فرارو-یک کار‌شناس مسائل خاورمیانه تاکید کرد دولت بشار اسد و مخالفان آن در ژنو۲ بعید است بتوانند با وجود پافشاری بر مواضعشان پیشرفتی داشته باشند. بر این اساس او این احتمال را مطرح کرد که ممکن است بعد از چند جلسه هم دولت و هم مخالفان ناچار شوند مواضع خود را تعدیل کنند و از سطح درخواست‌های خود بکاهند.
صباح زنگنه ضمن بیان این مطلب در گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه موافقت دولت و مخالفان برای گفتگوهای رودرو و زیر یک سقف را باید به فال نیک گرفت گفت: اینکه نمایندگان دولت و نمایندگان نیروهای مخالف حاضر شده‌اند حتی در حضور واسطه‌ها با یکدیگر مذاکره کننده را باید یک گام مثبت تلقی کرد.
وی افزود: طبیعی است امکان مذاکرات مستقیم نمایندگان دولت و مخالفان سخت خواهد بود و بعید است به این زودی‌ها چنین مذاکراتی شکل بگیرد مگر همچون مذاکره‌ای که امروز قرار بود انجام گیرد با حضور میانجی یا یک واسطه که می‌تواند سازمان ملل و یا اتحادیه عرب باشد که البته چنین مذاکره‌ای می‌تواند فضا را برای مذاکرات بعدی رودرو و بدون واسطه آماده کند.
وی با بیان اینکه به لحاظ محتوا مذاکرات ژنو۲ حول سه محور می‌چرخد گفت: یک محور این مذاکرات تاکید دولت بر ضرورت اولویت دادن به مبارزه با تروریسم است و محور دوم تاکید مخالفان بر اولویت دادن به تشکیل دولت انتقالی.
زنگنه افزود: با این حال طبیعی است نه دولت با تشکیل دولت انتقالی موافقت خواهد کرد و نه گروه‌های مخالف به درخواست دولت مبنی بر اولویت دادن به مبارزه با تروریسم پاسخ مثبت خواهند چرا که چنین مبارزه‌ای را مبارزه با خودشان تلقی خواهند کرد.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: بر این اساس هر دو طرف بعید است بتوانند با وجود پافشاری بر مواضعشان پیشرفتی داشته باشند با این حال این احتمال وجود دارد که بعد از چند جلسه هم دولت و هم مخالفان ناچار شوند مواضع خود را تعدیل کنند و از سطح درخواست‌های خود بکاهند.
وی تصریح کرد: اما محور سومی که می‌تواند زمینه توافق میان دولت و مخالفان را فراهم کند و دوطرف مخالفتی با آن نخواهند داشت موضوع امکان ارایه خدمات بشر دوستانه است. یعنی باز کردن مسیرهای امن برای کمک رسانی و ارسال مواد غذایی و دارو و در کل مایحتاج ضروری به مناطق مختلف و باز کردن مسیرهای امن برای کمک رسانی پزشکی و درمانی و یا خارج کرن زخمی‌ها و در مرحله بعد توافق برای آزاد کردن اسرای جنگی است.
زنگنه تاکید کرد: بنابراین محور سوم در مقابل محور اول و دوم از احتمال توفیق بیشتری برخوردار خواهد بود و می‌تواند فضا را برای ورود به مراحل بعدی بهتر آماده کند.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: اما ناگفته نماند که هر دو طرف نیازمند یک نوع بازنگری و مرحله استراحت و یا تجدید قوا هستند و این فرصت می‌تواند شبیه آتش بس باشد و دو طرف حداکثر استفاده را ببرند تا به سازماندهی نیرو‌ها و شناسایی نقاط ضعف و قوت و تجهیز خود بپردازند که این مرحله خطرناکی است.
وی تاکید کرد: بنابراین اگر پس از این مرحله توافقی حاصل نشود ممکن است از اقدام انسان دوستانه مورد سوء استفاده قرار گیرد و شبیه آتش بش به گسترده‌تر شدن آتش جنگ منجر شود.
