مداخله نظامی راهکار مناسبی برای بحران‌ها نیست/ آماده همکاری با همسایگان عرب خود هستیم

 فرارو- رییس جمهور با ارائه طرح" رویکرد همه جانبه برای ریشه کنی تروریسم" در اجلاس سران کشورهایی آسیایی – آفریقایی تصریح کرد: مقابله با تروریسم باید جزء برنامه‌های این اجلاس و در راستای اصول و ارزش‌های باندونگ محسوب شود.

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی در این اجلاس که روز چهارشنبه در جاکارتا پایتخت اندونزی برگزار شد، با تاکید بر اینکه "اصول و ارزش‌های باندونگ باید هنوز بر اریکه دیپلماسی جهانی بدرخشد"، تصریح کرد: بیایید نگذاریم فریاد باندونگ در دالان سیاست‌ورزی‌های منفعت‌طلبانه رنگ ببازد و اصول و ارزش‌های آن خدشه‌دار شود.

متن سخنان حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی به این شرح است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم

جناب آقای جوکو ویدو دو

رییس جمهور محترم اندونزی؛

رؤسای محترم جمهور، نخست وزیران گرامی؛

خانم‌ها و آقایان؛

در آغاز سخن مایلم مراتب خرسندی خود را، از شرکت در اجلاس سران آسیا آفریقا در کشور دوست و برادر اندونزی ابراز نموده و از میهمان‌نوازی‌های ریاست محترم جمهور و مردم این کشور قدردانی نمایم.

گرامیداشت شصتمین سالگرد کنفرانس تاریخی باندونگ و دهمین سالگرد مشارکت جدید راهبردی آسیایی آفریقایی، به واقع فرصت مغتنمی است، تا به بنیانگذاران این حرکت ارزشمند ادای احترام نماییم؛ حرکتی که در چارچوب آن جنبش عدم تعهد به بار نشست و به شنیده شدن صدای کشورهای جنوب در تحولات بین‌المللی و ارتقاء نقش آنها به عنوان نیرویی تأثیرگذار بر صلح، امنیت و توسعه بین‌المللی انجامید و برای نخستین بار مبارزه با نژادپرستی در برنامه جامعه بین‌الملل قرار گرفت.

اگرچه در عصر ما جهان تغییر چهره داده است، ولی اصول و ارزش‌های باندونگ باید هنوز بر اریکه دیپلماسی جهانی بدرخشد؛ بیایید نگذاریم فریاد باندونگ در دالان سیاست‌ورزی‌های منفعت‌طلبانه رنگ ببازد و اصول و ارزش‌های آن خدشه‌دار شود؛ نگذاریم خشونت، تجاوز، تروریسم و افراطی‌گری به راحتی سرتاسر گیتی را در نوردد و ملت‌ها را به خاک و خون بکشد.

تروریسم و افراطی‌گری در بخش‌های بسیاری از دو قاره آسیا و آفریقا گسترش یافته است. آنان بویژه در عراق و سوریه، با توسل به وحشیانه‌ترین روش‌ها، هر روز زنان، مردان و کودکان بیگناه را قربانی مطامع شوم و ضد بشری خود نموده و زیرساخت‌های این کشورها را نابود می‌کنند. افراط‌گرایان در راستای تأمین اهداف نامشروع خود از حمایت‌های اطلاعاتی، تسلیحاتی و مالی برخی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردارند؛ و این در حالی است که حامیان آنان، از این واقعیت غافل هستند که استمرار بی‌ثباتی در مناطق آشوب زده، گسترش ناامنی در جهان، و از جمله کشورهای آنان، را به دنبال خواهد داشت.

من از دو سال پیش که شراره‌های افراط گرایی، خشونت و تروریسم در تمامی جهان و به ویژه کشورهای آسیایی - آفریقایی سر بر می‌کشید، و مشاهده می‌نمودم که چگونه دامنه آن در اکثر نقاط جهان و قاره‌های کهن نیز می‌پیچد، کوشیدم تا با تصویب قطعنامه «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گرایی» در نشست ۲۰۱۳ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با حمایت و یاری شما یاران همراه، برای نیل به این مقصود، ساختاری بین‌المللی پدید آوریم.

