يكي از بازارهاي پرطرفدار كه معمولا زياد مورد توجه قرار نمي‌گيرد، بازار آكواريوم و ماهي‌هاي زينتي است؛ بازار لوكسي كه در همه اقشار جامعه طرفدار دارد؛ هم پولدارها آكواريوم دوست دارند، هم خانواده‌هاي كارگري، هم خانواده‌هاي كارمندي و...؛ بازاري كه معمولا كساني كه به دنبال آرامش هستند سراغش مي‌روند تا دراين روزها مشكلات اقتصادي، سياسي و اجتماعي خود را فراموش كنند. شايد در اين روزگار بهتر از ماهي‌هاي داخل آكواريوم كسي را پيدا نكنيم كه با او درد دل كنيم و او فقط شنونده باشد؛ چيزي كه به نظر مي‌رسد اين روزها جزو نيازهاي جامعه ايراني باشد.
شايد به همين دليل است كه معمولا در هر محله‌يي در بالا، پايين يا مركز شهر مي‌توانيد به راحتي چند مغازه مربوط به ماهي و آكواريوم پيدا كنيد ولي اگر از قديمي‌ها درباره آكواريوم بپرسيد، به شما آدرس ساختمان پلاسكو در خيابان جمهوري را مي‌دهند. درست رو به روي «جمعه بازار پروانه» و جنب چهارراه استانبول. اما داخل ساختمان پلاسكو اين روزها تنها ٤- ٣مغازه آكواريوم‌فروشي مي‌بينيد و اين ساختمان تبديل به بازار لباس و پوشاك شده و بورس آكواريوم و ماهي به نواب منتقل شده است. با ما همراه شويد تا با هم سري به نواب و بورس ماهي‌هاي زينتي بزنيم.
اينجا نواب است؛ بورس آكواريوم ايران
اينجا نواب است؛ بورس آكواريوم‌فروشان، ماهي‌هاي آب شور و شيرين در تهران. از ميدان جمهوري كه به سمت جنوب نواب برويد، مغازه‌هاي آكواريوم‌فروشي را مي‌بينيد كه گله به گله در دو طرف نواب به شما خوشامد مي‌گويند. اينجا بيش از صد مغازه ماهي‌فروشي شانه به شانه هم ايستاده‌اند و از شما استقبال مي‌كنند.
بعضي از مغازه‌ها توزيع‌كننده و عمده‌فروش هستند و قيمت‌هاي‌شان نسبت به بقيه پايين‌تر است اما اختلاف قيمت بستگي به ميزان خريد دارد. بعضي از مغازه‌ها ماهي‌هاي آب شور مي‌فروشند و بعضي ديگر ماهي‌هاي آب شيرين. مغازه‌هايي هستند كه به طور ويژه تجهيزات آكواريومي مانند آكواريوم‌هاي شيشه‌يي و طلقي، پمپ‌هاي هوا، فيلتر، بخاري، گل و گياه مصنوعي و انواع غذاي خشك ماهي مي‌فروشند. اين تجهيزات كه انواع چيني‌شان بازار را به دست گرفته، بهترين نوع‌شان آلماني و ژاپني هستند ولي اين روزها با توجه به بالا رفتن قيمت دلار به ندرت مي‌توانيد جز تجهيزات چيني چيزي در بازار بيابيد.
آكواريوم آب شيرين؛ ٧٠٠ هزار تومان
اگر بخواهيد يك آكواريوم راه‌اندازي كنيد ابتدا بايد ابعاد مناسب‌تان را پيدا كنيد. معمولا آكواريوم با طول ٦٠ سانتيمتر، ارتفاع ٥٠ سانتيمتر و عمق ٣٠ سانتيمتر ابعاد مناسبي براي خانه‌هاي كوچك و آپارتمان است. چند سال پيش مي‌توانستيد چنين آكواريومي با شيشه ٤ ميل را براي نگهداري ماهي‌هاي آب شيرين حدود ٣٠ هزار تومان بخريد ولي امروز بايد چندين برابر قيمت مذكورهزينه كنيد و يك آكواريوم با طول يك متر، عرض ٣٠ سانتيمتر و ارتفاع ٥٠ سانتيمتر با تجهيزات حداقل برايتان ٧٠٠ هزار تومان آب مي‌خورد.
حال اگر از شيشه خميده استفاده كنيد، هزينه‌تان چند برابر مي‌شود. بعد از تهيه آكواريوم بايد برايش يك فيلتراسيون قوي در نظر بگيريد. فيلترهاي موجود در بازار همگي چيني‌اند و در سه نوع داخل آبي، سقفي و سطلي هستند. قيمت انواع داخل آبي و سقفي بين ١٥ تا ٥٠ هزار تومان است. فيلتر سطلي راهم بسته به چند طبقه بودن و قدرت موتور از ١٥٠ هزار تومان چيني تا يك ميليون و ٥٠٠ هزار توماني آلماني مي‌توانيد در بازار نواب پيدا كنيد. پمپ هوا، فيلتر كف، شلنگ و سنگ هوا هم بين ٢٠ تا ٥٠ هزار تومان ممكن است برايتان تمام شود. در صورتي كه بخاري بخواهيد هم مي‌توانيد بين ١٥ تا ٥٠ هزار تومان بخاري با توان‌هاي مختلف بخريد. تا اينجاي كار آكواريوم‌تان و تجهيزات اصلي‌اش را تهيه كرده‌ايد.
