فرارو- بیش از شش دهه پس از
کشتار و آوارگی ارامنه سرزمینهای تحت کنترل امپراتوری عثمانی، قتل عامی در آذربایجان به وقوع پیوست که از آن به عنوان جنایت علیه بشریت یاد می شود.
به گزارش سرویس تاریخ فرارو، در جریان مناقشه و جنگ در قرهباغ، کشتاری در "خواجهلی"به وقوع پیوست که نزدیک به 613 تفر را به کام مرگ کشاند؛ این کشتار یکی از غمانگیزترین رخدادها در تاریخ مناقشه جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر قرهباغ کوهستانی بود.
مناقشه زمانی آغاز شد که در زمان شوروی مردم قرهباغ از وضع تبعیض آمیز بین بومیان ارمنی و آذری اعم از ترویج یکسویه فرهنگ آذری، جذب بهتر آنها در ادارات دولتی و در نهایت رسیدگی نیروهای امدادی شوروی به زلزله زدگان منطقه اسپیتاک در اثر زلزله ۷ دسامبر ۱۹۸۸ و بیتوجهی نیروهای امدادی به آسیب دیدگان ارمنی، ناراضی بودند.
گفته می شود، زمانی که اولین درگیریهای قومی در این منطقه نمایان شد، آذربایجان به عنوان یکی از ایالتهای اتحاد جماهیر شوروی سعی در سرکوب این اعتراضات داشت که ارامنه را بیش از پیش نگران تکرار کشتار عثمانی در چند دهه قبل کرد.
سرانجام در فوریه ۱۹۸۸ این مناقشه به جنگ منجر شد و در ناحیه قرهباغ، واقع در جنوب غربی جمهوری آذربایجان، بین اکثریت ارمنی ساکن با پشتیبانی ارمنستان و جمهوری آذربایجان نبرد در گرفت. با بالاگرفتن درگیری، هرکدام از طرفین سعی در پاکسازی قومی مناطق تحت تصرف خود از نژاد دیگر کردند؛ به دنبال آن ۲۳۰٬۰۰۰ ارمنی ساکن آذربایجان و ۸۰۰٬۰۰۰ آذری مجبور به مهاجرت از ارمنستان و مناطق اشغالی جمهوری آذربایجان شدند.
کشتار خواجه لی زمانی به وقوع پیوست که در ادامه جنگ و پس از سقوط شهر "خواجهلی"، ارتش ارمنستان به همراهی نیروهای ۳۶۶ ارتش روسیه وارد این شهر شد و ۶۱۳ نفر از غیر نظامیان از جمله ۶۳ کودک را در این منطقه قتل عام کرد.
این فاجعه در آن زمان توسط چند عکاس ثبت شد: ویکتوریا ایگلوا، فردریک لیگاین، ایلگار جفراف و آر.منگاسریان. عکس ها به جز مجموعه جعفراف همه رنگی هستند و در
سایت اسناد و عکس های خواجه لی قابل دسترسی است. گفتنی است برخی عکس های برگزیده
ممکن است برای برخی مخاطبان بیش از اندازه آزاردهنده باشد.
مردم خودشان را کشتند تا نشان دهند رئیس جمهور وقت اذربایجان بی عرضه است و در مقابل ارامنه هیچ کاری انجام نمیدهد اما واقعیت چیز دیگری است ارامنه به مردم خواجه لی یا علی کمک کردند تا انها اسیب نبینندو تعدادی از انها را پناه دادند اگر مثل یعضی ها کتاب های تحریف شده بخوانید به هیچ واقعیتی دست نخواهید یافت الهام علی اف با افغان هایی که در کشورش زندگی میکنند مثل خوک رفتار میکند و بخاطر اینکه نیرو هایش در حمله به قرا باغ کشته شدند و اذربایجان کمبود نیرو پیدا کرده از افغان ها و نیروهای داعش که در کشورش هستند استفاده میکند تا به قرا باغ حمله کنند ومردم مظلوم و بیدفاع را بکشند اذربایجان فاقد هرگونه دموکراسی است و جالب اینجاست که اخیرا پایگاه اسرائیل و شیطان بزرگ هم که شده است. اسرائیل کشوری است که دستش به خون هزاران کودک فلسطینی اغشته است آذربایجان نوکر اسراییل است و اسراییل دشمن اصلی کشورمان ایران است
سیری ناپذیری انسان است.
