وزیر ارشاد در مراسم اهدای جوایز و افتتاح دومین جشنواره تجسمی آئینه مطهر با تأکید بر این سخن شهید مطهری که «زر و زور نمی‌تواند شاهکار خلق کند» موضوع تولید آثار سفارشی را مشمول همین سخن دانست.
به گزارش مهر، مراسم اهدای جوایز و افتتاح دومین جشنواره تجسمی «آئینه مطهر» به مناسبت سی‌و‌پنجمین سال شهادت استاد آیت‌الله مرتضی مطهری با حضور علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدرضا جعفری جلوه قائم مقام بنیاد شهید مطهری، محسن سلیمانی دبیر جشنواره، هنرمندان و اهالی رسانه ظهر امروز دوشنبه 15 اردیبهشت در خانه هنرمندان برگزار شد.
جنتی در این مراسم اظهار کرد: بودن در این جمع برای من بسیار ارزشمند است، چون از یک سو با نام اندیشمند، فقیه معاصر و صاحب اثر شهید مرتضی مطهری پیوند خورده و از سوی دیگر میزبان هنرمندان متعهدی است که با فهم اصالت هنر آثار شایسته را خلق کرده اند؛ آثار دل انگیز و جذابی که حاصل احساس لطیف و تجربیات عمیق هنرمندان در آفرینش است و نقش های فریبایی را بوجود آورده است. آثار فاخری که چون نسیم بر جان مشتاقان و هنردوستان می وزد و آنها را به وجد و شگفتی می‌آورد. امید آنکه همواره با تکیه بر عنایات خاص با اطلاع از هنری که در وجودتان به ودیعه نهاده شده، گام های بلندی بردارید.
تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و فرهنگی بر مبنای نظریه‌های نظریه‌پرداز ژرف‌نگری چون مطهری
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه افزود: بی گمان جان هنر، شهود بی حجاب حقیقت است و اشتغال به کار هنر، ذکر حضرت حق. شهید مطهری نیز اندیشمند فقید و نظریه پرداز ژرف‌نگری بود که بسیاری از نظریه های او مبنای تصمیم گیری های فرهنگی و اجتماعی پس از او بوده اند.
جنتی تاکید کرد: معلمی که خیلی زود به تیر کج‌اندیشان از میان ما رفت و به معشوق خود پیوست. او تتبع در دین را ملموس ساخت و شکاف میان حوزه و دانشگاه را از میان برد و می دانست اسلام نمی تواند و نباید به ضرورت های تاریخی بی اعتنا بماند.
وی با بیان اینکه مطهری می دانست اگر اسلام جان‌بخش است باید دین حکومت هم باشد و جوامع بشری پاسخ شایسته نیازهایشان را در آن بیابند، یادآور شد: او عالم جامعی بود که درباره مسائل اجتماعی، فرهنگی و عقیدتی نظریات بسیاری داشت و عمر شریف خود را به روشن کردن مسائل بنیادی احکام اسلام صرف کرد، اما متاسفانه بعد از پیروزی انقلاب آنقدر نماند که بتواند مسائلی را که نهضت برای استقرار حکومت به آن نیاز داشت، تبیین کند. او در حوزه فرهنگ و هنر نیز نظریاتی ارائه کرد که قابل استفاده و همان چیزی است که امروز مهمترین خلاء فرهنگ و هنر به حساب می آید.
برخی متوهم هستند که می‌توانند مدیر فرهنگ باشند اما تنها اسباب خسران می‌شوند
وزیر ارشاد تصریح کرد: نبودن یا اندک بودن نظریه پردازهایی که به برنامه ریزی فرهنگی کمک کنند باعث شده بسیاری از افرادی که بیرون از دایره فرهنگ فعال هستند خود را صاحب نظر و ایده تصور کنند و گاه متوهم شوند که می توانند مدیریت و هدایت چنین اموری را برعهده بگیرند، اما وقتی مسئولیت به آنها می رسد تنها اسباب خسران و خسارت به این حوزه را فراهم می کنند. بنابراین نداشتن نظریه های متقن در این حوزه معضلی بزرگ است.
جنتی با بیان اینکه نظریات استاد برای موسیقی یا معماری می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد، تاکید کرد: گرچه برخی از نظریات فرهنگی او موجز است، اما چنان شیواست که قدرت این را دارد که مدیران و برنامه ریزان به آن اتکا کنند و می تواند سال ها سرچشمه تاثیرات آنها باشد.
وی با اشاره به اینکه از دیدگاه مطهری هنر منشاء الهی دارد و انسان با استفاده از آن می کوشد درد هجران را کاهش دهد، گفت: انسان درد خدا دارد و این درد او را به سوی حق می کشاند. انسان در این خاکدان از وصل دور است و با عروج به وصل می رسد. استاد می پرسد آیا سرچشمه هنر در انسان را باید در درد غربت جستجو کرد؟ به تعبیر او کار هنری از ستایش فطری روح هنرمند از حقیقت سرچشمه می گیرد و او می کوشد جمال و کمال حقیقت را درک کند و جلوه ای از آن را در هنرش بیاورد.
در ادامه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دیدگاه مطهری در خصوص زیبایی را ارزیابی و اذعان کرد: علامه زیبایی را چندان قابل توصیف نمی داند؛ طبق آیه «لایدرک و لایوصف» که می گوید درک می شود، اما توصیف نمی‌شود. او نظر دیگر فلاسفه همچون افلاطون را که زیبایی قابل توصیف است، نقد کرده و بر خلاف آنها که می‌گویند هنرمند منعکس کننده صرف زیبایی های طبیعت است این اعتقاد را دارد که احساسات درونی و روح پاک هنرمند منشاء هنرنمایی او است. «بلبل از فيض گل آموخت سخن ورنه نبود/ اين همه قول و غزل تعبيه در منقارش» به نظر او زیبایی های ملموس قابل درک و مربوط به صورت و محدود به زمان هستند و زیبایی های معقول، ملکات اخلاقی همچون صبر جمیل، گذشت، صداقت، ایثار و... هستند که با فطرت انسان مطابقت دارد.
