گذاشتن آجیل جلو میهمان در ایام
عید برای ما ایرانی‌ها جدا از میهمان‌نوازی به یکی از آداب‌ورسوم عید تبدیل
شده است.
قیمت آجیل و خشکبار در سال گذشته ناگهان افزایش قیمت بالایی پیدا
کرد به‌طوری که بسیاری از مردم در مقابل این افزایش قیمت تصمیم گرفتند
آجیل نخرند. اما گویا امسال وضعیت بازار آجیل و خشکبار نسبت به سال قبل
افزایش‌قیمت چندانی نداشته است. گشتی در مغازه‌های بازار آجیل و خشکبار این
روزها به خوبی این نکته را نمایان می‌کند. چیزی به ظهر نمانده. بازار
سبزه‌میدان مانند سال‌های قبل همچنان شلوغ و پررفت‌وآمد است.
مردم در
صف‌های نامنظم روبه‌روی مغازه‌ها ایستاده‌اند. در این جمعیت انسانی گاهی
نفس‌کشیدن سخت می‌شود. وانت‌پیکان مخصوص سدمعبر همراه با سه،چهارنفر مامور
کنار بازار ایستاده تا گره‌های انسانی را از هم باز کنند. گاهی کسی خودش را
به زور از جمعیت بیرون می‌کشد و روی سکوهای روبه‌رویی بازار می‌اندازد تا
خستگی در کند. فروشنده‌های دوره‌گرد گوشه‌گوشه میدان نشسته‌اند و هرکدام
بساط را پهن کرده‌اند؛ کسی راحت از کنار آنها نمی‌گذرد. وقتی فروشنده‌ها
آواز ارزانی کالاهایشان را سر می‌دهند مردم جلوی بساطشان صف می‌کشند.
زن
جوانی که دست بچه‌اش را گرفته به دیگری می‌گوید: از صبح تا شب هزارتا از
این خرده‌ریز‌های هزارتومانی می‌خریم و به هیچ دردی هم نمی‌خوره، هم پولمون
تموم می‌شه هم تا سال دیگه استفاده نمیشه. مغازه‌های ادویه‌فروشی را که
رد کنی راسته خشکبارفروشی‌ها شروع می‌شود. هفته پایانی اسفندماه است و
مردم می‌خواهند هر چه زودتر آجیل و خشکبار شب عیدشان را تهیه کنند. ظرف‌های
آجیل خیلی زود خالی می‌شود و فروشنده‌ها آنها را پر می‌کنند. جلو
مغازه‌های خشکبارفروشی از همه شلوغ‌تر است. اما تعداد خریداران داخل
مغازه‌ها در مقابل حجم بالای بازدید‌کنندگان برابری نمی‌کند.
قیمت آجیل‌ها در بازار سبزه‌میدان
قیمت انواع خشکبار و آجیل روی انبوه پسته‌ها و تخمه‌ها دیده می‌شود. آنها
که قصد خرید دارند تنها انتخاب می‌کنند و پول‌هایشان را می‌پردازند، کسی
درباره کیفیت‌ها نمی‌پرسد. از هر کدام مقداری سفارش می‌دهند و کیسه‌هایشان
را پر می‌کنند و می‌روند. یکی از خریداران آجیل که نسبت به بقیه خرید
بیشتری کرده درباره قیمت آجیل‌ها می‌گوید: قیمت‌ها نسبت به پارسال افزایش
آنچنانی نداشته است، البته کیفیت آجیل‌های امسال نسبت به پارسال تا حدودی
بهتر شده. پسته کله‌قوچی مرغوب‌ترین نوع پسته است که امسال 15هزارتومان به
قیمت آن اضافه شده و از 50هزارتومان به 65هزارتومان رسیده است.
آجیل شور و شیرین
آجیل شور (پسته، تخمه‌کدو، تخمه ژاپنی، مغز بادام، مغز فندق و بادام‌هندی)
بیشتر از انواع دیگر آجیل طرفدار دارد و قیمت آن کیلویی 34هزارتومان است.