خدایا چی خلق کردی!!!!
کسی که میتونه این کار رو بکنه بنظر من مشکل روحی و روانی داره و از انسانیت خارج شده.
چو ایران نباشد تن من مباد
دکتر ف
به شوشتر زدند گردن مسگری (20 سال پیش)
متاسفانه اختلافات داخلی ما مسلمانها باعث میشه کفار هر روز قطعه ای از اراضی مسلمین را تصاحب کنند. یا ما مسلمان درست و درمانی نیستیم یا آنها خیلی زرنگ و قوی هستند یا هردو. به اسلام برگردیممممممم.
برای حل یک مسئله اول باید حقیقت کامل و شفاف و بدون غرض بیان شود
در جنگ رامنه و ازربایجان هر دو طرف جنایات جنگی انجام داده اند اما سهم ارامنه به دلیل بالا بودن قدرت نظامی و حمایت روسیه بیشتر بوده
اما مهمتر از آن این است که الان باید چه کار کرد؟
آیا باید داغ خانواده ها و قربانیان را تازه کرد؟
بهترین کار مصالحه و فراموشی است چون این دور باطل ادامه دارد
اما اصلی ترین دلیل این وقایع و نطفه این ها را باید در سیاست روسیه جستجو کرد رو س ها وقتی این سرزمین ها را از قاجاره تصرف کردند سال ها بود ترک ها و ارامنه به راحتی باهم زندگی می کردند و شما در تاریخ هیچ خونریزی را نمی توانیید شاهد بیاورید و روس ها با سیاست تفرق بیانداز و حکومت کن در سه جمهوری ارمنستان ازربایجان و گرجستان سیاست هایشان را جلو بردند چون به نفت باکو نیاز داشتند برای مهار ازربایجان برایش یک دشمن تراشیدند و ارامنه را نیز همین طور تحریک کردند و مکرر در مکرر شهر های ارمنی نشین را جز خاک ازربایجان و شهر های ترک نشین را جز خاک ارمنستان قرار دادند و اختلاف مذهبی را تند تر کردند و این سیاست را در کل مناطق اجرا کردن به طورر مثال شهر های فارس نشین تاجیکستان را به ازبکستان ترک نشین (سمرقند و بخارا)ملحق کردند شهر ازبک نشین چیمکنت را به قزاقستان ملحق نمودند و کریمه روس نشین را به اکراین و و و و ...
درست است که الان بیت درصد خاک ازربایجان را ارامنه اشغال کرده اند اما بهتر است بدانید این اشغال و این جنگ هیچ بهره ایی نبرده اند نصف جمعیت ارمنستان کوچ کرده و رفته اند شهر ها و روستا هایشان خالی از سکنه شده و حتی اقتصادشان از هم پاشیده و حتی مرز هایشان را نمی توانند کنترل کنند و مرز در دست روسها است(باور ندارید از مرزنوردوز ایران به ارمنستان بروید تا ببینید که فقط سپور گمرک ارمنی است و باقی همه روس)
ملت های دو طرف باید راه اینده را به درستی انتخاب کنند و با جنگ و خونریزی و انتقام چیزی درست نمی شود
.
همو دوست داشته باشید
عجب دوره زمانه ای شده
اگر اسم اینکار پارن ترکیست بودن است من اعلام میکنم با کمال افتخار پان ترکیستم
بیایید جنبش ضد جنگ و کشتار راه بندازیم.
من ترک هستم و همسایه ارمنی و کرد خود را دوست دارم فرزند او مانند فرزند است و ناموس او ناموس من است من به اعتقاد او احترام می گذارم
حمایت دانش آموزان و فرهنگیان سرسر کشور از کارگر شریف و زحمتکش مریوانی حسین رستمی که متاسفانه ، بهعلت سقوط یک فرغون پر از آجر از طبقه سوم دچار شکستگی از ناحیه لگن شد. جراحی او هزینه زیادی داشت که تاکنون او و خانوادهاش نتوانستهاند آن را تأمین کنند. او بهدلیل اینکه تحت پوشش بیمه درمانی نبوده، هماکنون خانهنشین شده است. کارفرمایش نیز از او حمایت نکرده است. هماکنون همسر و فرزندانش از او مراقبت میکنند. او ماههاست با زخم باز و درد فراوان دست و پنجه نرم میکند. حسین رستمی از کمر به پایین در وضعیت نیمهفلج به سر میبرد. او به همراه همسر، 3دختر و یک پسرش در منزل استیجاری زندگی میکند. حسین اهل روستای کوره دره یکی از روستاهای توابع مریوان است. آخرین خبری که از ایشان به دست ما رسیده است این است که هزینه 4 ماه بستری این کارگر در بیمارستان امام خمینی(ره) مریوان 18 میلیون تومان می باشد که متاسفانه این خانواده قادر به تامین این هزینه نیستند.