اما مي‌توانيد براي باكتري‌سازي و شفاف نگه داشتن رنگ آب از انواع سراميك‌هاي باكتري ساز و زغال و تنظيم‌كننده‌هاي ph و نيترات و نيتريت آب و aqua safe استفاده كنيد كه اينها هم بين ٥٠ تا ١٠٠ هزار تومان برايتان آب مي‌خورد. براي تزيين مي‌توانيد از صخره، چوب و گياهان پلاستيكي استفاده كنيدكه قيمت‌هاي‌شان بين ٥ تا ١٥٠ هزار تومان است. تا اينجاي كار اگر يك آكواريوم متوسط با ابعاد متوسط خريده باشيد با احتساب يك پايه معمولي حدود ٣٠٠ هزار تومان برايتان هزينه داشته ولي هنوز آكواريوم‌تان سنگ و ماسه و ماهي ندارد.
به دنياي آرامش خوش آمديد
يك روز بعد از راه‌اندازي آكواريوم مورد نظرتان مي‌توانيد اقدام به خريد ماهي كنيد. فروشندگان ماهي‌هاي زينتي ماهي‌ها را به دو دسته اصلي تقسيم مي‌كنند؛ گوشتخوار و گياهخوار. همه ماهي‌ها گوشتخوارند ولي ماهي‌هاي گياهخوار عموما ماهي‌هاي آرام‌تري هستند و رفتارهاي خشونت‌آميز كمتري در آنها ديده مي‌شود. ماهي‌هاي گوپي، مولي و پلاتي ماهي‌هاي زنده‌زاي آرام و كوچكي هستند كه معمولا در همه آكواريوم‌فروشي‌ها ديده مي‌شوند ونگهداري و تكثير آنها كار آساني است.
اين ماهي‌ها كه معمولا به صورت جفت فروخته مي‌شوند، جفتي ٣ تا ٤ هزار تومان قيمت دارند. در گروه گياهخواران انجل، كوي و روح سياه، راميزي و انواع ماهي‌هاي نيوني وگروهي ريز و رنگارنگ هم وجود دارند كه قيمت هر كدام از آنها بين ٤ تا ١٥ هزار تومان است. گلد فيش هم جزو ماهي‌هاي زيبا و پرطرفداري است كه علاقه‌مندان بايد آنها را تنها نگهداري كنند. قيمت گلد فيش‌ها كه گونه‌هاي مختلفي هم دارند بسته به سايز، گونه و زيبايي بين ٧ تا ٥٠ هزار تومان قيمت دارند. گونه‌هاي خاص مانند كوي، رنچو، كله شيري و مرواريدي خاص آنها در سايزهاي بزرگ تا ٥٠٠ هزار تومان هم در بازار ماهي خريد و فروش مي‌شوند.
ديسكوس؛ سلطان آب شيرين
اما سلطان ماهي‌هاي آب شيرين، ديسكوس نام دارد كه زيستگاه اصلي آنها در مالزي و تايلند است. اين ماهي كه گران‌ترين و زيباترين ماهي آب شيرين است در سايزهاي مختلف از كوچك تا بزرگ در بازار موجود است و به دو صورت قرنطينه شده و غيرقرنطينه به فروش مي‌رسند. اين ماهي‌ها يا توسط دو سه وارد‌كننده بزرگ ماهي‌هاي آكواريومي به ايران مي‌آيند يا به صورت اختصاصي از مزرعه‌هاي خاص خريداري مي‌شوند. بعد از بالا رفتن دلار، قيمت هر ديسكوس
دو اينچي چند برابر شده و بين ٤٠ تا ٧٠ هزار تومان به فروش مي‌رسند كه فروشندگان ماهي‌هاي قرنطينه شده را گرانتر مي‌فروشند. البته در بازار ماهي‌هاي زينتي هيچ حساب و كتابي وجود ندارد و ممكن است فروشنده هر ماهي را به قيمت‌هاي مختلف در يك روز بفروشد. در واقع فروشندگاني كه به نظر مي‌رسد هيچ مالياتي هم پرداخت نمي‌كنند فرمانروايي مي‌كنند و هر چقدر چاقوي‌شان ببرد براي خريداران علاقه‌مند مي‌برند. ماهي‌هاي ديسكوس سايز بزرگ امروز حداقل بين ٣٥٠ تا ٦٠٠ هزار تومان به فروش مي‌رسند كه اين مبلغ در صورت جفت بودن ماهي‌هاي گرانتر خواهد بود.