آجیل شیرین (مغز گردو، کشمش، توت خشک، مغز فندق، مغز پسته، مغز بادام و
بادام‌هندی) هم با قیمت 37هزارتومان به فروش می‌رسد. این قیمت‌ها در نقاط
مختلف بازار با اختلاف دو تا پنج‌هزارتومان به فروش می‌رسد. وقتی از
فروشنده‌ها درباره همین اختلاف ناچیز می‌پرسی بعضی‌ها به کیفیت آجیل اشاره
می‌کنند و تعدادی نیز خرید با قیمت بالاتر از عمده‌فروشی را دلیل اصلی آن
می‌دانند. یکی از بساط‌فروشان کنار بازار گردوهایش را روی زمین ریخته و به
قیمت کیلویی 25هزارتومان می‌فروشد.
گویا اینها گردوهای وارداتی هستند که از
مهرماه در انبارها مانده‌اند و حالا با چنین قیمتی به فروش می‌رسند. قیمت
انواع آجیل در مغازه‌های راسته سبزه‌میدان با تفاوت دو تا پنج‌هزارتومان
فروخته می‌شود. نرخ انواع پسته که یکی از اجزای اصلی آجیل شور و شیرین است
به اینگونه است: پسته احمدآقایی 40هزارتومان، پسته فندقی شور36هزارتومان،
پسته کله‌قوچی ممتاز60هزارتومان. قیمت گردوهای عرضه‌شده در بازار که از
تنوع بالایی برخوردار است از گردوی وارداتی 26هزارتومان تا مغزگردوی تازه
تویسرکان 54هزارتومان متغیر است. همچنین قیمت گردوی تازه آذرشهر46هزارتومان
و گردوی‌کاغذی 28هزارتومان است. قیمت بادام درشت هم کیلویی40هزارتومان و
بادام ممتاز52هزارتومان است.
در کنار آجیل‌ها قیمت خشکبارهای مغازه‌های راسته سبزه‌میدان نیز از قرار
خرما کیلویی 18هزار تومان، انجیرخشک کیلویی26هزارتومان، مویز بی‌هسته
کیلویی 22هزارتومان است. همچنین قیمت بادام هندی وارداتی داخل بازار نیز
کیلویی 40هزارتومان است.
قیمت‌ها تغییر چندانی نداشته است
فروشنده یکی از مغازه‌ها می‌گوید: قیمت آجیل و خشکبار نسبت به سال پیش
تغییر چندانی نداشته، حتی قیمت برخی محصولات پایین‌تر هم آمده است. این
کاهش قیمت مربوط به پنج‌ماه اخیر است. البته دو، سه‌روز است که قیمت‌ها کمی
بالا رفته و آن هم به‌دلیل عرضه آجیل در نمایشگاه است. زیرا عرضه آجیل در
بازار کم شده و روی قیمت‌ها تاثیر گذاشته است.
او درباره افزایش قیمت آجیل
تا انتهای اسفندماه اینگونه می‌گوید: معمولا با رسیدن روزهای آخر سال قیمت
آجیل بیشتر می‌شود و آن هم به این دلیل است که مردم عادت دارند خریدهایشان
را در آخرین روزهای سال انجام دهند. در برخی موارد اندک آجیل‌های وارداتی
چون دارای شکل و ظاهر بهتر و قیمت پایین‌تری نسبت به انواع ایرانی‌شان
هستند، مردم ترجیح می‌دهند آنها را تهیه کنند در حالی که کیفیت آجیل‌های
درجه‌دو یا سه ایرانی به پای آنها نمی‌رسد.