زر و زور نمی‌تواند شاهکار خلق کند و هنر جوششی است نه کوششی
جنتی عرصه های هنر اسلامی از دیدگاه مطهری را بسیار گسترده دانست و گفت: او معماری اسلامی را کمال‌یافته هنرها می داند و نکته مهم، اما مغفول در خصوص آفرینش آثار هنری که مطهری بر آن تاکید دارد این است که زر و زور هرگز قادر نیست شاهکار خلق کند، جمله ای آگاهانه که متاسفانه در مدیریت هنری درک نشده است. وقتی هنرمندان می گویند هنر جوششی است نه کوششی و سفارشی، همین سخن مطهری را تداعی می کنند. درک این نکته ضروری است. شاهکارهای ماندگار هنری همچون معماری، نقاشی، خوشنویسی، نگارگری و... حاصل جوشش ذهن هنرمندان چیره‌دست بوده و هر تلاشی برای بردن این آثار به سمت سفارش از اعتبار آنها کاسته است. ایمان به خدا، انس با قرآن و عشق به اهل بیت(ع)، جوشش هنر و خلق آثار ماندگار را به همراه دارد که هر بیننده مسلمان و غیرمسلمانی را به خود جذب می کند.
وی بیان کرد: ایران از منظر هنر به مثابه تابلوی زیبایی است که در هر عصر تابش خیره‌کننده‌ای داشته است. خوشنویسی، نقاشی، نگارگری و هنرهای نوپدیدی همچون گرافیک در ایران رشد کردند. خوشنویسی، هنری است که در جوار قرآن و معارف اهل بیت(ع) شکل گرفته و تلفیق هنرهایی همچون خوشنویسی، نقاشی و گرافیک حاصل ذوق هنرمندان معاصر و فرار آنها از کلیشه ها و تکرار است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنانش ضمن تشکر از عوامل برگزاری جشنواره به لزوم بازیابی هویت نسل جدید تاکید کرد و این بیت را خواند: غیر از هنر که تاج سر آفرینش است/ دوران هیچ منزلتی پایدار نیست.
در بخش دیگری از این مراسم، جعفری جلوه در سخنانی اندیشه مطهری را ماندگار ارزیابی کرد و گفت: تلاش هنرمندان برای اینکه قاب هنر را میزبان این اندیشه بزرگ کنند، ادای دین به این اندیشه بوده و هنرمندان نیز همواره نیازمند اندیشه های ناب هستند. بنیاد شهید مطهری و ستاد بزرگداشت شهادت استاد هر ساله با وجود وسع اندک می کوشد به پاسداشت این شهید بپردازد تا بتوانیم قدم های موثری در عرصه فرهنگ و هنر برداریم.
همچنین محسن سلیمانی، دبیر جشنواره نیز هدف از برگزاری این جشنواره را ترویج اندیشه‌ها و آثار مرتضی مطهری و آشنایی هنرمندان با آنها خواند و تاکید کرد: در دوره اول جشنواره فقط گرافیک و خوشنویسی را داشتیم و حالا نقاشی، خط، نگارگری و تصویرگری به جشنواره اضافه شده است. شاید برگزاری نخستین دوره و شروع کار دشوار بوده، اما ادامه دادن و پیاپی بودن این رویداد از همه چیز مهمتر و دشوارتر است. خلق اثر هنری بر اساس اندیشه های مطهری نیز نیازمند سیر گسترده مطالعاتی در آثار او است که گاهی مخاطب با یکبار خواندن هم نمی تواند با آن ارتباط برقرار کند.
در پایان این مراسم، برگزیدگان جشنواره معرفی شدند که طبق اعلام مجری مراسم، نفر اول یک میلیون و 500 هزار تومان، نفر دوم یک میلیون تومان و نفر سوم 700 هزار تومان وجه نقد به همراه لوح تقدیر دریافت کردند.
در بخش خوشنویسی نستعلیق مصطفی عابدینی از قزوین، نفر اول و علی خیری حبیب‌آبادی از اصفهان نفر دوم معرفی شدند. همچنین زهره رئیس ساداتی از بجنورد و سیدهادی صادقی از زنجان مشترکا نفر سوم اعلام شدند.
در بخش خوشنویسی شکسته نستعلیق ذبیح‌الله لؤلوئی‌مهر نفر اول، سیدمحمد نطنزی از اصفهان نفر دوم و شمس‌الدین مرادی و بهادر پگاه از ایلام و قزوین مشترکا نفر سوم معرفی شدند.
در بخش گرافیک احمد عزیزپور، الهام سادات حسینی و طوقه مهری از شاهین شهر اصفهان، اصفهان و شهرکرد به ترتیب نفرات اول تا سوم را به خود اختصاص دادند.
در بخش نقاشی اثری شایسته رتبه اول اعلام نشد و سعید دولتی از همدان و سیدعزیز موسوی از مراغه نفرات دوم و سوم بودند.
در بخش نقاشی خط نیز علاوه بر نفر اول، داوران هیچ کسی را شایسته رتبه دوم ندانسته و هادی هنردوست از همدان نفر سوم این بخش شد.
پس از اهدای جوایز اعلام شد به برگزیدگان نفری 300 هزار تومان هم داده می‌شود.