آروانا كوتوله؛ ٤ ميليون تومان
در گروه ماهي‌هاي گوشتخوار انواع سيچلايدها، سفره ماهي‌ها، فلاورها و آروانا‌ها قرار دارند كه گونه‌هاي خاص آنها تا ٥ ميليون تومان هم قيمت‌گذاري و فروخته مي‌شوند. براي نمونه يك «آرواناي كوتوله رد تو » با سايز بزرگ در يكي از مغازه‌هاي زير پل مرتضوي نواب ٤ ميليون تومان قيمت دارد. انواع سيچلايدها بين ١٠ تا ١٠٠ هزار تومان بسته به نوع ماهي، سايز و زيبايي‌شان قيمت دارند. فلاورها كه ماهيان گوشتخوار هيبريدي هستند و تولد آنها به صورت مصنوعي انجام شده در گونه‌هايي كه به قول معروف هد‌هاي بزرگ‌تري زده‌اند، قيمت‌هاي‌شان ميليوني است.
اين ماهي وحشي بايد به تنهايي نگهداري شود. سفره ماهي‌هاي آب شيرين هم جزو زيباترين ماهي‌هاي آب شيرين هستند كه طرفداران خاص خودشان را دارند. قيمت سفره ماهي آب شيرين حدود٢٠٠ هزار تومان براي مغازه‌داران است كه براي خريداران عادي بين ٣٠٠ هزار تومان تا يك ميليون تومان آب مي‌خورد.
كوسه ماهي؛ ٣ ميليون تومان
در آكواريوم‌هاي آب شور مي‌توانيد از انواع سفره‌ماهي، اسب دريايي، عروس دريايي، مرجان‌هاي درياي و ريف‌ها تا كوسه ماهي پيدا كنيد. قيمت‌هاي ماهيان و ريف‌هاي آب شور هم مانند خود آكواريوم آب شور گران است و توصيه نمي‌شود آكواريوم دوستان مبتدي به سراغ آب شور بروند. در آكواريوم‌هاي آب شور شما مي‌توانيد همه ماهيان اقيانوس و آب آزاد را كه در فيلم‌هاي حيات وحش زير آب ديده‌ايد نگهداري كنيد.
اگر تصميم داريد آكواريوم آب شور در خانه‌تان داشته باشيد، بايد سر كيسه‌تان را شل كنيد؛ چرا كه يك آكواريوم متوسط يك متري با تجهيزات و ماهي و ريف و صخره برايتان بيشتر از ٥ ميليون تومان آب مي‌خورد و اين يعني بايد وضع‌تان خيلي خوب باشد كه بخواهيد براي يك كالاي لوكس در شرايط كنوني اينقدر هزينه كنيد.
چرا بازار آكواريوم داغ است ؟
اين روزها با وجود بالا رفتن نرخ تورم، پايين آمدن قدرت خريد مردم به طور طبيعي سفره مردم كوچك‌تر و شانه‌شان زير بار گراني خميده شده است. ولي با اين وجود به نظر مي‌رسد مشتريان آكواريوم‌فروشي‌ها بيشتر شده است. زياد شدن تعداد مغازه‌هاي آكواريوم‌فروشي در سطح شهر تهران و شعبه‌هاي مختلف و شلوغ بودن اين مغازه‌ها مي‌تواند اين ادعا را ثابت كند كه مردم به اين كالاي لوكس و زينتي بيشتر از قبل علاقه‌مند شده اند؛ چرا كه در ٣-٤ سال پيش با قيمت‌هاي بسيار پايين‌تر مشترياني به اين اندازه براي آكواريوم وجود نداشت.
اگر چند ساعتي در بازار نواب چرخ بزنيد به شما ثابت مي‌شود كه بيشتر متقاضيان به دنبال ماهيان آب شور هستند تا آب شيرين؛ در حالي كه آكواريوم‌هاي آب شور و ماهيان‌شان بسيار گرانتر از آب شيرين هستند. به نظر مي‌رسد يا ما از اوضاع و احوال اقتصادي و اجتماعي مردم بي‌خبريم و وضع همه توپ است كه حاضرند براي نيازهاي لوكس‌شان در اين شرايط ركود تورمي و گراني هزينه كنند يا اين طور نيست و مردم آنقدر خسته شده‌اند كه حاضرند از نان‌شان بزنند و براي آرامش خود هزينه كنند و از فضاي آشفته و پر استرس سياسي، اقتصادي و اجتماعي به دنياي ماهي‌ها بيايند و با تماشاي حركت آرام ماهي‌هاي زيبا در تلويزيوني طبيعي ذهن‌شان را آرام و نرم كنند. به نظر مي‌رسد بد نيست هم مسوولان دولتي و هم جامعه‌شناسان و اقتصاددانان در اين باره دست به پژوهش و تحقيق بزنند و ما را هم از نتيجه اين بررسي با خبر كنند.