«ویلیام فاکنر» میگوید: «من یک شاعر شکستخوردهام. شاید هر رماننویسی اول دوست دارد شعر بنویسد، میفهمد نمیتواند و بعد داستان کوتاه را امتحان میکند که پس از شعر دشوارترین قالب است و وقتی در آن هم شکست خورد، به سراغ رماننویسی میرود.»
اما شاعرانی هم هستند که علاوه بر تبحر در عرصه سرودن شعر، به میل خود به دنیای رماننویسی پا گذاشته و آثاری ماندگار از خود بر جای گذاشتهاند.
چهرههایی هستند که شهرت خود را برای سرودن شعرهای تاثیرگذار به دست آوردهاند، اما در کنار آن دستی هم در وادی رماننویسی داشتهاند. در این گزارش به معرفی 10 رمان خواندنی از شاعران مطرح میپردازیم.
«آزورنو» از «اینگر کریستنسن»اینگر کریستنسن بزرگترین شاعر 50 سال اخیر دانمارک به حساب میآید که تمام سرودههایش به زبان انگلیسی به چاپ رسیدهاند. آثار او با تم اگزیستانسیال و ساختارهای ترکیبی الهامبخش نسلهای مختلف شاعران جهان شده است. این شاعر چند رمان در طول دوران نویسندگیاش به نگارش درآورده که «آزورنو» در این میان سرگرمکنندهترین و تجربیترینشان است. پیچیدگی این «دون ژوان مدرن» مثل تالار آیینهای است که دائما مفاهیمی چون حقیقت، امیال و هویت را منعکس میکند.
«قتل هالاند» از «پیا جول»پیا جول نویسنده سرشناس دانمارکی در رمان «قتل هالاند» با برقرار کردن تعادل بین داستانی جنایی و اثری ادبی قصه شگفتانگیز «تب» و «هالاند» را روایت میکند. جول را به عنوان شاعری قدَر میشناسند. اما او قدرت کلامش را در این رمان هم به رخ خوانندگان کشیده و آنها را تا نقطه پایان با خود همراه میکند.
«حباب شیشه» از «سیلویا پلات»شاید معروفترین اثر این فهرست «حباب شیشه» سیلویا پلات باشد. این شاعر سرشناس آمریکایی که داستان ازدواج عاشقانهاش با «تد هیوز» دیگر چهره ادبی معروف قرن بیستم زبانزد عام و خاص است، اندوه عمیق خود را در این رمان با زبانی استعاری و با توسل به قابلیتهای دستوری نمایان کرده است. درد و رنجهای شخصی و سیاسی پلات از همان نقطه آغاز در «حباب شیشه» به چشم میخورد و این کتاب را به یکی از برترین آثار شبهزندگینامهای جهان بدل میکند.
«دفتر بزرگ» از «آگوتا کریستوف»«دفتر بزرگ» اولین رمان آگوتا کریستوف از سهگانه معروف او درباره جنگ و هویت است. این کتاب با زبانی ساده و به سبک دفتر خاطرات یک کودک نوشته شده و نبودن احساسات زیاد در آن، خواننده را به تعجب وامیدارد. یکی دیگر از دلایل خواندنی بودن این کتاب، روایت آن با زاویه دید اولشخص جمع است. اگر میخواهید بیشتر به توانمندیهای ادبی کریستوف در دنیای ادبیات داستانی پی ببرید، سه رمان او را مطالعه کنید. او در جلدهای دوم و سوم این مجموعه، روایت دومشخص مفرد را هم میآزماید.
«یادداشتهای مالده لائوریس بریگه» از «راینر ماریا ریلکه»راینر ماریا ریلکه رمان خود «یادداشت های مالده لائوریس بریگه» را با الهام گرفتن از «نیلز لین» به قلم «جی.پی. جکوبسن» دانمارکی درباره زندگی یک اشرافزاده به نگارش درآورد. ریلکه حتی برای فهمیدن و ترجمه رمان جکوبسن به یادگیری زبان دانمارکی پرداخت. سبک روان رمان، داستان را با جزییات کامل پیش چشم خواننده و زیبایی ادبی آن را رودروی مفاهیمی چون فرسودگی و انحطاط قرار میدهد. خاطرات کودکی در روستایی دانمارکی، آشنایی با فضای شهری پاریس و یادآوری دائمی مرگ، این متن شعرگونه را در فضایی میان خشونت، نرمی و اندوه به جریان میاندازد.
