منصور کبگانیان جزئيات بيشتري از مصوبه سیاستهای اجرایی افزايش اختيارات و مسئوليتهای هیأهاي امنای دانشگاههای کشور را تشريح كرد و گفت: اين سیاستهای اجرایی مربوط به اقدام ملی 2 از راهبرد کلان 6 نقشه جامع بوده و نگاه ستاد براي تصويب اين سياستهاي اجرايي آن است كه دانشگاهها متعلق به كل نظام هستند و براي سه قوه نيرو تربيت مي كنند و اداراتِ ذيل يك وزارتخانه نيستند.
وی با یادآوری اینکه بر اساس نقش و جايگاه دانشگاههای کشور، بايد هیأت امنای دانشگاهها با این نگاه جدید که برآمده از نقشه جامع علمی کشور است بازنگری شوند، ادامه داد: نکته مهم دیگر در مصوبه سیاستهای اجرایی ساماندهی هیأت امنا، این است که جلسات و اختیارات هيئتهاي امنا صوری نباشد. در وضعيت فعلي جلسات هیأت امنا به علت مشغله مسئولان معمولا با تاخیر زياد (شايد حتي تا يكسال) برگزار می شد در حاليكه براي موفق و موثر بودن هیأت امنا، لازم است حداقل فصلي يكبار جلسه برگزار شود.
دبير ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور با اشاره به یک اقدام مهم دیگر در ساماندهی هیأتهای امنای دانشگاهها، اظهار داشت: در مصوبه جديد، هیأتهای امنا نظارت راهبردی و نقش سیاستگذاری را برای دانشگاهها دارند و حتی بر نحوه مدیریت روسا نظارت دارند.
تاثیرگذاری هیأتهای امنا در تصمیم گیریها
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از این گفتگو درباره میزان اهمیت تاثیرگذاری هیأتهای امنا در تصمیم گیریها، تاکید کرد: نقشه جامع علمی کشور، سند بالادستی نظام در حوزه علم به شمار می آید. بر این اساس و با استناد به مصوبه مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی، موضوع هیأت امناي دانشگاهها طبق این سیاستها بازنگري خواهد شد.
تشریح اهداف 15 گانه
سیاست اجرایی شماره یک: عضویت بلند مدت
كبگانيان در ادامه به تشریح جزئیات سیاستهای 15 گانه افزايش اختيارات و مسئوليت هاي هيات امناي دانشگاهها پرداخت و گفت: عضويت اعضای هیأت امنای موسسات و دانشگاهها باید بلند مدت باشد چون برنامه های راهبردی وبلند را باید هیأت امنا تصویب کنند. در سیاست اول تکیه بر این است که ثبات در جهت گیریهای کلی دانشگاه وجود داشته باشد، با توجه به اینکه هر دانشگاه برنامه های خود را دارد اینطور نباشد که با تغییر روسا، این برنامه ها با تغییرات سلیقه ای مواجه شود. اگر بعد از چند سال بنا شد تغییراتی در اعضاي هيأت امنا اعمال شود یک دفعه تمام اعضای هیأت امنا تغییر نکنند؛ اين موضوع براي آن پيش بيني شده كه برنامه های راهبردی پيگيري و محقق شود.
سیاست اجرایی شماره دو: انتخاب اعضای توانمند
وی درباره سیاست اجرایی شماره دو، خاطرنشان کرد: در سیاست اجرایی شماره دو هم بر انتخاب اعضاي باانگیزه و توانمند تاکید شده است. در وضع فعلي معمولاً اعضایی که دولتی هستند و چندین شغل دارند در هیأت امنای دانشگاهها عضویت دارند که کارایی لازم را نداشتند، هچنين با تاخیر، بدون مطالعه و فکر در جلسات حاضر می شدند. در بند دوم تاکید شده اعضای برجسته و شاخص هیأت علمی براي عضويت در هيأت امنا انتخاب شوند، همچنین خیرینی که با دانشگاه خاصی مرتبط هستند و کمکهای مفصلی کرده‌اند در هیأتهای امنا عضو خواهند شد. علاوه بر این، تاکید شده کارآفرینان و فعالان بخشهای مختلف فرهنگی و اقتصادی، ملی و محلی عضویت داشته باشند.