از شما خواننده نوع دوست درخواست داریم تا با کمک مالی خود به این خانواده،بخشی از مشکلات بی پایان آنها را حل کنید.
شماره حساب آقای حسین رستمی کارگر مریوانی:
0344236954009 بانک ملی ایران شعبه مریوان.
شماره تلفن کمیته امداد مریوان:087553301586 داخلی 23 واحد مشاوره
لطفا با خبررسانی از طریق وبلاگ، ایمیل،سایت و ...دیگران را نیز از این حادثه با خبر کنید.
اجرکم عندالله...
با خاچاتوریان به خانهای که تصرف کرده بودیم وارد و کودک ۱۳ ساله ترکی را دیدیم که توسط سربازان ارمنی به پنجره اتاق میخکوب شده بود خاچاتوریان برای اینکه جلوی گریه و فریادهای کودک را بگیرد پستان بریده شده مادرش را به زور در دهان وی فرو برد بعد از آن من پوست سر و سینه و شکم کودک را کنده و تایم گرفتم کودک در عرض هفت دقیقه بر اثر شدت خونریزی جان داد و من با این عمل دچار شادی و شعف زاید الوصفی شدم و تمام روحم سر شار از غرور گردید.
بخاطر نگارش همین کتاب جایزه «استاد مشهور هنری» را که از عناوین رسمی ارمنستان میباشد را از دست رییس جمهور ارمنستان کسب نموده است.
در 1994 توسط اینترپل در ایتالیا دستگیر شد ولی با فشار فرانسه برای 2 ساعت آزاد و ناپدید شد .و دو روز بعد وارد ارمنستان شد.
فرارو جان لطفا منتشر کن
یک نمونه مقایسه عکسهای مردگانی است که در روزهای اول گرفته شده و کشتگان تیر خورده اند و همین عکسها که سه روز بعد منتشر شده و زنان همان کشتگان اینبار برهنه هستند و برخی سوزانده شده اند
عقل سلیم باور نمکند که دشمنی بکشد اجازه فیلم برداری و عکس برداری بدهد و بعد سه روز بعد به مردگان تجاوز جنسی کند بهر حال هملن زمان بسیاری از روزنامه نگاران که بین آنها آذریها هم بودند به این کشتار مشکوک بودند و حتی این اعتراض رئیس جمهور پیشین آذربایجان را در بر داشت که گفت این یک توطئه برای برکنار کردن او بتوسط نیروهای خودی انجام پذیرفته به
گفته های آنروز ایشان توجه کنید
"ایاز مطلباف رئیس جمهوری سابق آذربایجان که به خاطر کشتار خواجهلی مجبور به استعفا از این مقام شد حزب پان ترکیست جبهه خلق آذربایجان را به دست داشتن در این کشتار متهم کردهاست[۱۶]وی در مصاحبه با روزنامه چکی نزاویسمایا گازتا در این باره گفت:
آنگونه که از سخنان غیر نظامیان فراری از خواجهلی استنباط میشود، تمام این قضیه برای ایجاد بهانهای به منظور مجبور نمودن من به استعفاء طراحی شده بود. فکر نمیکنم که ارمنیان که رویه بسیار حساب شدهای در چنین موقعیتهایی دارند، این فرصت را برای آذربایجانیها فراهم کنند که اسنادی برای متهم نمودنشان به اقدامات نژادپرستانه به دست آورند. میتوان دریافت که کسانی علاقهمند بودند تا تصاویر قربانیان خواجهلی در جلسه شورای عالی (مجلس) آذربایجان به نمایش در آید تا تقصیر این مسائل به گردن من انداخته شود. اگر من (علناً) اعلام کنم که متهمان از جناح مخالف (مخالفان دولت وقت جمهوری آذربایجان یعنی عمدتاً حزب " جبهه خلق " به رهبری " ابوالفضل ایلچی بیگ "، رییس جمهور بعدی آذربایجان) هستند، آنها خواهند گفت که من قصد بی اعتبار نمودن آنها را دارم.[۱۷]"
http://www.ccsi.ir/vdca.mn6k49nwe5k14.html
نمی دانم با این ترک ستیزی عجیبی که برخی هموطنان من دارند چگونه آنها را هموطن بنامم ، چگونه احساس کنم که ما آمال مشترک داریم.انتظار ندارم که کورکورانه از همکیشان یا همزبانان خود در ورای مرزها دفاع کنید ، اما بیایید لااقل وجدان داشته باشید و منصفانه قضاوت کنید. کشتار مردم خوجالی و آواره نمودن دو میلیون انسان دردناک است اما دردناک تر از آن این است که این جنایت را برگردن خوشان بیاندازند و بدین وسیله مثل همیشه نظامیان ارمنی را تبرئه نمایند. اگر عهد بستید که همواره بر علیه ترکها باشید ، اشکالی ندارد لااقل کمی هم جانب انصاف را رعایت کنید.
