ای است که از نظر شرعی کسانی که امسال از نظر مالی مستطیع شده‌اند، حج بر گردن‌شان نیست.
این مرجع تقلید بیان کرد: دودمان ابوسفیان پیش از اسلام کافر بودند و پس از اسلام نیز کافر شدند و این مسایلی که امروز در آنجا رخ می‌دهد، غیر قابل پیش‌بینی نبود.
اما آیت‌الله جعفر سبحانی از مراجع عظام تقلید نیز در دیدار با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مواضع دیگری گفت: اگر موانع وجود دارد، باید همه راه‌ها را طی کنید و به حداقل شرایط قائل شوید که با حفظ عزت و امنیت زائران، حج را برگزار کنید.
او معتقد است: اعزام نشدن زائران به حج هم در داخل موجب ناراحتی مردم می‌شود و هم ممکن است باعث شود برای افرادی که به صورت جداگانه می‌روند گران تمام شود. عدم حضور ایران اسلامی در حج برای ما یک ضعف است.
این مرجع تقلید گفت: آنها اراده جدی در این مسیر ندارند، زیرا اگر داشتند این مشکل را حل می‌کردند، ولی بازهم مسوولان نباید مایوس شوند و سعی کنند از راه‌های دیگر وارد شوند.
به گزارش ایسنا، حدود 20 روز از آخرین دور مذاکرات حج تمتع ایران و عربستان می‌گذرد، در این مدت دولت آل سعود که به حقوق زائران ایرانی قائل نشده است، نه تنها به پیشنهادها و راه‌کارهای دولت ایران پاسخی نداده، بلکه با تغییر وزیر حج این کشور در آستانه حج، چالش دیگری را بوجود آورده است.
هفته گذشته کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با حضور رییس سازمان حج و زیارت تشکیل جلسه داد که پس از ارزیابی شرایط و نوع برخورد سعودی‌ها به این جمع‌بندی رسید که احتمال لغو حج تمتع در سال 95 وجود دارد.
رییس سازمان حج و زیارت نیز گفته است: دولت ایران به دلیل اینکه حج فریضه واجب است، تمام تلاش خود را انجام داد تا خارج از پروتکل سیاسی وارد شود، به همین دلیل چهار نامه برای وزیر حج عربستان و رییس کنفرانس اسلامی نوشته شد، اما به رغم همه پیگیری‌ها، نه درباره امنیت زائر و نه در عرصه پرواز تضمینی ارایه نکردند.
اوحدی گفته است: متاسفانه فضا در عربستان علیه ایران بسیار تند است و روزی یک ساعت برنامه تلوزیونی در شبکه‌های عربستانی تولید می‌شود و با این بمباران تبلیغاتی، امسال بعید است که حتی یک روحانی ملبس، بتواند وارد فرودگاه شود.