سیاست اجرایی شماره سه: انتخاب اعضا با مشارکت اساتید
قائم مقام ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با اشاره به بند سوم این سیاستها، خاطرنشان کرد: استادان عضو در هیأت امنای دانشگاهها به نحوی با مشارکت اعضای هیأت علمی دانشگاه خودشان براي اين سمت انتخاب شوند. در ماههای گذشته شاهد این سیاست زدگی یا جو سیاسی غیر سازنده بودیم که جنبه تبلیغاتی داشت و عده ای موافق برگزاری انتخابات رئيس دانشگاه در سطح استادان بودند در صورتی که جوانب اجرایی این موضوع دیده نشده بود. در بخش دیگری از این مصوبه آمده بر اساس ضوابطی که باید توسط وزارتخانه های علوم و بهداشت تصویب شود استادان عضو در هیأت امنا باید مشارکت فعال در دانشگاه داشته باشند.
سیاست اجرایی شماره چهار: انتخاب اعضای با سوابق علمی
وی از حُسن اشتهار به عنوان سیاست شماره چهار یاد کرد و گفت: افراد برجسته و شناخته شده که دارای سوابق علمی و مدیریتی قوی هستند باید در هيأت هاي امنا عضویت داشته و برخی از اعضا با مسائل مالی آشنا باشند. در برخی موارد ممكن است به علت آشنا نبودن افراد با مسائل مالی، دانشگاهها در پایان سال با مشکلات مالی مواجه شوند.
کبگانیان ادامه داد: بودجه تفصیلی دانشگاهها در حالی تصویب می شود که بخش زیادی از آن هزینه شده و هیأت امنا هم برای غیرقانونی نبودن، موارد را تصویب می کند.
سیاست اجرایی شماره پنج: نحوه تأیید صلاحیت
به گفته کبگانیان در سیاست شماره پنج، پيش‌بيني شده كه صلاحیت اعضای هیأت امنا طبق ضوابطی كه به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی مي‌رسد، احراز شود.
سیاست اجرایی شماره شش: وحدت رویه
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره سیاست شماره شش، گفت: در این سیاست، وزارتخانه های علوم و بهداشت باید در نحوه انتخاب اعضاي هيأت امنا وحدت رویه داشته باشند كه هم اکنون این وحدت رویه وجود ندارد. برخی از احکام اعضای هیأت امنا توسط رئیس جمهور امضا می شود در حالیکه جایگاه اعضای هیأت امنا بالاست ولی در وزارتخانه ای دیگر این صدور حكم توسط وزیر مربوطه صورت می‌گیرد.
وی در انتهای بخش نخست این سیاستها به یک تبصره هم اشاره کرد و افزود: این سیاستها اجازه تجمیع هیأتهای امنای چند موسسه و دانشگاه را به وزارتخانه ها می‌دهد.
سیاست اجرایی شماره هفت: افزایش اختیارات
قائم مقام ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور درباره بخش دوم این سیاستهای اجرایی که به وظایف، اختیارات و مسئولیتها اختصاص دارد، اظهار داشت: در این سیاستها اختیارات هیأت امنا افزایش پیدا کرده و البته باید در مقابل مسئولیتها پاسخگو هم باشند. در سیاست شماره هفت تاکید شده که وظیفه اصلی هیأتهای امنا تصويب برنامه های راهبردی دانشگاه و نظارت بر تحقق این اهداف است.
