با سر یک کلید داخل حاشیه‌ها و کنده‌کاری‌های گنبد سلطانیه را می‌تراشد و در گوشه‌ای هم اسمش را حک می‌کند! هنگامی که از او دلیل کارش را می‌پرسم، می‌گوید دوست دارد اسمش به تاریخ بپیوندد و هر کسی که بعد از چند سال به دیدن این بنای تاریخی می‌آید نام او را هم ببیند؛ در ادامه هم با افتخار ادعا می‌کند، به دیدن هر بنای تاریخی که می‌رود همین کار را انجام می‌دهد!
به گزارش ایسنا، پسر نوجوان در پاسخ به این سوال که چرا یک اثر تایخی را خراب می‌کند، درنهایت می‌گوید، اصلا به شما چه مربوط است؟ و با صدای بلند خانواده‌اش را به کمک فرا می‌خواند تا شروع‌کننده یک دعوا باشند و دسته‌جمعی با چاقویی که صنایع دستی سوغات است، به کسی که سعی کرده او را از خطایی که انجام می‌دهد، مطلع کند، تهدید به حمله کنند!
در همه شهرهای بزرگ می‌توان تخریب تعمدی و رفتارهای غیر مسئولانه و ضد اجتماعی وندال‌ها را دید که عمدا کمر به تخریب و نابودی هر آنچه که بخشی از تاریخ و تمدنی که متعلق به همگان است، بسته‌اند. به پدیده‌ای که وندال‌ها (کسانی که به صورت ارادی وتکرار شونده با انگیزه‌ای خاص، اموال عمومی را تخریب می‌کنند)انجام می‌دهند، وندالیسم می‌گویند.
حدود دو ماه پیش بود که یک خانواده مقابل کاخ ملت مجموعه سعدآباد در حال گرفتن عکس دسته جمعی درون یک مجسمه بودند! اینکه چطور توانستند وارد این مجسمه شوند برایم جای سوال داشت. هنگامی که از پدر خانواده چگونگی وارد شدن به این مجسمه بلند را پرسیدم، جواب داد که «به راحتی، می‌خواهید کمک کنم تا شما هم وارد شوید و عکس بگیرید!»
هنگامی که به او یادآوری کردم انجام این کار الگوی خوبی برای فرزندانش نیست و به آثار فرهنگی- تاریخی آسیب می‌زند، پاسخ داد، کار اشتباهی نکرده است و فقط خواسته‌اند عکس یادگاری بگیرند. مادر خانواده نیز هنگامی که متوجه شد، قرار است عکس‌شان منتشر شود، با خوشحالی زمان انتشار عکس را پرسید و گفت: «آخ جوون، پس معروف می‌شیم!»
علیرضا محسنی تبریزی – عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران - در کتابش به نام «وندالیسم» آورده است، در متون جامعه‌شناسی انحرافات و آسیب شناسی اجتماعی، وندالیسم بارها به مفهوم داشتن نوعی روحیه بیمارگونه به کار رفته که نشان دهنده تمایل به تخریب آگاهانه، ارادی و خودخواسته اموال، تاسیسات و متعلقات عمومی است. در طبقه بندی انواع جرایم، خصوصا در سنخ‌شناسی صور انحرافات و بزهکاری‌های اجتماعی، اغلب صاحب نظران و محققان وندالیسم را به مثابه جنایتی خرد و از انواع بزهکاری‌های نوجوانان به شمار آورده‌اند.
تحقیقات تجربی بسیاری تفاوت‌های جنسیتی را با توجه به رفتار وندالیستی در مردان و زنان نشان داده است. بر اساس یافته‌های پژوهشی اغلب وندال‌ها در گروه جنسی مذکر قرار دارند. به عبارت دیگر، پسران بیش از دختران به وندالیسم که با نوعی خشونت همراه است، روی می‌آورند. طبق یک نظریه روانشناختی، دختران بیش از پسران در فرو خوردن خشم موفق‌ترند. پسران اغلب خشونت خود را از موضوعات بیرون فرافکنی می‌کنند و آن را متوجه بیرون می‌سازند، در حالی که زنان غالبا آن را در خود ریخته و درون فکنی می‌کنند.
یادگارنویسی در برج آزادی/ عکس:کبریا حسین زاده
بر اساس تحقیقات انجام شده، کودکان، نوجوانان و جوانان بین سنین 10 تا 25 سال بیش از دیگر گروه‌های سنی به وندالیسم روی می‌آورند.
رجبعلی خسروآبادی - مدیر کل اداره میراث فرهنگی تهران - بهترین راه مقابله با وندالیسم میراث فرهنگی را مشارکت مردم و افزایش دانش وآگاهی آنها نسبت تاریخ وهویت محله ومنطقه خود می‌داند و می‌گوید: اداره میراث فرهنگی تهران به تنهایی قادر به حفظ این تعداد آثار و ابنیه تاریخی نیست و با افزایش اعتبار و تجهیزات نیز این اقدام باز قابلیت احصا در یک سازمان دولتی را ندارد، بلکه بیش از هر چیز ما نیازمند مشارکت مردم درحفظ آثارتاریخی خواهیم بود.
باوجود اینکه طبق ماده 558 قانون مجازات اسلامی هر کس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی تاریخی یا مذهبی که درفهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است، یا تزیینات، ملحقات، تاسیسات، اشیا و لوازم و خطوط و نقوش منصوب یا موجود در اماکن مذکور، که مستقلا نیز واجد حیثیت فرهنگی تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد علاوه برجبران خسارات وارده به حبس از یک الی ده سال محکوم می‌شود.
به نظر می‌رسد باید این قانون مورد بازنگری و ریزبینی بیشتری قرار بگیرد. سازمان میراث فرهنگی وگردشگری به عنوان متولی امر باید با دستگاه قضایی تعامل تنگاتنگ داشته باشد تا قاضی را ازمیزان آسیب دیدگی و تاثیرات آن آگاه کند. گرچه بارها از مسئولان این حوزه شنیده شده که باید قاضی آشنا و مسلط به مباحث میراث فرهنگی در دیوان عدالت اداری تربیت شود و این حوزه نیاز به شعبه ویژه‌ای برای بررسی جرایم میراث فرهنگی در محاکم قضایی دارد اما به نظر می‌رسد تا کنون اقدام جدی در این باره صورت نگرفته است.
مسجد شیخ علی اکبر شاهرود/عکس:کبریا حسین‌زاده