محققان دانشگاه شیکاگو آمریکا، شبکه ای از نواحی مختلف مغز را شبیه سازی کردند که نحوه ارتباط میان آن ها می تواند میزان توانایی تمرکز کردن و حتی احتمال ابتلا به اختلال کم توجهی – بیش فعالی (ADHD) را مشخص کند.
به گزارش ایرنا از ساینس، اختلال کم توجهی – بیش فعالی یک اختلال رفتاری رشدی است که در آن شخص توانایی دقت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و از فعالیت بدنی غیر معمول و بسیار بالا برخوردار است. این اختلال با فقدان توجه، فعالیت بیش ازحد، رفتارهای تکانشی، یا ترکیبی از این موارد همراه است.
محققان با استفاده از یک تکنیک عکسبرداری جدید موسوم به fMRI (مخفف functional magnetic resonance imaging)، شاخه جدیدی از علم عصب شناسی را ابداع کردند که در آن به منظور شناسایی شبکه های عصبی فعال مغز در زمان انجام فعالیت های خاص، کل مغز به طور یکجا تحت نظر قرار می گیرد. شیوه عکسبرداری fMRI امکان اندازه گیری جریان خون مغز را به طور بلادرنگ در اختیار محققان قرار می دهد.
با وجود این که هنگام انجام برخی امور، بخش های خاصی از مغز به شدت درگیر می شوند، محققان دریافتند که تقریبا در هنگام انجام تمام فعالیت های روزمره، بخش های زیادی از مغز باید در قالب یک یا چند شبکه عصبی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
بر اساس این تحقیقات، یکی از این شبکه های عصبی، مسئولیت تمرکز را بر عهده دارد.
محققان در یک آزمایش 25 شخص بالغ را درون دستگاه fMRI قرار دادند و از 24 نفر آن ها خواستند آزمونی را انجام دهند که بسیار خسته کننده بود و نیاز به تمرکز داشت. از شخص باقی مانده خواسته شد بدون هرگونه فعالیتی درون دستگاه به استراحت بپردازد. در این آزمون تعدادی تصویر سیاه و سفید از کوه و فضاهای شهری به داوطلبان نشان داده شد و از آن ها خواسته شد هنگامی که تصویر شهر را می بینند، دکمه ای را فشار دهند. در حدود 90 درصد از تصاویر مربوط به فضاهای شهری بود.
پس از آزمون، اطلاعات fMRI از ارتباطات عصبی مغز داوطلبان توسط یک کامپیوتر تحلیل شد. این کامپیوتر با استفاده از اطلاعات مربوط شبکه عصبی مغز 24 داوطلبی که در آزمون شرکت کردند و مقایسه آن با پیچیدگی شبکه عصبی مربوط به حفظ تمرکز داوطلب باقی مانده، توانستند عملکرد وی را در صورت انجام آزمون موردبحث به درستی پیش بینی کند.
محققان به یک بانک اطلاعاتی جهانی از سوابق اسکن fMRI دسترسی داشتند که در آن توانستند نمونه ای متشکل از اسکن مغز 113 کودک چینی مبتلا به اختلال کم توجهی – بیش فعالی را به دست آورند. محققان با استفاده از نتایج تحلیلی آزمایش خود و مقایسه آن با اطلاعات کودکان توانستند امتیاز کسب شده توسط آن ها را در آزمون ADHD به درستی پیش بینی کنند. در واقع ارتباطات پیچیده شبکه عصبی به معنای احتمال پایین ابتلا به ADHD و ارتباطات کمتر عصبی به معنای احتمال بیشتر ابتلا به این اختلال بود.
این تحقیقات نه تنها می تواند راهگشای درمان اختلال کم توجهی – بیش فعالی باشد بلکه می تواند به این نتیجه گیری منتهی شود که بسیاری از عملکردهای عصبی مغز مانند حافظه و یادگیری، حاصل عملکرد صحیح شبکه های عصبی مورد بحث هستند.گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Nature Neuroscience منتشر شده است.