زنگنه در مورد اینکه اساسا هر نوع توافقی در ژنو میان دولت و نمایندگان مخالف سوریه تا چه اندازه از ضمانت اجرایی برخوردار است و می‌تواند مورد پذیرش قرار گیرد گفت: سوال جدی این مذاکرات همین است برای اینکه در واقع گروهای مخالف و مسلح سوریه دارای آسیب‌های جدی هستند.
وی افزود: یکی از این آسیب‌ها این است که آن دسته‌ای که اکنون در ژنو در حال مذاکره است، نمایندگی کمتر از ۵۰ درصد نیروهای مخالفان حاضر در صحنه درگیری‌های سوریه را بر عهده دارد.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: بنابراین بیش از ۵۰ درصد از مخالفان حکومت بشار اسد در مذاکرات صلح سوریه موسوم به ژنو۲ نماینده‌ای ندارند و بر این اساس در صورتی که حاضران در ژنو به توافقی دست پیدا کنند آن‌ها هیچ تعهدی به آن نخواهند داشت.
زنگنه تصریح کرد: جدا از آن گروه‌هایی که در ژنو حضور پیدا کرده‌اند و خود را نماینده مخالفات معرفی می‌کنند از انسجام و فرماندهی واحدی برخوردار نیستند و هنوز صحبت از این است که چه گروه ای واقعیت را و صحنه را نمایندگی می‌کند.
وی با بیان اینکه سومین ابهامی که وجود دارد این است که این گروه از مخالفان تا چه اندازه می‌توانند اثرگذار باشند گفت: اغلب آن‌ها در چند ماه اخیر به وجود آمده‌اند و یا مورد تبلیغ و ترویج قرار گرفته‌اند و اسلحه، کمک‌های مالی و رسانه‌ای در اختیار آن‌ها قرار داده شد است، بنابراین معلوم نیست که در صحنه واقع آن‌ها در شهر‌ها و روستا چه اندازه دارای نفوذ هستند و سخنانشان مورد پذیرش جامعه سوریه قرار بگیرد می‌گیرد.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: بر این اساس با توجه به اینکه تاکنون موقعیتی به وجود نیامده است که ثقل و وزن مخالفان در صحنه سوریه مورد سنجش قرارگیرد اکنون آن‌ها در آزمون ژنو قرار گرفته‌اند تا محک بخورند با این حال با توجه به موارد ذکر شده توافق و آتش بس احتمالی میان نمایندگان دولت و مخالفان در ژنو توافقی شکننده محسوب می‌شود.
زنگنه درباره اینکه آیا پیشروی‌های اخیر دولت سوریه در صحنه میدانی نبرد در این کشور می‌تواند پشتوانه قوی برای رد درخواست تشکیل دولت انتقالی محسوب شود گفت: به لحاظ سیاسی هر دولتی و نظامی چنانچه به سخنان واقعی مردمش توجه نکند طبعا روزی با عکس العمل‌های نامطلوبی مواجه می‌شود.
وی در خاتمه گفت: چنانچه چنین دولت‌هایی با استفاده از قدرت نظامی قهرآمیز بتوانند به دستاوردهایی نائل شوند این دستاورد‌ها قابل تثبیت و استحکام نخواهد بود مگر آنکه اراده و رضایت مردمی پشتوانه آن باشد. لذا با توجه به اینکه حداقل بعید است در حال حاضر دولت و حکومت سوریه از پشتوانه مردمی مستحکمی برخوردار باشد ضروری است حاکمان در این کشور دست به ارزیابی جدیدتری از مواضع و خواست‌های واقعی مردم سوریه بزنند و تعییرات واقعی در سیاست‌ها و مکانیزم‌های حکومتیشان ایجاد کنند.
این بیچاره ها را ببینیم و غرب را بهتر بشناسیم.