شرایط واگذاری کودکان به خانواده های متقاضی در قانون جدید فرزند خواندگی نسبت به گذشته تسهیل شده است به طوریکه با اجرایی شدن این قانون 50 درصد کودکان تحت پوشش سازمان بهزیستی به فرزند خواندگی سپرده می شود و همچنین دختران مجرد بالای 30 سال نیز می توانند با پذیرفتن یک کودک دختر، طعم مادر شدن را بچشند.
به گزارش مهر، قانون جدید فرزندخواندگی که پس از چندین سال کار کارشناسی و کش و قوسهای فراوان و تغییرات زیاد به تصویب رسید دارای مفاد و بخشهای زیادی است که در بسیاری موارد به نفع فرزندان تحت پوشش سازمان بهزیستی است و باعث می شود امکان واگذاری برای تعداد بیشتری از کودکان فراهم شود. از سال گذشته تا کنون که این قانون به تصویب رسیده کمیته های مختلف مشغول تدوین راهکارهای اساسی برای اجرایی شدن آن هستند که یکی از آنها ثبت نام اصلی والدین در شناسانه کودک است که باید با همکاری چندیدن سازمان انجام شود که البته به گفته مسئولان سازمان بهزیستی مراحل پایانی را می گذراند.
يکي از شرايط داشتن فرزندخوانده اين است که از زندگي مشترک زوجهاي متقاضي فرزند خواندگي بايد حداقل 5 سال گذشته باشد مشروط به اینکه حداقل یکی از آنها بیش از ۳۰ سال سن داشته باشد باید با يکديگر تقاضا بدهند، به دلايل پزشکي بچه دار نشوند و سابقه کيفري و سوء پيشينه هم نداشته باشند.
همچنین برخورداري از سلامت جسمي و رواني، وضعيت اجتماعي و اقتصادي خوب و نداشتن اعتياد از شرايط ديگر فرزند خواندگي است و از سوی دیگر والدین جدید باید یک سوم اموال خود را بسته به شرایط زندگی شان به نام فرزند خوانده کنند.
واگذاری کودک به خانواده ها زیر نظر مددکاران
حمید رضا الوند مدیر کل دفتر کودک و نوجوان سازمان بهزیستی در مورد فرزند خواندگی به خبرنگار مهر تاکید کرد: از سوی دیگر والدین متقاضی فرزندخواندگی پس از مراجعه به بهزيستي، مورد بررسي هاي مددکاري و روان شناسي قرار مي گيرند و براي اين که شرايط فرزندپذيري آنها مشخص شود به مشاور ارجاع داده مي شوند.
ماجرا به همین جا ختم نمی شود و پس از بررسی پرونده متقاضی و تکمیل آن و همچنین دارا بودن شرایط لازم از سوی سازمان بهزیستی، پرونده آنان به مقام قضايي ارجاع داده مي شود تا بر اساس تشخيص پزشکي قانوني مبني بر ناتواني در بچه دار شدن، نداشتن سوء سابقه و داشتن صلاحيت هاي ديگر اجتماعي حکم صادر شود.
در نهایت پس از اینکه حکم برای والدین متقاضی صادر شد کودک دلخواه در سن و جنسیت خاص آنان ابتدا به مدت 6 ماه تحویلشان داده می شود و در این مدت مددکار سازمان بهزیستی در خانه حضور پیدا کرده و از از نزدیک وضعیت روانی ، بهداشتی و جسمی کودک و برخورد والدین جدید با وی را مورد بررسی قرار داده و گزارش می دهد. تا این مرحله حکم سرپرستی موقت برای خانواده متقاضی صادر شده و برای صدور حکم دائم گزارش مددکار سازمان به مراجع قضایی اعلام می شود و تایید بهزیستی و نظر قاضی حکم سرپرستی از موقت به دائم تغییر پیدا میکند.
الوند این سخت گیریها را به نفع کودک دانسته و عنوان کرد که رفتار والدین با فرزند خوانده و وضعیت وی در مکان جدید باید به طور مرتب در ماههای اولیه بررسی شود. البته تمامی این سخت گیریها به نفع فرزند است و در این صورت آینده وی تا حدودی تضمین خواهد شد.
از سوی دیگر پس از پایان مراحل، خانواده متقاضی باید برای گذاشتن اسم و دریافت شناسنامه به سازمان ثبت احوال کشور مراجعه کنند و با نامه ای که از بهزیستی در دست دارند مراحل بعدی انجام می شود.