«ساختهشدن آمریکاییها» از «گرترود استاین»گرچه گرترود استاین به عنوان شاعری برجسته و ایجادگر اصطلاح نسل گمشده شناخته میشود، در طول عمر حرفهایاش چندین رمان به نگارش درآورد که «ساختهشدن آمریکاییها» مهمترینشان است. او در اثر بیش از یکهزارصفحهای خود، زندگی یک خاندان مشهور آمریکایی را با جزییات کامل شرح میدهد. «ساختهشدن آمریکاییها» را میتوان یکی از بینظیرترین و دقیقترین پرترهها از سبک زندگی آمریکایی دانست.
«مالینا» از «اینگهبورگ باخمن»اینگهبورگ باخمن شاعر و نویسنده اتریشی در رمان «مالینا»، حکومت نازیها و خشونت جامعه مردسالار را به باد انتقاد گرفته. زبان او بسیار خشک و سرشار از روشهای ابداعی است. برای مثال خواننده باید به استفاده از جملات بدون انتها در دیالوگهای باخمن عادت کند تا بتواند از خواندن این اثر لذت ببرد. «مالینا» نام یکی از شخصیتهای اصلی داستان است که در پایان کتاب خواننده را شگفتزده میکند. ممکن است باخمن را تحت تاثیر مردانی چون «ماکس فریش» یا «پل سلان» بدانند، اما بیشک او یکی از بهترین نویسندههای مدرن اروپاست.
«اینزِل» از «مینا لُوی»مینا لوی از دوستان استاین و یک مدرنیست برجسته انگلیسی بود. او تنها یک رمان به نگارش درآورد که تا 25 سال پس از مرگش به چاپ نرسید. «اینزل» با زبان جذاب، حس طنزی درونی و پرداختن به زندگی هنرمندان دهه 1930 پاریس، کتابی خواندنی محسوب میشود. لوی این داستان را براساس رابطه خود با «ریچارد اولزه» نقاش سوررئال آلمانی نوشت. این کتاب انعکاس خوبی از زمان و مکان زندگی نویسنده است که با تمهای جاودانی همچون هنر، عشق و دوستی گره خورده است.
«زندگینامه سرخ» از «آنه کارسن»آنه کارسن نویسنده مطرح کانادایی در رمان «زندگینامه سرخ» به اثبات رسانده که شعر و داستان هرگز چندان از هم فاصله نداشتهاند. او داستان پسری به نام «گریون» را که یک هیولای کهن یونانی بالدار قرمزرنگ هم هست، روایت میکند و مرز بین مدرنیته و افسانه را در هم میشکند. کارسن از پنجسالگی شروع به نوشتن خاطراتش کرد. بعدها عاشق پسری به نام «هراکلس» شد که او را ترک کرد. او در «زندگینامه سرخ» حس سنگین عشق از دسترفته را با صدایی ظریف بیان میکند و خواننده را صفحه به صفحه به دنبال خود میکشاند.
«خروج از ایستگاه آتوچا» از «بن لرنر»«خروج از ایستگاه آتوچا» نوشته بن لرنر فقط یک رمان شبهزندگینامهای به قلم یک شاعر نیست، بلکه اثری است درباره شعر و سوالاتی که شعر در ذهن انسان برمیانگیزد. لرنر رمانش را با تاثیر از بمبگذاری سال 2004 در ایستگاه مرکزی مادردید به نگارش درآورده و در آن به سوالات بزرگی همچون رویارویی و پیوند هنر و زبان با زندگی و تجربه میپردازد، این که آیا هنر به بلوغ انسان کمک میکند و یا عاملی میشود برای گمراهی او در طول دوران بزرگسالی؟