آدمی باشید ، مذهب هرچه بود
اعتراف می کنم داشتم کم کم بهت بدبین می شدم
قدرت چرا این کار می کنه
کسانی که دنبال تحریف واقعیت و تاریخ هستند نمی توانند با قیل و قال و داد و بیداد کاری از پیش ببرند این اولین بار نیست که عده ایی
سعی بر این دارند تا واقعیت رو منطبق بر منافع و باور خود کنند ،مظلومیت هر کجا باشد قابل دفاع است. ارمنستان کشوری تنها و مظلوم در منطقه است با مردمانی آرام و خون گرم
می گفت با پدر مرحومش اومده ایران ولی بعد قائله جیلولوق(در موردش تحقیق کنید)دیگه نتونستن برگردن شهرشون
همسایه ی پیرمون هم گه اون هم یه زن بود می گفت که اون موقع بچه بوده و با مادرش تو یه غاری پناه برده بودن(ماجرای جیلولوق)که یکدفه صدای غرش توپ میشنون میگفت مادرم که اینو شنید گفت(آنام قوربان عثمانلی توپونون سسی دی)یعنی مادرم فدای عثمانی ها اومدن واسه نجات ما
خلاصه اینکه ارمنی ها اون زمان توسط روسیه مسلح شده بودن و بلا فاصله شروع به قتل عام کردن ولی عثمانی اومد و جلوشون وایساد حالا ادعا می کنن که عثمانی قتل عامشون کرده
دراین داستانت می گویی آنموقع آن پیره زن بچه بوده( حال بگوئیم مثلا 6 ساله بوده) . قتل عام ارامنه در سال 1915 اتفاق افتاده و ما الان درسال 2014 زندگی می نمائیم. یعنی این پیرزن بایستی 105 سال داشته باشد. درست می گویم ؟ می خواهی بهت یک ماشین حساب هدیه بدم !
فعل بودن اشاره به گذشته داره
اون مرحومه که خودش یک سند بود چندین ساله به رحمت خدا رفته
هم وطن پان ترک هم اکنون نيازمند پاسخگويي شما هستيم
اولين نسل کشي و هلوکاست قرن بيستم شما شروع کرديد پان ترک گرامي ...!!
ضمنا اينجا پان تركي وجود ندارد اين شماييد كه آنتي ترك بازي درمياري.
تا حالا شده ما ايراني ها قوميتي به هم بپريم و خدايي نکرده پاکسازي نژادي راه بندازيم تو تاريخ ما اصلا وجود خارجي نداشته همچين چيزي ولي ترک ها رو ببنيد ارمني ها رو که داشتند منقرض ميکردند کردها يوناني ها همه رو يا پاکسازي کردند و يا کوچ دادند
ولی باید از پانتورکیستها ترسید خیلی به فکر اختلاف افکنی هستن و پان عربها رو هم تحریک می کنن و بعضیها هم بهش دامن میزنن
نوشته مرحوم صمد سرداري نيا را بخوانيد لطفا
عثمانی در تعقیب ارامنه وارد ایران شد و کلی هم جنایت کرد.
