فرارو - روزهای تعطیلات نوروزی، روزهایی است که خواسته یا ناخواسته سبک زندگی و تغذیه افراد در آن تغییر خواهد کرد. این روزها اغلب به مهمانی‌ها، دیدوبازدیدها، سفرها و گشت‌وگذارهایی از این دست سپری می‌شود. وفور و دسترسی زیاد به انواع خوراکی‌های پر انرژی در این ایام یکی از تغییرات در تغذیه خانواده‌های ایرانی است که می‌تواند ساده‌تر از آن‌چه که افراد بیاندیشند، بدن آن‌ها را بیمار کند. مسافرت‌های نوروزی نیز مورد دیگری است که افراد در آن باید بیش از همیشه به سلامتی‌اشان بیاندیشند.
برای نگه داشتن بدن در حالت همیشگی و دوری از بیماری‌ها در این ایام، رعایت چند نکته می‌تواند به ما کمک کند.
- یکی از دغدغه‌های مهم افراد هنگام نزدیک شدن به ایام نوروز، افزایش وزن است. اضافه‌شدن وزن به دلیل کم‌تحرکی و خوردن آجیل و انواع شکلات و شیرینی پیش می‌آید. افراد در این ایام به دلیل اینکه به سرکار، دانشگاه و یا مکان‌های دیگر رفت و آمد نمی‌کنند، ناخواسته تحرکشان پایین می‌آید و به این دلیل که در کنار این کم فعالیتی در مهمانی‌ها و دیدوبازدیدها مواد غنی و پرانرژی می‌خورند، وزنشان بالا می‌رود.
برای کنترل بدن و دوری از افزایش وزن می‌توان چند راه‌کار را در نوروز به عمل درآورد.
- از یکی به نفع دیگری چشم‌پوشی کنید! د ر میان خوراکی‌هایی که در ایام نوروز در برابرتان قرار دارد، همه را برنگزینید. بلکه یک خوراکی مثل شیرینی را به‌جای انواع آجیل مصرف کنید. یا اگر آجیل و شیرینی می‌خورید دیگر شام نخورید.
- اثرات خوردن شیرینی را با میوه خنثی کنید. یک عدد شیرینی را با یک عدد میوه همراه کنید. به این شکل کالری زیادی به بدنتان وارد نمی‌شود و حجم معده شما پر می‌شود.
- یک برنامه‌ریزی مدون، هرچند سبک، برای گشت‌وگذار و پیاده‌روی در هرکجایی که هستید تهیه کنید. قطعا می‌توان ضمن لذت بردن از هوای بهاری، جلوی کم‌تحرکی را نیز به این طریق گرفت.
- سفرهای نوروزی می‌توانند درست در لحظاتی که گمان نمی‌کنید شما را بیمار کنند. این لحظات می‌تواند به نشستن دست پس از استفاده از توالت عمومی، خوردن گوشت قرمز، کم شدن آب بدن و... مرتبط باشد. یکی از بیماری‌های معروف در سرهای نوروزی ابتلا به "اسهال مسافرتی" است، که موجب بیقراری، نفخ و حالت تهوع خواهد شد. بنابراین سعی کنید برخی موارد را در این سفرها رعایت کنید:
- روزانه هشت لیوان آب بخورید. چرا که کم‌بی منجر به سردرد، خستگی و کاهش تمرکز شما در طول راه خواهد شد.
- در طول سفر سعی کنید مصرف مواد غذایی مانند چای و قهوه را به حداقل برسانید. این مواد به دلیل وجود کافئین آب بدن را کاهش می‌دهند.
- اگر بنا دارید که مواد غذایی با خودتان حمل کنید، این مواد را تنها به صورت خام و یا پخته با خود ببرید، چرا که غذاهای نیم‌پز امکان رشد میکروب را در خود فراهم می‌کنند.
- برای اینکه در سفر هوس شیرینی خوردن از سرتان بیفتد، سعی کنید همواره چند آدامس به همراه داشته باشید تا هوس شیرینی را با آن کاهش دهید.
- برای حفظ سلامتی‌اتان به جای غذاهایی که با گوشت قرمز تهیه می‌شوند، غذاهایی که با مرغ آماده شده‌اند سفارش دهید، چرا که مرغ امکان غیرسالم بودن کمتری در خود دارد.
- به مقدار کافی آب سالم به همراه داشته باشید.
- ایام نوروز به طور کلی، اگر همراه با تحرک و جلوگیری از اشتهای زیاد خوردن مواد غنی و پر کالری نباشد، علاوه بر اضافه وزن می‌تواند سلامت همه افراد و به خصوص گروه‌های سنی خاصی مانند کودکان و افراد مسن را نشانه برود. بنابراین رعایت برخی نکات و انجام بعضی کارها در این روزها می‌تواند بدن ما را در حالت همیشگی و روزانه خود نگه دارد:
- برخی از خانواده‌ها در عید نوروز شیرینی‌های کوچک و کم شیرینی مانند شیرینی نخودچی را بیش از همه خریداری و مورد مصرف قرار می‌دهند. این یک عادت بسیار خوب است و بهتر است شیرینی‌ها و شکلات‌های کوچک و کم‌شیرین را جایگزین شیرینی‌های بزرگ، چرب و خیلی شیرین کرد.
- رعایت بیشتر نظافت دهان و دندان‌ها در این ایام توصیه می‌شود. چندین‌بار زدن مسواک به تمیز شدن دندان‌ها از خرده‌های آجیل‌ها و شیرینی‌ها کمک خواهد کرد.
- ابتلا به یبوست یکی از اتفاقاتی است که می‌تواند برای افراد در ایام نوروز رخ دهد. دلیل این امر مصرف کم آب در این روزها، خوردن دانه‌های مقوی و کاهش مصرف سبزیجات و فیبر است. بنابراین بهتر است مدام به خودتان تذکر دهید که خوردن هشت لیوان آب در روز فراموش نشود! همچنین لازم به ذکر است که نباید شیرینی و نوشیدنی‌های شیرین را جایگزین آب کرد.
- همه افراد و به خصوص افرادی که فشار خون بالا دارند بهتر است از آجیل‌های کمتر بو داده و کم‌نمک و یا خام استفاده کنند.
- سعی کنید کودکان و سالمندان را در این ایام تشویق به فعالیت و تحرک‌های هرچند کوتاه‌مدت و ساده کنید.
- بی‌نظمی در ساعات مصرف غذا، به تعويق افتادن يا حذف صبحانه از برنامه غذايی به دليل دير بيدارشدن از خواب و تأخير در مصرف غذا در وعده ناهار يا شام به دليل ديد و بازديدهای نوروزی از دلايل عمده اختلالات گوارشی نظير اختلال در هضم غذا، سنگينی معده، نفخ، دل درد و اسهال است. بنابراین باید تلاش کرد تا این تغییر سبک در نحوه تغذیه را تغییر داد و دیگران را نیز به منظم کردن برنامه‌های غذایی‌اشان تشویق کرد.