خانم‌ها و آقایان؛

اینک در شرایطی که وجدان جهانی از دیدن بی‌تفاوتی سازمانهای بین‌المللی در مقابل گسترش آتش تروریسم به شدّت آزرده است، زمان آن فرا رسیده است که برای «اقدامی جهانی علیه خشونت و افراطیگری» طرحی عملیاتی ارائه شود؛ و به جای آن که با اقدام نابجای برخی کشورها و آتش افروزی، به تروریسم کمک شود، با رویکردی مدبرانه، ریشه‌های آن خشکانده شود. چرا که مقابله با تروریسم باید جزء برنامه‌های این اجلاس و در راستای اصول و ارزش‌های باندونگ محسوب شود. من با استفاده از فرصت این گردهمایی تاریخی که اکثریت مردم جهان را نمایندگی می‌کند طرح رویکردی همه‌جانبه برای ریشه‌کنی تروریسم را ارائه می‌کنم:

۱- مفهوم بنیادین در مبارزه با تروریسم، گرامی داشتن حیات انسان است. ما باید به نقطه‌ای برسیم که برای آرامش جهانی و ایمنی خاطر، جان افراد از هر دین و مذهب و یا هر قوم و نژاد، در دیدگاه همگان، یکسان و برابر باشد. ما باید به نقطه‌ای برسیم که میان مسلمان، مسیحی، یهودی و بودایی، یا آفریقایی و آسیایی و اروپایی، در ارزش‌های انسانی تفاوتی نباشد، تا تروریسم نتواند صلح بشری را به مخاطره بیندازد و امنیت فردی و اجتماعی را تهدید و تخریب کند.

۲- بزرگترین جفا به ادیان الهی، سوءاستفاده از نام دین برای توجیه آدم‌کشی است. باید حرکت جهانی گسترده‌ای از سوی رهبران دینی و فرهنگی ملل برای مقابله با توجیه اعتقادی آدم‌کشی آغاز شود. هیچ تعصب اعتقادی نباید دستاویز سلطه طلبی‌های سیاسی شود. به ویژه نام زیبای آئین آسمانی اسلام، که پیام رحمت و محبت برای جهانیان آورده است.

۳- در کنار مقابله جدی با افراط گری و تروریسم، باید به شناسایی و ریشه‌کنی عوامل جاذبه گروه‌های تروریست و چگونگی سربازگیری آنان برخیزیم. ریشه‌های فرهنگی اقتصادی این پرخاشگری و میل به خشونت باید شناسایی شود و با تلاش صادقانه در حل معضلات اقتصادی، تأمین عدالت اجتماعی و مقابله با ترویج فرهنگ خشونت در میان جوانان، زمینه تحریک و سوءاستفاده تروریستها از بین برده شود.

۴- افزون بر این، باید با قطع کانالهای تغذیه مالی، سیاسی و اطلاعاتی از توسعه تروریسم جلوگیری کرد. تا زمانی که برخی دولتها، رویکرد تروریسم خوب و تروریسم بد را دنبال می‌کنند، جریان تروریسم بین‌المللی، پیام قاطع جهانی در مبارزه با این جنایت را دریافت نکرد‌ه و هر روز با نامی دیگر و با حمایت دولتی دیگر، به حیات خود ادامه خواهد داد.

آقای رییس؛

استمرار بحران‌ها و منازعاتی که با مداخلات نظامی خارجی تشدید شده، به بروز فاجعه ای انسانی در مناطق آشوب‌زده انجامیده است‌. شرایط تأسف‌بار کنونی در یمن و سوریه نمونه‌های بارز چنین وضعیتی هستند. تجربه تاریخی نشان داده است که مداخله نظامی نه تنها راهکار مناسبی برای پاسخ به بحران‌ها نیست، بلکه به وخامت بیشتر اوضاع می‌انجامد. ما معتقد‌یم صلح و آرامش پایدار در گرو توقف مداخله نظامی و ایجاد شرایط لازم برای مفاهمه و گفت‌وگو میان تمامی گروه‌های سیاسی است. ما مسئولیت خطیر جامعه بین‌المللی در این زمینه را نیز یادآور می‌شویم.

در همین راستا سیاست های اشغالگرانه و توسعه طلبانه رژیم متجاوز صهیونیستی نیز از طریق اعمال خشونت فیزیکی و ساختاری، منجر به نقض گسترده و نظام یافته حقوق مردم فلسطین گردیده و تهدیدی علیه صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی به شمار می رود.

در حالیکه علی رغم محکومیت مستمر بین المللی، حمایت های همه جانبه قدرت های بزرگ، طمع رژیم صهیونیستی به ادامه سیاست‌های ضد انسانی خود، علیه مردم و سرزمین فلسطین و سایر کشور ها را افزایش داده است.

تاریخ نشان می دهد که جنگ و نا امنی، فقر و توسعه نیافتگی می آفریند و آن را همچنان چالش مهم پیش روی کشور های در حال توسعه و کمتر توسعه یافته قرار می دهد. لذا و علیرغم تلاش های ملی برای کاهش و امحاء فقر، همکاری های توسعه ای هنوز نتواسته است به ارتقا سطح توسعه اقتصادی در کشور های فقیر بینجامد. علاوه بر این، کشورهای توسعه یافته همچنان به بخش مهمی از تعهدات بین المللی خود در زمینه تامین مالی و انتقال فناوری عمل نکرده و با تحقق آنها را به ملاحظات سیاسی مشروط کرده اند. معماری اقتصادی و مالی نیز همچنان از ضعف های ساختاری که از جمله موانع مشارکت موثر کشور های در حال توسعه در تصمیم‌گیری های اصلی آنها می باشد، رنج می برد. ما هنوز از یک نظام مالی و تجاری چند جانبه قاعده مند، غیر تبعیض آمیز و فراگیر که بتواند به رشد سرمایه گذاری، توسعه و اشتغال پایدار در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته، کمک کند فاصله داریم. بنابراین اصلاحات ساختاری در این نظام امری ضروری بوده و حضور و مشارکت بدون تبعیض هم کشورها در نهادها و فرآیندهای مالی و بانکی منطقه ای و بین المللی لازمه این اصلاح ساختاری است.

