وقتی می‌خواهید خانه‌ای را
خرید و فروش یا اجاره کنید، مشاوران املاک از شما کارمزدی دریافت می‌کنند
که اصطلاحا به آن حق‌کمیسیون می‌گویند. بسیاری از مستاجران یا معامله‌گران
بازار مسکن از نرخ‌های متفاوت و گاه سلیقه‌ای کارمزد بنگاه‌داران شاکی
هستند و نمی‌دانند مبنای دقیق تعیین این نوع کارمزد چیست؟
براساس مصوبه
٧/٤/٧٩ وزارت صنعت، معدن و تجارت، کارمزد بنگاه‌های املاک قانونمند شد. این
مصوبه اجازه دریافت هر نوع کارمزد سلیقه‌ای را از بنگاه‌داران سلب و برای
آنها فرمولی تعیین کرد تا بر مبنای آن کارمزد خود را محاسبه کنند. این
فرمول برای اجاره و خرید و فروش مسکن متفاوت است و خوب است که بدانید
معادلات آن برای هر استان و شهرستان نیز منحصربه‌فرد است. این موضوع به آن
معناست که مثلا بنگاه‌داران شیرازی حق ندارند به اندازه تهرانی‌ها کارمزد
بگیرند یا مشاور املاکی که در شهرستان کوچکتری مانند آبیک‌قزوین فعالیت
می‌کند، نمی‌تواند مبنای تعیین کارمزدهای خود را فرمول بنگاه‌داران شهرهای
بزرگتر قرار دهد، بنابراین افرادی که قصد دارند درسایر استان‌ها و شهرهایی
جز تهران، ملکی خریداری کنند یا به فروش برسانند باید از نرخ‌های مصوب
اتحادیه مشاوران املاک شهر موردنظرشان مطلع شوند.
کافی است به پایگاه
اینترنتی اتحادیه مشاوران املاک همان شهرستان مراجعه کنید یا به صورت
تلفنی، از آن اتحادیه میزان حق کمیسیون قانونی شهر مورد نظرتان را بپرسید.
این موضوع تنها درباره معاملات خرید و فروش صدق می‌کند. میزان حق‌کمیسیونی
که باید بابت اجاره‌خانه بپردازید، تابع فرمول کشوری است.
حق‌کمیسیون مصوب خرید و فروش ملک برای تهرانی‌ها
١-برای معاملات املاک تا ٣٠میلیون‌تومان: از هر طرف معامله نیم‌درصد ارزش ملک
٢- برای معاملات املاک بیشتر از ٣٠میلیون و تا ٥٠میلیون‌تومان: نیم‌درصد
برای ٣٠میلیون تومان اول + ٧٥ صدم درصد برای مازاد آن. یعنی اگر شما
خانه‌ای خریدید که ٣١میلیون‌تومان قیمت داشت، برای ٣٠میلیون آن نیم‌درصد +
٧٥ صدم‌درصد یک‌میلیون‌تومان باقیمانده، باید حق کمیسیون بدهید.
٣- برای معاملات املاک بیشتر از ٥٠ میلیون و تا ١٠٠میلیون‌تومان: برای
٣٠میلیون اول نیم‌درصد + ٧٥صدم‌درصد مازاد آن تا ٥٠میلیون تومان +
نیم‌صدم‌درصد برای مازاد آن. با این حساب فرمول حق‌کمیسیون برای یک خانه
٥١میلیون‌تومانی این است نیم‌درصد برای ٣٠میلیون اول+ ٧٥صدم‌درصد برای
٢٠میلیون آن+ نیم‌درصد برای یک‌میلیون‌تومان باقیمانده
٤- برای معاملات املاک بیش از ١٠٠میلیون‌تومان: برای ١٠٠میلیون‌تومان آن
طبق بند‌های ١ و ٢ و ٣ و برای مازاد آن میزان ٢٥صدم درصد به‌عنوان کارمزد
از هر طرف معامله گرفته می‌شود.
حق‌کمیسیون اجاره و رهن برای تمام استان‌ها
برای محاسبه حق‌کمیسیون رهن و اجاره‌خانه، ارزش اجاره یک‌ماه آن خانه را
درنظر می‌گیرند و به اندازه یک‌چهارم آن حق‌کمیسیون از هرکدام از طرفین
یعنی مالک و مستاجر دریافت می‌کنند. برای تعیین ارزش اجاره یک خانه به این
صورت عمل می‌کنند: هر یک‌میلیون تومان رهن خانه معادل ٣٠هزارتومان اجاره
ماهانه است. به این ترتیب خانه‌ای که با قیمت ١٠میلیون‌تومان رهن و ٣٠٠
هزارتومان اجاره ماهانه، معامله شده است ارزش اجاره‌ای معادل ٦٠٠
هزارتومان دارد. اگر بخواهیم یک‌چهارم ٦٠٠ هزارتومان اجاره را محاسبه
کنیم، نرخ کارمزد بنگاه‌دار ١٥٠ هزارتومان می‌شود. به این ترتیب مالک باید
١٥٠هزارتومان و مستاجر نیز به همین اندازه به بنگاه‌دار پرداخت کند.
اگر خانه را خودمان پیدا کرده باشیم
این حق‌کمیسیون‌ها در شرایطی پرداخت می‌شود که بنگاه‌دار خانه موردمعامله
را به خریدار یا مستاجر معرفی کرده باشد. در غیراین صورت آنها تنها
می‌توانند از شما کارمزد نوشتن قرارداد را دریافت کنند که معمولا به اندازه
نصف مبلغ حق‌کمیسیون است.