انتشار یک مجموعه تابلوی مفهومی در ایام محرم با عنوان «صحابه حسینی، صحابه خمینی» که سعی در مقایسه شهدای انقلاب اسلامی با شهدای عاشورا داشته است، با اعتراض شهردار تهران همراه شد. اعتراضی که اگرچه در ابتدا خبرش منتشر نشد اما آنگونه که رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران به «شرق» گفته است، محمد باقر قالیباف، شهردار تهران، دستور اکید جمعآوری آنها را داده است. البته این تابلوها هنوز روی دیوار ایستگاهها و قطارهای مترو وجود دارند.
پیش از این هم تبلیغات محیطی شهرداری تهران در موضوعات غیر شهری و سیاسی همچون «صداقت آمریکایی» و یا تبلیغات اجتماعی و فرهنگی همچون «با یک گل بهار نمیشود» نیز حاشیههایی در پی داشته است. شهرداری تهران در بسیاری از موارد سازه تبلیغاتی را به ارگانهای مختلفی اجاره داده و این مجموعهها با گرفتن مجوز انتشار از اداره ارشاد استان تهران و کمیتههای فرهنگی که در چند زیرمجموعه فرهنگی شهرداری وجود دارند، تبلیغات فرهنگی مورد نظر خود را انجام میدهند. در این شرایط مسئولیت از دوش شهرداری تهران برداشته شده و مجموعه مربوط مسئولیت تبلیغات را بر عهده دارد.
ماه محرم همانند همه مناسبتهای اجتماعی و مذهبی جامعه، معمولا با تبلیغات هدفمند دولتی و سازههای محلی همچون شمایلهای ائمه اطهار(ع) همراه است. تبلیغات شهر و مترو در دست شهرداری است. از همان ابتدای نصب این تابلوهای مفهومی «صحابه حسینی، صحابه خمینی» در ایستگاهها و درون قطارهای متروی تهران، در برخی از شبکههای اجتماعی تصاویر مقایسهای این تابلوها دستبهدست شد اما شاید به دلیل حرمت محرم و افراد حاضر در این تبلیغها، کمتر کسی این تبلیغات را مورد سؤال قرار داد. درعین حال ادامه نصب و ماندگاری تابلوها روی دیوارهای مترو حاکی از نوعی تأیید بود.
با این حال برخی اخبار غیررسمی حاکی از برخی نارضایتیها از مقایسه صورتگرفته در این تابلوها بود،اما در جریان گفتوگوی شرق با محسن سرخو، عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران، در مورد شرایط واگذاری واحدهای تجاری در مجموعه مترو تهران، این عضو شورا از واگذاری مسئولیت تبلیغات مترو تهران به سازمان زیباسازی، به دلیل شرایط نامناسب در مدیریت تابلوهای تبلیغاتی فرهنگی، مترو خبرداد.
همین موضوع را از عیسی علیزاده، رئیس سازمان زیباسازی شهرداری، نیز پرسیدیم و او ضمن تأیید موضوع در گفتوگو با «شرق» گفت: تنها تبلیغات فرهنگی مترو به سازمان زیباسازی سپرده شده و شخص شهردار تهران خواسته است این موضوعات زیر نظر معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری و سازمان زیباسازی تهیه و در شهر منتشر شوند.
علیزاده اثرگذاری مجموعه تابلوهای «صحابه حسینی، صحابه خمینی» و واکنشهای منفی نسبت به آنها در تصمیم شهردار تهران را تأیید کرد و به «شرق» گفت: واکنشها به این تبلیغ مفهومی بسیار بد بود و واکنش شخص شهردار تهران را به همراه داشت. تا جایی که من هم میدانم، دستور جمعآوری فوری این تبلیغات را دادهاند اما شرکت مترو به دلایلی همچون طولانیبودن پروسه جمعآوری، هنوز این تبلیغات را در فضاهای مترو حذف نکرده است.
رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران با یادآوری اینکه تابلوی مقایسهای «صحابه حسینی، صحابه خمینی» را معاونت فرهنگی شرکت مترو تهیه کرده است، گفت: با دستور جدید شهردار تهران تمامی این اقدامات و تبلیغات فرهنگی زیر نظر معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران انجام میپذیرد.
وی با بیان اینکه طبق دستور شهردار تهران تبلیغات فرهنگی مترو تهران همسان با سایر تبلیغات فرهنگی در شهر خواهد بود، اظهار کرد: شرکتهای فعال در این عرصه هم توسط سازمان زیباسازی رتبهبندی و ارزیابی میشوند و همان کمیته فرهنگی که در امور مختلف فرهنگی شهر تصمیم میگیرد، در مورد این تبلیغات هم تصمیم خواهد گرفت.
علیزاده میگوید، با این کار جلوی بسیاری از تبلیغات ناهماهنگ و احیانا مشکلدار گرفته میشود. درعینحال تبلیغات فرهنگی شرکتها و سازمانها و شهرداریها مناطق طبق یک «آیپی» مشخص انجام میشود و در این شرایط مسئولیت کامل تبلیغ هم با سازمان زیباسازی خواهد بود.
رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران به یک اشکال قانونی در تبلیغات شهری اشاره کرد و گفت: این ایراد مهمی است که سازه و برگزاری مزایده با شهرداری است اما محتوا را اداره ارشاد استان تهران تائید میکند و ما نمیتوانیم نظارتی داشته باشیم. به این ترتیب مفاهیم روی تابلوهای تجاری و بسیاری از تابلوهای در اختیار شرکتها و سازمانها تحت اختیار و نظر شهرداری تهران نیست اما چون آرم شهرداری معمولا زیر این تبلیغات وجود دارد، همه آنها به نام شهرداری تمام میشود.
معاون فرهنگي اجتماعي شركت بهرهبرداري مترو تهران و حومه در توضیح این تابلوی مفهومی که روی سایت این مجموعه قرار گرفته، توضیح داده است: «در این کاتاستندها و تبلیغات، شش شخصیت همراه امام حسین(ع) و شش شخصیت انقلابی و یاران حضرت امام خمینی در کنار هم قرار گرفته اند. در یک طرف افرادی همچون حر بن یزید ریاحی، مسلم بن عقیل، حبیب ابن مظاهر، زهیر بن قین به عنوان صحابه امام حسین(ع) و درطرف دیگر سیدمرتضی آوینی، سردار حسین همدانی و آیتالله بهشتی به عنوان اصحاب و یاران امام خمینی(ره) در کنار هم هستند».