یادداشت دریافتی- فتح‌ا... اسماعیل‌زاده؛ امروزه هر جا بحث اقتصادی در ایران پیش می‌آید شاهد بحث بورسی، قیمت سهام، افت وحشتناک قیمت سهام از بعد آذر 92 و ضرر و زیان سهاداران هستیم. اما واقعا به نظرتان چه عواملی در رخداد این مسایل دخیل بوده است؟
متاسفانه استراتژی اقتصادی-صنعتی دولت قبل بر مبنای کنترل و دخالت دستوری تدوین شده بود و هرچه بنیه اقتصادی و صنتی کشور ضعیف‌تر می‌شد رشد اقتصادی با شاخص سبز بورس به رخ کشیده می‌شد. در این بین معدود کسانی هم بحث حباب قیمتی، رشد کاذب و خسران تبعاتی این سبزهای بی پایه را مطرح می‌کردند که بنا بر دلایل سیاسی از سوی دولت وقت و مجلس، نادیده انگاشته می‌شد.
این بحث تا بدانجا ادامه داشت که دولت عوض شد. وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی جدید در پی واقعی سازی قیت‌های سهام، دلار و شاخص بورس برآمدند. این افراد با در پیش گرفتن سیاست شفاف سازی اطلاعات، در صدد هستند تا راه اقتصاد، قیمت دلار، قیت سهام و عدد شاخص را به مسیر خود برگردانند.
از طرف دیگر دکتر ظریف همیشه خندان برای رضای خدا و ملت جلوی معارضان ایستاده و سخت پیگیر مسایل مذاکرات و سیاست خارجه هستند. کسی منکر اثرات تحریم و رفع تحریم بر بورس نمی‌باشد، اما باید چند سناریو را مطابق با نتیجه مذاکرات پیش‌بینی نمود:
1- در حالت خوش‌بینانه مذاکرات در ضرب العجل با توافقات به اتمام برسد؛ که این سناریو باعث تسهیل مسیر روابط اقتصادی و صنعتی داخل و خارج می‌شود و این امر موجب بروز امیدوری‌هایی است که شرکت‌ها راحت‌تر و بیشتر سودسازی خواهند نمود. اما در همین حال باید پارامتر زمان را در نظر گرفت و بازه زمانی تاثیرگذاری رفع تحریم‌ها بر سودآوری شرکت‌ها را عاقلانه سنجید تا رشد قیمت سهام نیز معقولانه باشد.
2- مذاکرات تمدید شود؛ که این سناریو باعث ادامه یافتن روند فعلی در اقتصاد و بورس شده - با توجه به دستاوردهای مذاکرات و روشن تر شدن مواضع طرفین مذاکرات در بیانیه‌های مطبوعاتی- و شوک کوچکی هم احتمالا به اقتصاد و قیمت سهام و دلار وارد می‌کند.
3- اما در حالت بدبینانه با اعمال رفتارهای مغرضانه 1+5 و دشمنان توافق، در مذاکرات نتیجه مطلوب حاصل نشود؛ به نظرتان در بورس و سهام چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ نسنجیده و نظردادن نامعقول است، اما بحث اینجاست که بنابر انتظارات بازار نبوده و یک ناامیدی نسبی و ریزش قیمت‌های سهامی و عدد شاخص را باید متصور بود. از سوی دیگر هم، چشم انداز عملیاتی سازی صادرات-واردات و سودسازی‌ها کمی تیره می‌گردد و ادامه رکود در اذهان متجلی می‌شود.
البته می‌تواند با رخداد سناریوی سوم، اشتباه استراتژیک دولت قبل، توسط دولت فعلی تکرار گردد و به جهت جلوگیری از فشارهای مخالفین داخلی و اذعان اینکه عدم توافق در مذاکرات هیچ تاثیری بر چرخه صنعت، اقتصاد و بورس نداشته و ندارد، مانع کاهش شاخص بورس شده و با سیاسی کاری و دخالت دستوری در کوتاه مدت همه نمادها را سبز نشان دهد ولی در میان مدت و بلند مدت تیشه به ریشه اقتصاد، صنعت و مردم بزند.
حال باید منتظر بود و دید چه سناریویی رخ می‌دهد و چه سیگنالی صادر می‌شود و بورس و اقتصاد چه رفتاری خواهند داشت؟!