عزيزجان: تاريخ از دل آدمها بر مياد نه اينكه دستوري نوشته بشه يا از سر تعصب. من خودم يك آذربايجاني هستم و اين مطلبي رو كه گفتم از بزرگهامون شنيده ام.
شمايي كه از اول عمرت چيزي به معناي فرق گذاشتن رو نديدي نمي دوني من چي مي كشم، شمايي كه حتي تو عمرت يه خاطره تلخ از پدر و مادربزرگت در خصوص كشت و كشتار هم شهريات و فك و فاميلت توسط روسها و ارامنه چيزي نشنيدي هيچ وقت نمي توني درك كني كه من چي مي گم. البته باز هم شكر خدا كه كشت و كشتاري در شهرت اتفاق نيافتاده.
اولا : پس شما اصل قضيه قبول داريد كه براش تاريخ هم تعيين كرديد.
دوما : من هيچوقت از عثماني ها دفاع نكردم و مسلما ما آذربايجانيها حملاتي كه توسط بقيه كشورها به آذربايجان شده رو از بقيه هموطنانمون بهتر مي دونيم.
سوما : لازم نيست تو خوي و سلماس دنبال بهانه و يا پيرتر از 100 ساله بگردي الان ديگه با اجازه شما فرزنداي اونا برا خودشون پير مردن.
اما مهم اينه كه بعضي از هموطناي عزيز دوست نداري اصل قضيه رو قبول كنن. و اين هم ناشي از تعصب و دشمن تراشي است
متاسفم برات كشتنه شدن يك ترك آذربايجاني هيچ فرقي با كشته شدن يك ارمني ندارد. هر چند هموطنان ارامنه يا پان ايران ها به اين مطلب اعتقاد ندارند.
مثل اینکه کم کم داره سروکله کامنتگذاران مشکوک پیدا میشه!
دیگه قرار نشد دروغهای شاخدار بگید
روزي خواهد رسيد داشناك هاي ايران هم سوداي چنين اعمال كثيفي رو خواهند داشت.
مي توني يكي نشان از اون نشاني هاي اتفاقيت رو كه خودش هم برعكس شده به ما هم بگي تا ما هم مثل شما روشنننن بشيم.
فکر میکنم اشغالگری را ارمنستان مرتکب شده نه آذربایجان. چنانچه الان هم قره باغ را در اشغال خود دارد.
تو همه ملیت ها هم آدم خوب دارین هم بد...هیچ ربطی هم قوم و ملیت ندارد.
امیدوارم به عنوان یک سایت اطلاع رسان کارتونو درست انجام بدید .
آذربایجان ما از بی مهریها و تبعیضها خسته است کاری نکنیم که از ایرانی بودن خسته شوند .
شدیدا به اعمال و خبرهای وحدت آفرین نیازمندیم .
لعنت خدا بر جنایت کاران تاریخ از هر نژادی اعم از نازیها - ترکان عثمانی - ارامنه - صهیونیستها - بعثیها و ...
مواظب باشیم به خاطر تخطئه گروهی جانی ، طرفدار جنایتکار دیگری نشویم .
یکی از شعرا و نویسندگان مشهور ارمنی به نام زوری بالایان در کتابی تحت عنوان ؛احیا دوباره روحمان؛ از قتل عام خوجالی در تاریخ ۲۶ فوریه ۱۹۹۲ که خود نیز در آن شرکت داشته چنین مینویسد:
با خاچاتوریان به خانه ای که تصرف کرده بودیم وارد و کودک ۱۳ ساله تورکی رادیدیم که توسط سربازان ارمنی به پنجره اتاق میخکوب شده بود خاچاتوریان برای اینکه جلوی گریه و فریادهای کودک را بگیرد پستان بریده شده مادرش را به زور در دهان وی فرو برد بعد از آن من پوست سر و سینه و شکم کودک را کنده و تایم گرفتم کودک در عرض هفت دقیقه بر اثر شدت خونریزی جان داد و من با این عمل دچار شادی و شعف زاید الوصفی شدم و تمام روحم سر شار از غرور گردید.