عالیجنابان؛

چندجانبه‌گرایی نیز یکی دیگر از اصول کنفرانس باندونگ، و از دستاوردهای مهم بشری در مقابله با یک‌جانبه‌گرایی زورمدارانه است. توسل به روش‌های زورمدارانه و از جمله اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه کشورهای مستقل، تجلی چنین گرایشی است. تحریمهای ظالمانه و غیر قانونی علیه برنامه صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران بارزترین نمونه این گرایش خطرناک است.

لیکن پایداری و مقاومت ملت ایران و سرعت رشد و توسعه فنآوری بومی و صلح آمیز هسته ای، سرانجام طرف مقابل را به میز مذاکره کشانید و ترکیب ۱+۵ با آگاهی از این‌که تهدید، تحقیر و تحریم، صلح و امنیت نمی‌آفریند، روی به مذاکره با جمهوری اسلامی ایران آورد. مذاکراتی فشرده، پیچیده و طولانی؛ که اینک خرسندم اعلام نمایم که در این گفتگوها، در مسیر تعاملات سازنده‌ای قرار دارد که می‌تواند توافق نهایی را در بر داشته باشد. این توافق نهایی بایستی تضمین‌کننده حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و نیز متضمن لغو تمامی تحریم‌های اقتصادی باشد. من اینجا اعلام می‌کنم که هدف ما تعامل سازنده است؛ و بر این پای می‌فشرم که این تعامل سازنده به نفع همه ما و دیگر مردم جهان خواهد بود.

جهانیان به وضوح دریافته اند که جمهوری اسلامی ایران با پیگیری و مداومت در حل معضل پیش آمده هسته ای بعنوان گام نخست، عزم راسخ دارد که تمامی تلاش و ظرفیت منطقه ای و بین المللی خود را بیش از گذشته در مرحله بعد، جهت ایجاد امنیت منطقه و گسترش صلح جهانی بکار گیرد. ما در این مرحله خواهیم کوشید تا با همکاری جمعی منطقه ای و توسعه ارتباطات و تعاملات میان همسایگان، و با تمسک به اصول همکاری های اسلامی و اهداف اجلاس باندونگ، آرامش، امنیت و ثبات را برای توسعه اقتصادی و کاهش فقر و عقب افتادگی فراهم آوریم.

در این چارچوب، جمهوری اسلامی ایران آماده مشارکت و همکاری با همسایگان و از جمله همسایگان عرب خود می باشد. در این راستا ما بر صلح منطقه ای به منظور توقف کشتار و خونریزی در یمن و سایر کشورهای منطقه تاکید می کنیم؛ چرا که در نظم جدید بین‌المللی، همکاری و مشارکت امری انسانی است.

خانم‌ها و آقایان؛

من به عنوان رییس جنبش عدم تعهد نیز افتخار دارم رضایت خاطر خویش از حضور در اجلاس سران را ابراز نمایم. این جنبش بعنوان بزرگترین دستاورد دیپلماتیک دهه های اخیر، بر این باور است که بنیاد و اساس قدرتمند این مشارکت راهبردی، منجر به تقویت کشورهای آسیایی آفریقایی و بعدها سایر مناطق در حال پیشرفت، در بسیاری از زمینه‌ها شد و امکان ایفای نقشی مهم در سطح بین‌الملل را برای این کشورها فراهم نمود؛ اما اکنون این وظیفه ما می‌باشد تا با در نظر گرفتن شرایط کنونی سیاست‌های جهانی، ارزشی عملی و دستوری به اصول باندونگ ببخشیم. بر این اساس، ما نیازمند تقویت روابط میان آسیا و آفریقا می‌باشیم که نسبتاً از سرعت تحقق آن کاسته شده است.

جنبش عدم تعهد بر اهمیت بیانیه کنفرانس ۲۰۰۵ مشارکت راهبردی جدید آسیایی آفریقایی نیز تأکید داشته و از جامعه بین‌الملل خواسته است تا مطابق با چارچوب‌های مشارکت راهبردی جدید، به عنوان یکی از معیارهای تعمیق مشارکت میان کشورهای در حال توسعه، علی‌الخصوص میان آسیا و آفریقا، همکاری‌ها را ارتقاء بخشد.

از صبر و حوصله شما سپاسگزارم.