شاید «ریچارد فرای» فکرش را هم
نمی‌کرد که عمرش را صرف فرهنگ و ادب ایرانی کند و روزگاری برخی با جمع‌آوری
امضا و تذکر به رییس‌جمهوری بخواهند جلوی دفن او را در اصفهان بگیرند.
جواد هروی، عضو فراکسیون تاریخ و گردشگری مجلس نهم از سخنان برخی همکاران
خود رنجیده و به «شرق» می‌گوید: «نمی‌دانم دوستانی که تخصص تاریخ ندارند
چطور به این راحتی حرف‌های درشت می‌زنند، ای کاش پیش از حرف‌زدن یا بخوانند
یا از آنهایی که رشته‌شان تاریخ است، مشورت بگیرند.
نمی‌شود که همه‌چیز را
سیاسی کرد؛ از سفر هیات‌های پارلمانی به ایران گرفته تا ماجرای دفن ریچارد
فرای در اصفهان.»«ریچارد نلسون‌فرای»، ایرانشناس و شرق‌شناس سرشناس
آمریکایی در طول عمر خود دو کرسی ایرانشناسی در آمریکا برپا کرد و چندین
کتاب مهم و صدها مقاله مهم درباره ایران باستان و ایران بزرگ و شهر و تاریخ
بخارا نوشت.
حالا برخی نمایندگان در بهارستان نسبت به دفن جنازه او در
اصفهان واکنش نشان داده‌اند. نکته مهم اینکه او در طول حیاتش در عرصه
بین‌المللی همواره از نام خلیج‌فارس در برابر نامهای جعلی دفاع کرد.
آقای حاجی‌دلیگانی چندروزی است که مشغول جمع‌آوری امضای عجیبی
هستند، نامهای خطاب به وزارت ارشاد تا از دفن ریچارد فرای، ایرانشناس
آمریکایی در ایران جلوگیری کنند. شما به‌عنوان استاد تاریخ اقدام ایشان و
دیگر نمایندگان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
جریان جمع‌آوری امضا برای این نامه منتفی شد اما ای‌کاش دوستان نماینده
درباره صحت و سقم حرف‌هایی که می‌شنوند، بیایند و مشورت کنند. بنا نیست که
همه تاریخ بدانند اما مشورت به قوام سخن نماینده می‌افزاید. این طور
اظهارنظر برای نماینده خوب نیست. درست نیست درباره فردی که سال‌ها در حوزه
ادب و فرهنگ و تاریخ ایران فعالیت مستمر داشته، چنین ادبیاتی به‌کار گرفته
شود، آن هم در صحن علنی مجلس.
آقای احمد سالک، نماینده اصفهان هم از رییس‌جمهوری خواسته تا
به گفته او اجازه دفن «جنازه منحوس ریچارد فرای جاسوس سیا و آمریکا را در
کنار پوپ پلید و دلال عتیقه‌جات و مشاور فرح پهلوی» را ندهد چراکه به گفته
او «مردم اصفهان این ننگ را تحمل نخواهند کرد و در این صورت زاینده‌رود
تبدیل به مرده‌رود می‌شود»، گویا همسر ایرانی آقای فرای هم به این حرف‌ها
واکنش نشان داده‌اند.
خب طبیعی است که واکنش نشان دهند، وقتی شما یک ادیب و تاریخ‌دان را منحوس
بنامید، طبیعی است بستگان آن مرحوم شاکی شوند. انتظار مردم از نماینده مجلس
خیلی بیشتر از مردم عادی است و احترام به متوفی نیز در اصل اسلام مورد
تاکید قرار گرفته.
توصیه‌تان به دوستان نماینده چیست؟
مطالعه بیشتر درباره تاریخ ایران و به‌ویژه شرق‌شناسانی که سال‌ها در حوزه
تاریخ و تمدن ایرانی مشغول کار بوده‌اند. چنانچه همین آقای فرای که حالا
مغضوب برخی دوستان ما شده از سوی مرحوم دهخدا لقب «ایران دوست» گرفته بود.
فکر می‌کنید موج مخالفت با دفن فرای در اصفهان به کجا ختم می‌شود؟
ختم بخیر. تردید ندارم که رییس‌جمهوری با تدبیر و فرهنگ دوستی‌شان مساله
را حل خواهند کرد. مردم اصفهان را همه دنیا به خاطر تاریخ و تمدن
دیرینه‌شان می‌شناسند، این مردم شیفته تاریخ و فرهنگ هستند و بعید می‌دانم
در این شهر مخالفتی با دفن یک ایرانشناس آمریکایی وجود داشته باشد مگر
اینکه گروهی خاص بخواهد در این بخش سروصدای بی‌مورد راه بیندازد.
اين درخواست اگر در هر كجاي دنيا اتفاق مي افتاد از استقبال بي نظيري برخوردار مي شد اما در ايران همه بايد به دهان چند نفر تند رو نگاه كنيم تا براي ما تصميم بگيرند.
اونوقت اعتراض دارند که چرا بهشون می گن "کم سواد"!