فرارو- طی هفته جاری قیمت نفت همچنان روندی نزولی داشت و این خبر شاید برای آمریکا خوب باشد اما برای صادرکنندگان این طلای سیاه چندان مطلوب نیست. اگر قیمت نفت طی سال آینده میلادی همچنان پائین بماند، تاثیر آن بر برخی دولت ها، از فدراسیون روسیه تا ونزوئلا از حالت مخرب به شرایط ویرانگر می رسند.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از نیویورک پست، اما اقتصادهای غرب (و چین) از نفت ارزان سود خواهند برد. حتی توسعه نیافته ترین کشورها نیز مطلوبیت موقتی را حس خواهند کرد.
این افت قیمت ناشی از سیاست عربستان سعودی، قدرت مسلط اوپک است. درست است که اقدامات ریاض پاسخی به تجدید حیات انرژی در آمریکای شمالی است، با این حال انگیزه بزرگتر آن ضربه وارد کردن به اراده ایران است.
سعودی ها معتقدند دیگر نمی توانند برای از بین بردن تهدید هسته ای ایران به آمریکا تکیه کنند، بنابراین خودشان دست به کار شده اند تا آنچه تحریم ها نتوانستد عملی کند را خودشان به اجرا بگذارند.
هیچ دوستی عمیقی نیز میان سعودی ها و روس ها وجود ندارد. عربستان خواستار کنار گذاشته شدن رژیم اسد از قدرت است و مسکو آن را سر پا نگه داشته است.
عربستان هیچ یک از این اقدامات را با هدف کمک به آمریکا انجام نداده اما اقداماتش چنین نتیجه ای در پی داشته است. حال مسئله اصلی این است که قیمت ها تا چه زمان پائین خواهند ماند؟
ممکن است بازارها غیرقابل پیش بینی باشند اما عرضه بیش از حد نفت در سطح جهان، افت تقاضا و بهره وری بیشتر نشان می دهد که تولیدات نفت باید طی چند سال آینده- با برخی نوسانات- نسبتا ارزان بماند.
در این میان بازندگان و برندگانی وجود خواهند داشت.
اهداف اصلی عربستان
ایران
تهران به خوبی آموخته که چطور با تحریم های غرب زندگی کند. اما نفت شاهراه این کشور است و برای تنظیم بودجه نفت باید به قیمت 135 تا 140 دلار در هر بشکه به فروش برسد.
با توجه به اینکه قیمت نفت به سختی به 40 درصد نیاز ایران می رسد، اقتصاد این کشور آسیب خواهد دید. مقامات ایران برای مصالحه در مورد پرونده هسته ای با فشار به مراتب بیشتر روبرو خواهند بود، مگر اینکه آمریکا لغو تحریم ها در قابل هیچ امتیازی را بپذیرد. این آخرین فرصت مذاکره کنندگان برای رسیدن به نتیجه است.
مسئله قابل توجه این است که در حال حاضر عربستان اقدامات بیشتری در جهت امنیت اسرائیل صورت می دهد تا آمریکا. دشمنان مشترک، اتحادهای غیرمنتظره را به دنبال دارند.
روسیه
سقوط قیمت نفت در بدترین شرایط برای ولادیمیر پوتین اتفاق افتاد. رئیس جمهور روسیه برای سرپا نگه داشتن اقتصاد کشورش که در زمان جنگ قرار گرفته، به نفت 100 دلاری نیاز دارد.
نفت و گاز یک سوم درآمد بودجه و دو سوم صادرات این کشور را تشکیل می دهند. تحریم های اعمال شده بر روسیه به دلیل تجاوز پوتین به اوکراین، اقتصاد این کشور را تحلیل برده اما تاثیر افت قیمت نفت بسیار عمیق بوده است: روبل ضربه خورده، سهام روسی در شرایط خوبی نیست و ذخایر خارجی رو به افت هستند.
