میهمانان گران جاده مخصوص

توافق هسته‌ای و شکستن احتمالی قفل‌های تحریم در آینده، در حالی ایرانی‌ها را به حضور خودروسازان خارجی در کشور امیدوار کرده که هنوز هیچ یک از بزرگان صنعت خودرو جهان رسما به «جاده مخصوص» نیامده‌اند و هنوز به اصطلاح همه چیز در حد حرف باقی مانده است.

با این حال، گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد میهمانان آینده خودروسازی و بازار ایران وجود دارد که از حضور شرکت‌هایی مانند فولکس واگن آلمان، فیات ایتالیا، سیتروئن و پژوی فرانسه و حتی غول‌های خودروسازی آمریکا در کشور حکایت می‌کنند. در کنار این گمانه‌زنی‌ها البته خودروسازان کشور نیز تلویحا مذاکره و احتمال همکاری با برخی از شرکت‌های موردنظر را تایید کرده‌اند، منتها عنوان می‌کنند که برای حضور بزرگان صنعت خودرو جهان در ایران، باید حداقل یک سال و نیم دیگر صبر کرد. خودروسازان ایرانی همچنین تاکید می‌کنند که حضور خارجی‌ها نمی‌تواند تضمینی برای تولید و عرضه محصولات ارزان باشد، هرچند به لحاظ کیفی می‌توان روی آنها حساب کرد.

به‌عبارت بهتر، خودروسازان از همین حالا آب پاکی را روی دست مشتریان ریخته و تاکید کرده‌اند که میهمانان آینده خودروسازی ایران، اگرچه معتبرند و محصولات با کیفیتی را عرضه خواهند کرد، اما نباید انتظار خودروهای ارزان‌قیمت را از آنها داشت.

پژو و فولکس در کیلومتر 14
بدون شک در بین همه خودروسازانی که نام‌شان برای حضور در ایران مطرح شده، پژوی فرانسه بیشتر خبرساز بوده و احتمال حضورش در جاده مخصوص نیز بسیار قوی تر از سایر گزینه‌ها است. ایران‌خودرو و پژو طی یک سال و نیم گذشته مذاکرات فشرده‌ای را با هم انجام دادند و آن طور که خبر می‌رسد، هم‌اکنون نیز در آستانه عقد قرارداد با یکدیگر هستند. به گفته مسوولان ایران خودرو، با توجه به رفتار و کردار گذشته پژو در ایران، این بار سعی شده تا قراردادی محکم و به اصطلاح برد-برد با این شرکت فرانسوی بسته شود، به‌نحوی‌که شروطی مانند «سرمایه‌گذاری مستقیم»، «داخلی‌سازی حداقل 40 درصدی»، «صادرات 30 درصدی» و «تاسیس شرکت مشترک» از سوی ایران خودرو مطرح شده است. به گفته منابع آگاه، پژو شروط ایران خودرو را پذیرفته و طرفین حتی بر سر مدل خودروهایی که قرار است در ایران به تولید برسند نیز به تفاهم لازم رسیده‌اند. بر این اساس ظاهرا تا به امروز حضور چهار مدل شامل پژو 307، پژو 301، پژو 208 و پژو 2008 (که هیچ کدام در زمره خودروهای ارزان نیستند) در ایران خودرو قطعی شده است، هرچند هنوز زمان دقیق تولید و عرضه آنها مشخص نیست. از پژو که بگذریم، نام فولکس واگن نیز برای شراکت احتمالی با ایران خودرو مطرح می‌شود. این شرکت آلمانی که پیش تر به واسطه ارتباطی محدود با بخش خصوصی صنعت خودرو ایران، در کشور حضور داشت، گویا این بار می‌خواهد بسیار گسترده تر از قبل وارد شده و با امثال پژو و رنو (در بازار ایران) رقابت کند. هرچند مذاکرات فولکس و ایران خودرو هنوز در مراحل اولیه است، اما آبی‌های جاده مخصوص بدشان نمی‌آید این غول صنعت خودرو جهان را به کیلومتر 14 جاده مخصوص آورده و به‌عنوان شریک اصلی خود معرفی کنند. این در شرایطی است که مدیرعامل ایران خودرو بارها تاکید کرده محصولات فولکس ارزان نبوده و با قیمتی حداقل 70 میلیون تومان راهی ایران خواهند شد.

فیات و دوست آمریکایی‌اش در سایپا
از ایران خودرو عبور کنیم و سری هم به سایپا بزنیم، دومین خودروساز بزرگ کشور که گفته می‌شود گلویش پیش فرانسوی‌ها و ایتالیایی‌ها گیر کرده است. آن طور که خبر می‌رسد، طی یکی دو ماه گذشته مذاکراتی میان سایپا و سیتروئن فرانسه شکل گرفته و دو طرف با توجه سابقه همکاری پیشین خود، به توافقات اولیه برای شراکت با یکدیگر رسیده‌اند. با این حال به گفته منابع آگاه، سایپایی‌ها برای شراکت با سیتروئن، با دو مشکل اساسی روبه‌رو هستند، یکی وضع مالی نه چندان مناسب و دیگری قراردادهایی که با خودروسازان چینی بسته‌اند. به‌عبارت بهتر، سایپا از یک سو نقدینگی لازم را برای آغاز همکاری با سیتروئن، در خزانه‌اش نمی‌بیند و از سویی چون با چینی‌ها قرارداد بسته، خطوط تولیدش به نوعی اشغال شده و به اصطلاح فعلا جا برای میهمانان فرانسوی خود ندارد. هر چه هست، گفته می‌شود سایپا و سیتروئن بر سر اولین محصول تولیدی در ایران به توافق رسیده و قرار است «سیتروئن الیزه» با قیمتی حول و حوش 60 میلیون تومان، میهمان کیلومتر 16 جاده مخصوص شود.

اما دیگر خودروسازی که صحبت از حضورش در سایپا است، گروه فیات-کرایسلر نام دارد. هرچند عنوان می‌شود که این شرکت ایتالیایی-آمریکایی مدنظر ایران خودرو نیز قرار دارد، اما ظاهرا ازآنجاکه ایران خودرویی‌ها بیشتر به فولکس واگن تمایل دارند، به‌نظر می‌رسد فیات-کرایسلر راهی سایپا خواهد شد. گفته می‌شود فیات قصد دارد مدل «پاندا» را در ایران تولید کند، خودرویی که احتمالا زیر 30 میلیون تومان قیمت خواهد داشت.

کارشناسان اما بر این باورند که چون فیات سهامدار کرایسلر آمریکا به‌شمار می‌رود، همکاری این شرکت (فیات) با سایپا می‌تواند پای خودروسازان ایالات‌متحده را به ایران باز کند. به اعتقاد، آنها اگرچه خودروسازان آمریکایی با منع ورود به ایران مواجه‌اند، اما کرایسلر می‌تواند از مسیر فیات، به جاده مخصوص بیاید و از همین‌رو هیچ بعید نیست تا چند سال دیگر، شاهد تولید خودروهای آمریکایی در سایپا باشیم.

این موضوع را مدیرعامل پیشین ایران خودرو نیز تلویحا تایید و عنوان کرده که خودروسازان آمریکایی تا پنج سال دیگر راهی ایران خواهند شد.