میراث معنوی عمدتا به مهارت هایی گفته می شود که مختص یک شهر، گروه و صنف خاص است که از این نظر سه میراث معنوی شامل مهارت تهیه فالوده، صنعت دستی جَوَک (بروزن نمک) و سینه زنی قطاری شیراز در فهرست آثار ملی ثبت شد.
هدف از ثبت این آثار معنوی، مصونیت و ماندگاری آنها در فهرست آثار ملی است و بنا به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس یکی از وظایف میراث فرهنگی احیای این هنرهاست از این رو ثبت چنین هنرهایی در فهرست ملی و جهانی در اولویت قرار دارد و باعث احیا و رونق مجدد آن می شود.
به گزارش ایرنا مصیب امیری درجمع خبرنگاران بیان کرد:بعد از دو سال وقفه نخستین جلسه ثبت میراث معنوی کشور در تهران برگزار شد که از چهار پرونده ارسالی استان فارس، سه اثر میراث معنوی فارس در فهرست ملی ثبت شد.
بدون ثبت در فهرست هم، نام فالوده یا پالوده با شیراز آمیختگی دارد و تصور نام فالوده بدون شیراز، تقریبا محال است.
اینک مهارت تهیه پالوده به نام شیراز ثبت و تثبیت شد.
پالوده که با قراردادن رشته های باریک نشاسته در محلول آب و شکر تهیه می شود، حتی در جهان هم با نام پالوده شیرازی شناخته می شود و با آب لیمو یا شربت آلبالو یا عرقیات مصرف می شود.
امیری اظهارداشت: برخی از هنرهای اصیل و بومی استان فارس در آستانه منسوخ شدن قرار دارند که هنر جَوَک کاری نیز یکی از هنرهای سنتی و اصیل شیرازی است که در حال فراموشی بود ولی در حال حاضر احیا شده و به دلیل ویژگی های خاص که داشت در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسید.
جَوَک کاری از جمله رشته های هنرهای چوبی است که از ترکیبات قطعات هندسی کوچک و آراستن آن بر سطح یک زیر ساخت چوبی و از ایجاد نقوش هندسی با استفاده از چوب های رنگی (معمولاً دو الی سه رنگ) که این نقوش از کنار هم قرار گرفتن قطعات کوچک با مقطع های مختلف مثلث ، مستطیل و لوزی به وجود می آید.
جَوَک کاری تا حدودی به خاتم شباهت دارد اما در این هنر مواد مورد استفاده تنها چوب است در صورتی که در خاتم از استخوان ، فیبر و فلزات نیز استفاده می شود.
در هنر جَوَک کاری از مواد و مصالحی مانند چسب، نخ، مواد محافظ پوشاننده ( در گذشته از روغن جلا و امروزه از پلی استر) استفاده می شود.
مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی فارس گفت:بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته در نخستین نمایشگاه فارس در یک نگاه، هنرجَوَک کاری به صورت اختصاصی معرفی خواهد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی فارس با اشاره به آیین سینه زنی قطاری اظهارداشت: این مراسم از جمله سینه زنی های منحصر به فرد شیراز است که قدمتش به 150 سال قبل می رسد.
در این نوع سینه زنی مردم ابتدا می ایستند، دو گام برمی دارند و بر سینه می زنند و می گویند حسین، پس از آن در نیمه سینه زنی نفرات اول به نفرات آخر می رسند و به شکل حلزونی حرکت می کنند.
به گفته کارشناسان شورای هیات های مذهبی استان فارس هم اینک این نوع سینه زنی در مسجد بغدادی در محله قدیمی سردُزک شیراز برگزار می شود.
پرونده ثبت نشده از میراث معنوی ارسال شده استان فارس به تهران مربوط به تعزیه لامرد است.
مدیرکل میراث فرهنگی فارس گفت:با توجه به اینکه مراسم تعزیه در فهرست ملی و جهانی جای گرفته است تمام مراسم و آداب و رسومی که در شهرستان های سراسر کشور برگزار می شود زیر مجموعه این مراسم محسوب می شوند و به نوعی در فهرست ملی به ثبت می رسند.