سیاست اجرایی شماره هشت: نحوه مدیریت
وی درباره سیاست شماره هشت، گفت: هیأت های امنا باید به نحوی مدیریت و سایر ارکان دانشگاه را حمایت و پشتیبانی کنند تا به اهداف کلی دانشگاه دست یافت.
سیاست اجرایی شماره نه: وظایف و اختیارات
به گفته این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصویب آیین نامه های مالی، اداری، معاملاتی ،استخدامی و تشکیلاتی موسسه جزء وظایف و اختیارات هیأتهای امنا به شمار می آید.
سیاست اجرایی شماره ده: انتخاب نایب رئیس هیأت امنا
دكتر كبگانيان در ادامه با اشاره به بند شماره ده، گفت: این بند در واقع نقطه عطف به شمار می آید. بند ده به عملکرد هیأت امنای دانشگاهها اشاره دارد. همانطور که می‌دانیم روسای هیأت امنای دانشگاهها وزرای بهداشت و علوم هستند. از طرف دیگر تواناییها، چالشها و قدرتهای هر دانشگاه متفاوت است. در این بند پیش‌بینی شده در جلسه هیأت امنا یک نماینده از میان اعضای هیأت علمی تعیین و با حکم وزیر به عنوان نائب رئيس هيأت امنا منصوب شود و در مواردي كه به خاطر مشغله زياد، وزير نمي‌تواند در جلسه حاضر باشد جلسه را تشكيل و رياست جلسه را برعهده داشته باشد و ابلاغ تمام مصوبات هیأت امنا توسط رئیس این هیأت انجام می شود.
سیاست اجرایی شماره یازده: نحوه ابلاغ مصوبات
به گفته کبگانیان، بر اساس بند شماره یازده، تمام مصوبات هیأت امنا توسط رئیس هیأت ابلاغ می شود.
سیاست اجرایی شماره دوازده: نظر هیأت امنا در تغییر رئیس دانشگاه
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با بیان اینکه بند شماره دوازده که بسیار مهم است، گفت: در فرایند انتخاب و تغییر رئیس دانشگاه، اعضای هیأت امنا بايد نظرات مشورتی بدهند چون اين فرآيند تعامل میان وزیر و دانشگاه را جدی‌تر می کند و از تصمیمات سیاسی و غیرواقعی جلوگیری به عمل می‌آید.
سیاست اجرایی شماره سیزده: گزارش عملکرد
وی با اشاره به بند شماره 13، گفت: یکی از موارد جدی که از هیأتهای امنا خواسته شده این است که گزارش عملکرد و ارزیابی سالانه خودشان را از عملکرد مدیریت دانشگاه به وزیر و شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه دهند.
سیاست اجرایی شماره چهارده: استقلال نسبی
به گفته کبگانیان در سیاست شماره 14، استقلال نسبی تشکیلات هیأت امنا از رياست دانشگاه در نظر گرفته شده است.
سیاست اجرایی شماره پانزده: پاسخگویی در برابر مراجع قانونی
وی درباره بند آخر این سیاستها، اظهار داشت: این اختیارات در قبال داشتن مسئولیت جدی در مقابل مراجع قانونی ذیربط است. اعضای هیأت امنا با این اختیارات در قبال تصمیم‌گیریها و مصوبات خودشان باید به مراجع قانونی پاسخگو باشند و اینطور نباشد که شخص وزیر مربوطه پاسخگوي تمام مصوبات باشد. برای این موضوع باید آیین نامه ای در نظر گرفته شود.
کبگانیان با بیان اینکه این سیاستها در جلسه ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسید، اظهار داشت: فرایند بررسی حقوقی و آخرین اصلاحات اين مصوبه کامل شده و اين مصوبه بزودي در فرآیند ابلاغ قرار می‌گیرد.
وي خاطرنشان کرد: بعد از ابلاغ اين سیاستها، قوانين و مقررات مربوط به تشكيل، فعاليت و اختيارات هیأتهای امنا بر اساس اين مصوبه بازنگري خواهد شد.