خاچاتوریان جسد کودک را تکه تکه کرده و در مقابل سگهایی که از نژاد خود ترکها هستند انداخت!شب همانروز این کار را با سه کودک دیگر ترک تکرار کردیم `بدین شکل من به وظیفه خود به عنوان یک ارمنی عمل کرده و یقین دارم که که تمامی ارامنه به ما و کارهایمان افتخار خواهند کرد.
زوری بالایان - از کتاب احیا دوباره روحمان- چاپ شده در صفحه ۲۶۰ تا ۲۶۲ نشریه وانادزور بتاریخ ۱۹۹۶.
علاوه بر این نویسنده و روزنامه نگار دیگر ارمنی به نام دیوید خردیان که اکنون ساکن لبنان میباشد در لابلای صفحات ۱۹ تا ۷۶ کتابی تحت عنوان'' در راه صلیب'' از مصیبتهای وارد به اهالی خوجالی در طی قتل عام آنها توسط ارامنه به عنوان افتخار ارامنه یاد کرده و در صفحهٔ ۲۶ آن نوشته است:در یک صبح سرد در نزدیکیهای داش بولاق مجبور شدیم برای عبور از یک باتلاق از اجساد پلی برای عبور بسازیم ''پود پول کوویک اوهانیان '' وقتی ترس مرا در عبور از روی اجساد دید و اشاره کرده وگفت نترس حرکت کن و من پایم را روی جسد دختری ۹ تا ۱۱ ساله گذاشته و شروع به حرکت نمودم.پاهایم وتمام شلوارم غرق خون شده بود. بدین شکل ما از روی اجساد ۱۲۰۰ نفر که پلی برای ما شده بودند گذشتیم.
در صفحهٔ۶۲ و ۶۳ '' مارتین ۲'' از یک گروه ارمنی به نام کافلان که وظیفه سوزاندن اجساد را بر عهده داشتند نام برده شده و در ادامه آمده است: ۲۰۰۰ نفر از منگولهای پست(تورکها) در یک کیلومتری خوجالی سوزانده شد .در آخرین ماشینی که برای سوزاندن حمل میکردند من دختری ۱۰ ساله را دیدم که علیرغم زخمهای زیاد در ناحیه سر و دست وسرما و گرسنگی همچنان زنده بود و به سختی نفس میکشید ;دخترک به من نگاه میکرد و من هیچگاه چشمها ی آن دختر ۱۰ ساله را که با مرگ دست و پنجه نرم میکرد را فراموش نخواهم کرد `سربازی به نام تیکرانیان گوشهای دخترک را گرفت و او را کشان کشان به داخل اجسادی انداخت که قرار بود سوزانده شوند سپس مواد آتش زا بر روی آنها ریخته و اجساد راآتش زدند' صدای نالهٔ و فریاد کسانی که هنوز زنده بودند از میان آتش به گوش میرسید
گروه های تروریست چچنی که این روزها در سوریه شاهد وحشیگری هاشان بر ضد مسیحی و علوی هستیم در این جنگ دوشادوش ارتش آذربایجان می جنگیدند.
بله پان ترکسیتهای افراطی که اتفاقا ضد اسلام هم هستند از 1988 اقدامات وحشیانه ای علیه ارامنه انجام داده بودند اما چچنی ها موقعی به قره باغ آمدند که به دلیل همان رفتارهای پان ترکیست ها ، ارامنه نیز دست به جنایت زدند و بی گناهان مسلمان آذری را قتل عام کردند.قتل عامی بدتر از آنچه پان ترکیستها در حق ارامنه کرده بودند.در این موقع بود که چچنی ها با شنیدن این که مسلمانان مورد غارت و نسل کشی قرار گرفته اند به قره باغ آمدند و این مساله اتفاقا نشان میدهد که اتهام واهی ضد شیعه بودن برای اکثریت چچنی ها هیچ مصداقی ندارد.سکوت ما به هنگام نسل کشی مردم چچن توسط ارتش وحشی روسیه زمینه ای شد تا مبلغین سعودی برخی از مبارزان چچنی را به اندیشه ضد تشیع نزدیک کنند که این مساله فراگیری ای در چچن نداشته است.
زیاد هم شعار ندین نمیدونم آدم پسته،آدم گرگه و... جنگه دیگه آدم ممکنه تو اون شرایط بی رحم بشه بخاطر ترس از کشته شدن خودش حالا اون قاتل چه بچه باشه چه پیر خرفت.