ثبت نام اصلی والدین در شناسنامه کودک
مدیر کل امور کودک و نوجوان سازمان بهزیستی گفت: در قانون جدید فرزند خواندگی اسم والدین اصلی کودک باید در صفحه ای از شناسنامه وی درج شود البته این در حالی است که والدین قبلی مشخص باشند و این مورد در قانون قبلی وجود نداشت چون فقط کودکان بی سرپرست به فرزند خواندگی سپرده می شدند اما براساس قانون جدید شرایط واگذاری کودکان بد سرپرست نیز فراهم شده است.
وی گفت: یکی از مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد این است که اغلب خانواده ها کودکان زیر دو سال و عمدتا دختر را برای فرزند خواندگی انتخاب می کنند در صورتیکه تعداد این کودکان به نسبت ما بقی فرزندانی که وجود دارد کم است و هر چه سن کودکان از این زمان بگذرد شرایط فرزند خواندگی برای آنان سخت تر می شود.
البته یکی از نکات ضروری و مثبت قانون جدید فرزند خواندگی ، فراهم شدن امکان واگذاری کودکان بی سرپرست و بد سرپرست است و در این صورت امکان واگذاری 50 درصد کودکان سازمان بهزیستی مهیا می شود اما این آمار در گذشته فقط 18 درصد بود و این موضوع اتفاق مهمی است که برای کودکان بی سرپرست و بد سرپرفت رخ داده است.
در حال حاضر حدود 23 هزار کودک فاقد سرپرست صلاحیت موثر تحت پوشش این سازمان بوده و در خانه های کودک و نوجوان زندگی می کنند که 87 درصد این کودکان بد سرپرست هستند.سالانه حدود یک هزار تا 1200 نفر از کودکان که فاقد جد پدری هستند و هویت خانوادگی شان مشخص نیست به سرپرستی دائم سپرده می شوند.
دختران مجرد مادر می شوند
الوند به ماده مهمی از قانون جدید فرزند خواندگی اشاره کرد و گفت: واگذاری فرزند دختر به دختران مجرد بالای 30 سال و زنان بدون شوهر یکی از مواردی است که در قانون جدید گنجانده شده است بطوریکه براساس آن دختران مجرد دارای شرایط و متقاضی فرزند می توانند به سازمان بهزیستی مراجعه کنند و پس از طی کردن مراحل مختلف در نهایت کودک دختر به آنان به عنوان فرزند خوانده واگذار می شود.
مدیر کل دفتر کودک و نوجوان سازمان بهزیستی از تدوین آیین نامه اجرایی واگذری فرزند به دختران مجرد ۳۰ سال به بالا خبر داد و گفت: این آیین نامه با همکاری سازمان ثبت احوال ، قوه قضاییه و بهزیستی در دست تدوین است.
برای ثبت اسم کودک در شناسنامه دختران مجرد کمیته ای با حضور مسئولان ذیربط تشکیل شده است و بزودی سازو و کار مشخص برای این امر اعلام خواهد شد.
این مسئول در سازمان بهزیستی داشتن هشت شرط را برای متقاضیان فرزند خواندگی واجب و ضروری دانست و اظهار داشت: بر اساس ماده ششم قانون فرزند خواندگی، عدم محکومیت جزائی موثر با رعایت مواد مقرر در قانون مجازات اسلامی، تمکن مالی، عدم حجر و اعتقاد به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سلامت جسمی و روانی لازم توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی، نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، روان‌گردانها و الکل، صلاحیت اخلاقی و عدم ابتلا به بیماری‌های واگیر و صعب‌العلاج از جمله شروطی است برای فرزند خواندگی مد نظر قرار می گیرد.
همچنین در قانون جدید سن فرزند خواندگی نیز سه سال افزایش پیدا کرده است بطوریکه شرط سن کودک برای فرزندخواندگی در قانون قبل که متعلق به 40 سال پیش بود زیر ۱۲ سال عنوان شده بود اما در قانون جدید این سن به 15 سال افزایش پیدا کرده است.
در هرحال یکسال از تصویب قانون فرزند خواندگی می گذرد و طی این مدت مسئولان نهادهای ذیربط مشغول تدوین و تهیه راهکارهای اجرایی شدن مفاد آن هستند که امیدواریم هر چه سریعتر به اتمام رسیده و زمینه اجرای گسترده آن در سراسر کشور فراهم شود تا تعداد بیشتری از 23 هزار فرزند سازمان بهزیستی همچون سایر کودکان بتوانند از لذت داشتن یک خانواده ای گرم و والدین مهربان و مسئول بهره مند شوند.