او می‌گوید: من 20سال است که در
این صنف هستم، تجربه این سال‌ها می‌گوید مردم از 15اسفند به بعد برای خرید
آجیل اقدام می‌کنند و رفته‌رفته با بیشترشدن تقاضا، بازار رو به گرانی
می‌رود. بادام‌هندی وارداتی تا دیروز 37هزارتومان بود اما با افزایش قیمت
دلار مردم باید آن را گران‌تر از قیمت دیروز بخرند. خوشبختانه گرایش مردم
به سمت خرید آجیل ایرانی بسیار بیشتر شده است. با وجود اینکه واردات خشکبار
خارجی به کشور ممنوع شده بود اما همچنان واردات یکسری اقلام مانند گردو،
بادام هندی، فندق و تخمه کدو ادامه دارد. در همین چند روز گذشته قیمت بادام
هندی با بالارفتن قیمت دلار دچار افزایش شد.
وارد‌کننده روی هرکدام از
جعبه‌ها صدهزارتومان می‌کشد و به بازار عرضه می‌کند ما هم مجبوریم با قیمت
بالاتر آن را بفروشیم. پارسال که قیمت آجیل ناگهانی بالا رفت مردم همه
خریدهایشان را گذاشتند برای روزهای آخر. امسال هم می‌خواهند ماهی‌قرمزشان
را روزهای آخر تهیه کنند. بالاخره هر سال مردم نسبت به گرانی‌ها شکایت
دارند. یکی از خریداران می‌گوید: هیچ فروشنده‌ای نمی‌گوید که آجیل من
وارداتی است اما وقتی می‌خری و به خانه می‌بری تازه می‌فهمی چه کلاهی بر
سرت رفته. پارسال عید نزدیک به 10کیلو گردو از همین جا خریدم و شاید باور
نکنید نزدیک به 80درصدشان پوک و خراب بود.
تفاوت قیمت‌ها در نقاط مختلف
اما قیمت انواع آجیل در یکی از کافه‌قنادی‌های خیابان ولیعصر (حوالی
جمهوری) اینگونه است: آجیل شور 45هزارتومان، آجیل چهارمغز 54هزار تومان،
آجیل شیرین 55هزارتومان، قیسی 25هزارتومان، پسته کله‌قوچی متوسط
53هزارتومان، مغز بادام‌شور 45هزارتومان، تخمه ژاپنی متوسط 19هزارتومان،
تخمه‌کدو متوسط22هزارتومان. چنین قیمت‌ها نشان از اختلاف 10تا 15هزارتومانی
با قیمت محصولات عرضه‌شده در بازار را می‌دهد.
مشکلی برای تامین آجیل شب عید نداریم
علیرضا ارزانی‌ممقانی، رییس اتحادیه سراسری آجیل و خشکبار از تامین آجیل و
خشکبار شب عید خبر داد و بیان کرد: تقریبا در تمام انواع آجیل و خشکبار
کمبود نداریم و برای تامین نیاز شب عید آماده‌ایم. ارزانی به حضور بازرسان
ویژه برای ایام پرمصرف اشاره کرد و افزود: هرساله بازرسانی را برای کنترل
قیمت به محل‌های عرضه‌کننده اعزام می‌کردیم که امسال این بازرسان علاوه بر
نظارت قیمتی به کیفیت و سلامت محصولات نیز نظارت دقیق خواهند داشت.
رییس
اتحادیه آجیل و خشکبار در پایان، محدوده متوسطی از قیمت‌ها را به این شرح
توضیح داد: قیمت‌ها پایین‌تر از حد معمول ارزان‌فروشی است یا اینکه محصولات
مشکل‌دار است و بالاتر از قیمت‌ها یا بیانگر خیلی لوکس‌بودن محصول و یا
گران‌فروشی خواهد بود. وی همچنین در رابطه با نوسان قیمت آجیل و خشکبار
گفت: نسبت به سال گذشته هفت‌درصد کاهش تقاضا برای آجیل و خشکبار داشته‌ایم و
کاهش قیمت‌ها به صورتی است که در حال حاضر به صورت کاذب کاهش‌قیمت داریم.
قربون خدا برم که توی ایران 30% افزایش چندانی حساب نمیشه!
عید خاطره شیرینی بود!