انگیزه دولت از افزایش قیمت دلار چیست؟

فرارو- یک استاد دانشگاه با اشاره به انتشار اخباری مبنی بر افزایش 8.8 درصدی نرخ رسمی دلار در بودجه سال 95 گفت: «به نظر می رسد هدف اصلی دولت از افزایش نرخ رسمی دلار نزدیک کردن این نرخ به نرخ بازار باشد و این سیاستی است که در دهه 80 نیز انجام شد.»

انتشار اخبار غیررسمی مبنی بر پیشنهاد نرخ 3100 تومان برای دلار در بودجه سال 95 گمانه زنی های مختلفی را درباره اهداف دولت از افزایش 250 تومانی قیمت پیشنهادی خود نسبت به بودجه سال جاری به دنبال داشته است. نرخ رسمی دلار در سال جاری نسبت به سال 93 حدود 7.5 درصد رشد داشت در حالی که با پیشنهاد کنونی نرخ رشد دلار در سال 95 نسبت به سال 94 حدود 8.8 درصد خواهد بود. توافق هسته ای و بازگشت پول های بلوکه شده این سوال را مطرح می کند که دلیل دولت در افزایش نرخ ارز حتی بیشتر از بودجه سال جاری چیست؟

هدف دولت حرکت به سمت تک نرخی کردن ارز است
دکتر علی دینی ترکمانی استاديار دانشگاه و عضو هئيت علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر می رسد هدف اصلی دولت از افزایش نرخ رسمی دلار نزدیک کردن این نرخ به نرخ بازار باشد و این سیاستی است که در دهه 80 نیز انجام شد.»

دینی دلیل افزایش نرخ ارز در روزهای گذشته را احتمال عدم اجرای برجام از سوی فعالین بازار عنوان کرد و گفت: «مسلما با اجرای برجام و بازگشت پول های بلوکه شده ایران، نرخ ارز در بازار آزاد کاهش خواهد یافت.»

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است با توجه به کاهش قیمت نفت، دولت از افزایش نرخ رسمی دلار قصد تامین کسری بودجه خود را دارد؟، گفت: «خیر؛ به نظر نمی رسد دولت چنین هدفی را دنبال کند چرا که در این صورت دولت باید نرخ رسمی دلار را به جای 8 یا 10 درصد حدود 40 تا 50 درصد افزایش می داد.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر این اقدام به افزایش تورم خواهد انجامید که به نوعی نقض غرض و بی ثمر ساختن تلاش های دولت در دو سال اخیر است. لذا به نظر می رسد هدف اصلی دولت از افزایش نرخ رسمی دلار همان حرکت به سوی تک نرخی شدن ارز و نزدیک کردن نرخ بازار و رسمی دلار به هم باشد.»

دینی در پاسخ به این سوال که آیا این افزایش نرخ رسمی دلار می تواند منجر به تک نرخی شدن ارز گردد؟، گفت: «این سیاست قبلا در دهه 80 انجام شده است و اگر برجام اجرایی شود و شرایط سیاسی و اقتصادی مناسب باشد می توان به موفقیت این سیاست در آینده امیدوار بود.»

هدف دولت تامین کسری بودجه آینده خود است
دکتر مهدی تقوی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «هدف اصلی دولت از افزایش نرخ دلار در بودجه 95 تامین کسری بودجه دولت در سال آینده می باشد. به عبارتی دولت قصد دارد کسری بودجه و کاهش درآمد خود از فروش نفت را از این طریق جبران کند.»

وی ادامه داد: «قرار است با اجرای برجام پول های بلوکه شده ایران به کشور بازگردد و در نتیجه قیمت دلار باید کاهش یابد؛ اما اکنون با توجه به کاهش قیمت نفت، دولت در پی جبران کاهش درآمدهای نفتی خود است و قصد دارد قیمت دلار رسمی را افزایش دهد.»

تقوی در پاسخ به این سوال که با توجه به توافق برجام و بازگشت پول های بلوکه شده در سال آینده و افزایش فروش نفت توسط ایران چرا دولت باید کسری بودجه خود را از این طریق تامین کند؟ گفت: «پاسخ این سوال را دولت باید بدهد چراکه به نظر من دولت قصد دارد مسائل خود را با فشار بر مردم حل کند.»

این استاد دانشگاه با مخالفت با این نظر که هدف دولت از افزایش نرخ رسمی دلار به نوعی نزدیک کردن این نرخ به نرخ دلار بازار و حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز است گفت: «دولت باید با توجه به توافق برجام و بازگشت پول های بلوکه شده نرخ ارز را کاهش دهد چراکه با افزایش نرخ ارز، واردات از خارج نیز گران تر تمام خواهد شد.»

وی ادامه داد: «آقای روحانی در 2 سال گذشته نرخ تورم را به 15 درصد رسانده اما به نظر می رسد قصد دارد در 2 سال آینده به دوران احمدی نژاد باز گردد که من دلیل آن را نمی دانم اما ممکن است یک دلیل آن کاهش قیمت نفت و در نتیجه کاهش درآمدهای نفتی دولت باشد که دولت قصد دارد به دلیل تامین کسری بودجه خود این اقدام را انجام دهد.»

وی افزود: «دولت اگر حتی قصد دارد سیاست تک نرخی کردن ارز را انجام دهد با توجه به توافق صورت گرفته و بازگشت پول های بلوکه شده باید قیمت دلار بازار را به قیمت رسمی نزدیک می کرد، نه آنکه به افزایش قیمت دلار رسمی دست بزند.»
تقوی با مخالفت با افزایش نرخ دلار رسمی گفت: «من اگر جای دولت بودم چنین کاری نمی کردم چون افزایش نرخ ارز موجب افزایش نرخ تورم خواهد شد.»

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که افزایش نرخ رسمی دلار آیا می تواند موجب نزدیک شدن این نرخ به نرخ دلار بازار و تک نرخی شدن ارز شود؟، گفت: «پیش بینی این موضوع بسیار سخت است اما مسلما اگر دولت ارز بیشتری به بازار عرضه کند نرخ دلار در بازار کاهش خواهد یافت.»