فرارو- محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز جمعه در مصاحبه با رسانه روسی «تاس»، روسیه را کشور «دوست» ایران خواند و تأکید کرد که تهران شریک نزدیک مسکو باقی خواهد ماند.
آقای «ظریف» در پاسخ به سوالی درباره موضع ایران در قبال درگیری‌های «ناگورنو- قره‌باغ» گفت: «ما معتقدیم که منطقه ما به درگیری‌های بیشتر نیاز ندارد. همه ما با افراط‌گرایی و تروریسمی درگیر هستیم که از سالها اشغال عراق و وضعیت پس از آن - یعنی تشدید افراط‌گرایی بعد از اشغالگری آمریکا- ناشی شد.»
وزیر خارجه ایران اضافه کرد: «و حالا این تهدید همه ما را به ویژه در آسیای مرکزی و قفقاز در معرض خطر قرار داده است. همه ما با تهدید افراط‌گرایی مواجه هستیم، بنابراین لازم است که جهت احترام به قوانین بین‌المللی و اصول منشور سازمان ملل متحد، مناقشات را با ابزارهای صلح‌آمیز حل کنیم.»
آقای ظریف خاطرنشان کرد به همین دلیل بوده که بعد از آغاز خصومت‌ها، وزیر دفاع ایران با وزرای دفاع ارمنستان و آذربایجان تماس گرفته و خود او هم بعد از تماس با وزیر خارجه ارمنستان، در رامسر با وزیر خارجه آذربایجان دیدار کرده است.
ظریف در ادامه گفت: «رفع مخاصمه یا توقف مخاصمه یا آتش‌بس (در قره باغ)، مایه خرسندی است.»
وی افزود: «امیدواریم که این مقدمه مذاکرات جدی برای حل این مسئله باشد. منطقه ما نیازمند همکاری بین همه است.»
ظریف تصریح کرد: «معتقدیم که ارمنستان به عنوان یک همسایه و آذربایجان به عنوان دوستی نزدیک برای ایران، باید روابط خوبی با هم داشته باشند. ما از تمام تلاش‌ها برای حل این مسئله حمایت می‌کنیم و به آن امیدوار هستیم.»
ظریف همچنین توسعه کریدور ارتباطی شمال -جنوب را به نفع شهروندان هر سه کشور ایران، روسیه و آذربایجان دانست و گفت که تکمیل این پروژه، راه‌اندازی یکی از بهترین و ارزان‌ترین مسیرها از آسیا به اروپا را میسر خواهد کرد.
وی همچنین گفت: «این مسیر نه تنها به نفع مردم منطقه است، بلکه یکی از ارزان‌ترین و بهترین مسیرها بین آسیا به اروپا خواهد بود. ساخت این مسیر نیازمند همکاری ایران، روسیه و آذربایجان است و ما برای این کار آماده هستیم.»
ظریف درباره نشست آتی کشورهای دریای خزر در آستانه، پایتخت قزاقستان هم گفت: «باید بتوانیم اسناد حقوقی کنوانسیون خزر را نهایی کنیم. همچنین نیازمند تقویت همکاری‌های زیست محیطی هستیم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در بخش دیگری از این مصاحبه از نتایج دیدار وزرای خارجه ایران، روسیه و آذربایجان در باکو ابراز خرسندی کرد و گفت همکاری‌های سه کشور تنها به حوزه‌های حمل و نقل و مسائل اقتصادی محدود نخواهد شد.
ظریف، مسائل امنیتی، همکاری‌های اطلاعاتی، مبارزه با تروریسم و مواد مخدر را زمینه‌های دیگری دانست که همکاری در آنها امکان‌پذیر است.
دوست و شریک روسیه باقی می مانیموزیر خارجه ایران همچنین در پاسخ به مشارکت بین تهران و مسکو، روسیه را «همسایه‌ای مهم» برای ایران خواند و بر پیوندهای تاریخی دو کشور تأکید کرد.
ظریف علاوه بر این گفت تهران و مسکو «در تمامی زمینه‌ها اعم از روابط چند جانبه، روابط اقتصادی، روابط دفاعی و روابط اطلاعاتی، روابط سیاسی مستحکم دارند.»
وزیر خارجه ایران اضافه کرد روسیه در دوران‌های سخت حامی ایران بوده و به این کشور برای مواجهه با تحریم‌های بین‌المللی کمک کرده است.
ظریف گفت: «ما معتقدیم روسیه به ما در دوران سخت‌مان کمک کرد. روسیه، زمانی که جامعه بین‌المللی و سازمان ملل ما را تحریم کرد، طرف ما بود. ما این را فراموش نمی‌کنیم. ما دوست روسیه و شریک نزدیک این کشور باقی خواهیم ماند.»
وزیر خارجه ایران اضافه کرد تهران به دلیل روابطش با روسیه و منافع مشترک با این کشور به دنبال تقویت و بهبود این روابط در سال‌های آتی است.
ظریف، همچنین گفت: «ما معتدیم که روابط ما با سایر کشورهای دنیا، هرگز روابطمان با روسیه را تضعیف نخواهد کرد چون، ما روابطمان با روسیه را به عنوان یک مشارکت راهبری مهم، ارج می‌نهیم.»
وزیر خارجه ایران سپس به همکاری‌ها دو کشور برای مقابله با تروریسم در سوریه اشاره کرد و گفت: «ایران و روسیه با یکدیگر، قدرتمندتر هستند؛ ما در واقع می‌توانیم به افراط‌گرایی غلبه کنیم و آن را مهار کنیم.»
