بحران کمبود فضای آموزشی تهران، وضع مدرسه نمکی‌ها،
تعداد مدارس در معرض آسیب‌های اجتماعی و... موضوعاتی‌اند که دیروز اسفندیار
چهاربند، مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران دیروز در نشست خبری‌اش با
خبرنگاران مطرح کرد.
سال‌هاست که از دانش‌آموزان بازمانده از
تحصیل زیاد حرف می‌زنند؛ یکی از تعداد آنها می‌گوید و یکی از برنامه‌هایی
که باید برای آنها ریخته شود تا تعدادشان کم شود. حالا این مدیرکل آموزش و
پرورش شهر تهران است که از برنامه‌های جدید آموزش و پرورش برای این افراد
می‌گوید. او دیروز در پاسخ به پرسشی درباره کودکان بازمانده از تحصیل در
مناطق حاشیه‌ای شهر مانند خاک‌سفید گفت: «محله‌های دیگری چون مرتضی‌گرد،
خلیج، جنوب شرقی منطقه ١٥ در مجاورت کوره‌پزخانه‌ها وجود دارند و کماکان
افرادی را داریم که عمده آنها را افاغنه تشکیل می‌دهند و امکان دسترسی به
آموزش عمومی را ندارند.»
چهاربند ادامه داد: «بانک اطلاعاتی مربوط
به این افراد تکمیل شده و این مجوز در اختیار ما قرار گرفته است که بتوانیم
به صورت فردبه‌فرد آموزش را به این افراد ارایه داده، برای آنها معلم‌ها
را به آن‌جا اعزام کنیم که این هزینه به ازای هر معلم پرداخت می‌شود و
اعتبارات آن دیده شده است، اما متأسفانه بخشی از این کودکان گرفتار باندهای
کار کودک هستند. به‌عنوان مثال در شمال شرقی منطقه ٢، بعضی گروه‌های
بهره‌بردار در این باندها از ورود این کودکان کار جلوگیری کرده و امکان
تحصیل آنها با معلم در همان مناطق را نیز نمی‌دهند و این کار را بسیار
دشوار کرده است.»
چهاربند در پاسخ به این‌که برای ادامه تحصیل
کودکان فاقد شناسنامه چه تدابیری اندیشیده شده است؟ گفت: «درحال حاضر سه تا
چهار مدرسه در جنوب شهر داریم که به مدرسه نمکی‌ها معروف شده‌اند و افرادی
در آن مشغول تحصیل‌اند که در خیابان‌ها نان خشک جمع می‌کنند. در همین
مدرسه نمکی‌ها ٣٠ تا ٤٠درصد کودکان فاقد شناسنامه هستند. مشغول رایزنی با
شورای شهر هستیم تا بتوانیم خدمات شبانه‌روزی ازجمله فراهم آوردن امکانات
خوابگاهی، فضای گرم و... را مهیا کنیم تا این دانش‌آموزان به این مدارس جذب
شوند.» چهاربند در پاسخ به این پرسش که «تعداد ترک تحصیل دانش‌آموزان در
تهران چقدر است»، گفت: «هنوز دفاتر امتحانات نهایی در شهریورماه بسته نشده
است و این آمار مشخص نیست. درباره انسداد کامل مبادی بیسوادی، وزارت آموزش و
پرورش جدی است و برای تولید کم‌سواد و بی‌سواد به‌خصوص در ابتدایی رصدهای
مختلفی انجام می‌دهد.» چهاربند در ادامه گفت که ٢٦٠ مدرسه در تهران در معرض
آسیب
های اجتماعی‌اند: «براساس مطالعات انجام‌شده ٢٦٠ مدرسه در تهران بیشتر از
سایر مدارس در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند که هر ١٥ تا ٢٠ مدرسه
شناسایی شده به یکی از معاونان اداره کل سپرده شده تا نظارت دقیقی بر
فعالیت این مدارس داشته باشند تا به حاشیه رانده نشوند. اکنون درباره
سیاست‌های کشوری که دنبال می‌شود، مهم‌ترین آسیب اجتماعی، سوءاستفاده از
موادمخدر است.»