عراق
عراق هیچ چیز برای ارائه به جهان ندارد جز نفت. و بغداد نیازمند تامین بودجه مقابله با شبه نظامیان داعش است. عربستان ادعای خلافت داعش را نمی پسندد اما هیچ حس همدردی نیز با بغدادی که قدرت مسلط اش شیعه است و متحد دولت ایران ندارد.
برندگان
آمریکا، آمریکا!
با وجود آنکه برخی بازیگران انرژی از نفت ارزان ضربه خواهند خورد، اما افت قیمت ها اخبار خوبی برای مصرف کنندگان آمریکایی و حتی در دراز مدت برای ارتش آمریکا است.
استراتژی عربستان همچنین صنعت انرژی رو به رشد آمریکا را نیز هدف قرار داده است اما تاثیر کلی اقدامات این کشور بر اقتصاد ایالات متحده مثبت خواهد بود.
شاید بزرگترین سودی که افت قیمت نفت در پی دارد همان چیزی است که دولت اوباما توان انجامش را نداشت: ضربه زدن به دشمنان.
و بجز چین، تقریبا هر کشور مهمی که از افت قیمت نفت سود می برد، از ژاپن گرفته تا هند، یا متحد آمریکا است یا دشمنی با آن ندارد.
عربستان که به دنبال تامین منافع خود است، شاید سیاست خارجی شکست خورده آمریکا را نجات داده باشد.
چین
چین به عنوان دومین مصرف کننده بزرگ انرژی جهان که ذخایر نفتی و گازی مطلوبی ندارد، تاکنون سالانه نزدیک به نیم تریلیون دلار صرف واردات نفت و گاز کرده است.
اگر قیمت فرآورده های نفتی پائین بماند، این رقم به نصف کاهش می یابد. نفت و گاز ارزان تر همچنین امکان کاهش آلودگی عظیم آن که بخش عمده اش ناشی از کیفیت پائین زغال سنگ تولید داخل است را فراهم می کند. روند چشمگیر رشد اقتصادی چین رو به کاهش بوده اما نفت ارزان تر می تواند هرگونه سقوطی را تعدیل کند.
هند
افت هزینه واردات انرژی در زمان مناسبی روی داده است: نرخ رشد اقتصادی چین که زمانی به شدت تقویت شده بود، با افتی 60 درصدی روبرو شده و هند باید هزینه قابل توجهی را صرف واردات سه چهارم نفت مصرفی خود کند.
هزینه های پائین انرژی به دهلی نو کمک می کند که رشد تولید ناخالص داخلی خود را حفظ کند، البته شاید نه با سرعت دهه پیش. افت قیمت ها همچنین جذابیت خط لوله گازی که روسیه قصد جا زدن آن در منطقه را دارد را کاهش می دهد.
خسارت های ناخواسته
ونزوئلا
اقتصاد ونزوئلا حتی پیش از افت قیمت نفت عملا نابود شده بود. در این کشور شاهد کمبود همه اقلام، از آرد و شیر تا پوشک هستیم. یک دهه و نیم سوسیالیسم، صنعت نفت ونزوئلایی که زمانی ثروتمندترین کشور آمریکای جنوبی بود را نابود کرده و اقتصادش را به نفس نفس انداخته است.
اگر قیمت نفت همچنان پائین بماند، دولت کاراکاس سقوط خواهد کرد و اقتصاد این کشور برای بازسازی به دهه ها زمان نیاز خواهد داشت.
برزیل
برزیل با اقتصادی بزرگ و متنوع باید قادر به تامین درآمدهای نفتی از دست رفته باشد. اما دولت سوسیالیست فعلی برای تقویت برخی برنامه های اجتماعی و نجات اقتصاد برزیل از تاثیرات فساد گسترده از درآمد نفتی خود بهره می برد.
ضمن اینکه صنعت انرژی این کشور به هیچ وجه شرایط مطلوبی ندارد. اگر قیمت نفت پائین بماند، برزیل نجات میابد اما پیشرفتی نخواهد داشت.
چون اگه درآمد نفتي كم بشه، عقلمون سر جاش برميگرده! عقل براي ما از نفت واجبتر و مفيدتره.