ظریف خاطرنشان کرد ایران و روسیه با کمک فداکاری‌های مردم سوریه و نیروهای مسلح این کشور توانسته‌اند تا حد زیادی از پیشروی داعش و جبهه‌النصره جلوگیری کنند.
وی در ادمه گفت: « جامعه بین‌الملل، به ویژه آنها که زیاد درباره مبارزه با ترویسم و افراط‌گرایی حرف می‌زنند، لازم است یاد بگیرند که متعهد باشند، جدی باشند و به جای گرفتن تصمیم‌های سیاسی برای مقابله با آن، عمل کنند.»
ظریف با بیان اینکه برای مقابله با افراط‌گرایی به رویکرد «چندجانبه» نیاز است، جنبه نظامی را تنها یکی از ابعاد این موضوع دانست.
ظریف با خاطرنشان کردن اینکه ایران و روسیه در حال همکاری با یکدیگر در زمینه «تروریسم‌ستیزی فرهنگی» هستند خواستار توسعه همکاری‌ها به «گفت‌وگوهای بین مذهبی» شدند.
ظریف در ادامه گفت: «ما معتقدیم اسلام دین صلح است و این تروریست‌ها و افراطی‌ها هیچ ارتباطی با اسلام ندارند و ما با یکدیگر می‌توانیم دیدگاه، قرائت یا روایتی را تروریج کنیم که افراط‌گرایی را مهار کرده و تحمل و میانه‌روی را تبلیغ می‌کند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به اینکه چه اقداماتی برای بهبود همکاری‌های تجاری میان تهران و مسکو انجام شده گفت: «ما در واقع گام‌هایی در این زمینه برداشته‌ایم. برخی تنگناها هستند و که در حال رفع آنها هستیم. یکی از آنها(روابط) بانکی است.»
وی با اشاره به اینکه روابط بانکی ایران و کشورهای دیگر در نتیجه تحریم‌ها محدود شده گفت: «اکنون گام‌هایی با روسیه و سایر کشورها برای برداشتن این محدودیت‌ها برداشته‌ایم.»
ظریف اضافه کرد: «هم‌اکنون در حال انجام گام‌هایی با روسیه و سایر کشورها برای برداشتن آن محدودیت‌ها هستیم. البته، تحریم‌ها برداشته شده‌اند اما سرعت رفع تحریم‌ها در روابط دوجانبه قدری بیشتر طول می‌کشد.»
وزیر خارجه ایران، به توافقات دو کشور در زمینه تسهیل روابط گمرگی و صدور روادید هم اشاره کرد. وی گفت این توافق‌ها به این منظور انجام شده‌اند که گردشگران و بازرگانان دو کشور بتوانند راحت‌تر از یک کشور به کشور دیگر سفر کنند.
ظریف، علاوه بر این، از مذاکراتی با روسیه در زمینه کاهش تعرفه‌های گمرک و برداشتن سایر محدودیت‌ها در زمینه تجارت خبر داد و گفت پیشرفت‌هایی در این زمینه حاصل شده است.
آمریکا سهم ایران در بازار نفت را تصاحب کرده استخبرنگار ایتارتاس از آقای ظریف پرسید: «کشورهای ما، هر دو صاحب منابع طبیعی فراوان هستند. بعد از رفع تحریم‌ها، ایران گام به گام به بازار بزرگ نفتی نزدیک‌تر می‌شود. ما بیشتر رقیب هستیم یا شریک؟»
ظریف در جواب گفت: «ما همیشه شریک هستیم و تقابل در بازار نفتی، واقعیت زندگی است. اما سهم ایران در بازار اروپا را آمریکا تصاحب کرده است. و حالا که ایران با حذف تحریم‌ها بازگشته، امیداوریم که سایر عرضه‌کنندگان به این موضوع توجه کنند- و من فکر می‌کنم که روسیه تصریح کرده که وضعیت خاص ایران بعد از حذف تحریم‌ها را درک می‌کند. امیدوارم که سایر کشورهای تولیدکننده نفت - اعم از کشورهای عضو اوپک و غیرعضو اوپک - این واقعیت را بفهمند و آن را بپپذیرند.»
وزیر خارجه ایران در پایان این مصاحبه به اقدامات متقابل تهران و مسکو برای توسعه صنعت گردشگری پرداخت.
وی گفت: «ما درباره این رایزنی کرده‌ایم. برای ترویج توریسم، یکی از موضوعات روادید است و ما در تلاش هستیم مشکلات روادید را حل کنیم و در این باره با سرگئی لاوروف، صحبت کرده‌ایم.»
ظریف در پاسخ به این سوال که روابط ایران و روسیه چگونه بر سایر مناطق جهان اثر خواهند گذاشت گفت: «فکر می‌کنم که ایران و روسیه در مبارزه با افراط‌گرایی و تروریسم جدی بوده‌اند و این به جامعه بین‌المللی کمک کرده است. ایران و روسیه برای رسیدن به توافق هسته‌ایی که همگان آن را به عنوان دستاوردی مهم ستودند، همکاری نزدیکی داشتند. نقش روسیه در رسیدن به این توافق هسته‌ای، محوری بود و ما ازنقشی که سرگئی لاوروف و دولت روسیه در این فرایند بازی کرد، تقدیر می‌کنیم. بنابراین، همکاری ایران و روسیه با یکدیگر می‌تواند نیرویی برای ایجاد صلح، رفاه و مقابله با چالش‌های مشترک باشد.»