مدیرکل آموزش و پرورش تهران در ادامه با اشاره به
این‌که تعدادی از افاغنه در برخی مناطق از تهران از تحصیل محروم هستند،
گفت: «به صورت فردبه‌فرد برای افرادی که از تحصیل بازمانده‌اند معلم گرفته و
آنها را شناسایی می‌کنیم. براساس دستور وزیر آموزش و پرورش در معاونت
آموزش ابتدایی گروهی به نام صیانت از حقوق کودک با همکاری مراجع قضایی و
انتظامی برای بازگرداندن دانش‌آموزانی که از تحصیل محروم هستند، تشکیل شده
است.»
بحران فضای آموزشی در منطقه ٢٢ تهران
کمبود فضاهای
آموزشی در تهران از دیگر سخنان چهاربند بود. او گفت درحال حاضر پنج‌هزار
کلاس غیرمقاوم در تهران وجود دارد که در مقابل حوادث غیرطبیعی ازجمله زلزله
آسیب‌پذیرند و باید بازسازی شوند: «مجموع فضای آموزشی موردنیاز تهران بالغ
بر ١٥٠٠ هکتار است. اکنون سرانه فضای آموزشی در دوره ابتدایی به ازای هر
دانش‌آموز سه متر مربع و متوسطه ٢/٤ متر مربع و متوسطه ٦/٢ متر مربع است.
در مقابل کمبود ١٥٠٠ هکتار فضای آموزشی اکنون تنها ٧٥٠ هکتار فضای آموزشی
در اختیار داریم و باید گفت تهران از شهرهای محروم کشور به لحاظ فضای
آموزشی است.»
چهاربند ادامه داد: «سازوکارهای لازم برای تأمین فضای
آموزشی در قانون دیده شده اما تاکنون عملیاتی نشده است. متأسفانه حق مردم
در جیب کسانی است که ساختمان‌سازی می‌کنند و حق آموزش و پرورش را
نمی‌پردازند. در ماده ١٣ قانون شوراها تأکید شده شهرداری علاوه بر عوارضی
که دریافت می‌کند باید بابت توسعه فضای آموزشی ٥درصد عوارض دریافت کند.»
او
با بیان این‌که براساس محاسبات دریافت این عوارض در سه‌سال پیاپی مبلغی
بالغ بر ٢٥٠٠هزار‌میلیارد تومان برای ما به همراه خواهد داشت و می‌تواند
نیاز تهران به فضای آموزشی را برطرف کند، گفت: «در حال حاضر در منطقه ٢٢
بالغ بر ٤٢هزار واحد مسکونی درحال ساخت است و این تعداد واحد مسکونی تا
دو‌سال آینده تحویل می‌شوند. براساس محاسبات ما حداقل ٢٥هزار دانش‌آموز در
این ٤٢هزار واحد مسکونی نیاز به فضای آموزشی دارند اما حتی یک متر مربع
فضای آموزشی برای این جمعیت برای منطقه ٢٢ تهران منظور نشده و تا دو سال
دیگر یک فاجعه در این منطقه رخ خواهد داد.»
چهاربند با بیان این‌که
منطقه ٢٢، محروم‌ترین، فقیرترین و فلاکت‌بارترین منطقه شهرداری تهران نسبت
به فضای آموزشی است، گفت: پایان مهرماه اعلام عمومی خواهیم کرد که آموزش و
پرورش هیچ‌گونه تعهدی نسبت به ثبت‌نام دانش‌آموزان این منطقه ندارد و
اولیا باید این حق را از سازندگان این ساختمان‌ها مطالبه کنند. این پرسش
باقی است که چه کسی متولی تخصیص فضای آموزشی و شهرسازی در تهران است؟ زمینی
که به فروش رسیده است، چگونه قرار است کاربری آموزشی پیدا کند؟ مطالبه جدی
امروز ما فضای آموزشی است و باید گفت دو‌سال دیگر بحران، تأمین نیروی
انسانی نیست بلکه تأمین فضای آموزشی خواهد بود.»