روز گذشته باز هم مجلس آلوده بودن
برنج‌های وارداتی از هند را یادآوری کرد. هرچند این آلودگی از سوی مقامات
هندی هم تایید شده اما وزارت بهداشت همچنان از اظهارنظر درباره این آلودگی
خودداری کرده است. به نظر می‌رسد دولت به دلیل افزایش فشار تحریم‌ها مجبور
به واردات از هند شده و به همین دلیل اعلام آلوده‌بودن برنج‌ها، واردات این
محصول را به نصف کاهش می‌دهد.
مهرماه سال 88 موضوع آلوده‌بودن برنج‌های هندی رسانه‌ای شد و استاندار
تهران اعلام کرد 13 نوع از برنج‌های وارداتی آلوده بوده و درصد آرسنیک
موجود در آن بیش از حد استاندارد است. همان زمان رییس مرکز تحقیقات پیشرفته
کشاورزی پنجاب هند هم اعتراف کرد مناطق زیادی از منطقه پنجاب مرکز اصلی
فلزات سنگینی مانند آرسنیک، کادمیوم و سرب بوده و اگر در این مناطق کشت و
زرع انجام شود، قطعا محصولات تولیدی مانند برنج شامل این نوع ترکیبات سمی و
خطرناک خواهند بود.
بی‌ال بهارواج در ادامه تاکید کرد: «کشاورزان پنجابی
باید سعی کنند در مناطق آلوده اقدام به کاشت محصولات زراعی نکنند، در غیر
این صورت آلودگی محصولات کاشته‌شده در این مناطق اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.»
نگاهی به آمار گمرک نیز می‌تواند موضوع را تا حد زیادی روشن کند. در سال
88، بالغ بر 200هزار تن برنج یعنی 21درصد از کل برنج‌های وارداتی از هند
به ایران آمده بود. این رقم برای سال 89 نیز تکرار شد و باز 26درصد از
برنج‌های واردشده هندی بود. اما جدی‌بودن موضوع آلودگی باعث شد در سال 90
واردات برنج از هند قطع شود.
آمارها ولی نشان می‌دهد همزمان با آغاز تحریم‌ها و بلوکه‌شدن پول‌های نفت
ایران در هند، دوباره واردات برنج از این کشور از سرگرفته شد. با شروع این
واردات مجددا نمایندگان و کارشناسان نسبت به واردات این برنج‌های آلوده
هشدار دادند اما مسوولان اعلام کردند موضوع آلوده‌بودن این محصول محرمانه
است. این اظهارنظر صریح رییس سازمان بازرسی کل کشور است که گفت: پرونده
برنج‌های آلوده در دستور کار سازمان قرار گرفته، اما تحقیقات بازرسی
محرمانه است و ما آنها را منعکس نخواهیم کرد.
اما اعضای کمیسیون بهداشت
مجلس اعلام کردند پرونده این محصولات در دستور کار کمیسیون بوده و
آلوده‌بودن این برنج‌ها برایشان محرز شده است. عباس رجایی رییس کمیسیون
کشاورزی مجلس نیز در این‌باره تصریح کرد: زمانی در مجلس هشتم اعتراض کردیم
که برنج‌های آلوده به آرسنیک وارد کشور می‌شود و حتی رقم برنج را اعلام
کردیم و کشور مورد نظر آن را هم مشخص کردیم، در فائو وقتی در کنار نماینده
آن کشور نشستم و به من گفت آلوده‌بودن برنج‌های هندی چیست که راه
انداخته‌اید؟ من به او گفتم: «مگر نیست؟» گفت: «چرا هست، چرا اینقدر شلوغش
کرده‌اید؟»، بله، آن منطقه‌ای که این برنج‌ها کشت می‌شود هم خاک و هم آبش
آلوده به آرسنیک است، ما هم قبول داریم اما شما کاری کردید که روس‌ها هم از
ما برنج نمی‌خرند.
وی با بیان اینکه خود هندی‌ها هم قبول کردند که
برنج‌شان آلوده است و الان هم هست خاطرنشان کرد: ما در آن زمان آزمایش
کردیم و ثابت کردیم که میزان آرسنیک و کادمیوم این برنج‌ها بیش از حد مجاز
است اما وزارت بهداشت زیر بار نرفت و وقتی سوال کردیم چرا زیر بار
نمی‌روید؟، گفتند: «چون ما آزمایش نکردیم.» ما گفتیم: «چون آزمایش نکردید
صورت مساله را پاک می‌کنید؟» و بعد متعهد شدند که دانشگاه‌های علوم پزشکی
مبادی کشور، این آزمایش را انجام دهند و جالب است که اگر امروز هم شما
پیگیری کنید متوجه می‌شوید این آزمایش انجام نمی‌گیرد.
رجایی با بیان
اینکه موسسه استاندارد هم آزمایش نمی‌گیرد، خاطرنشان کرد: سازمان استاندارد
با فشار مجلس استانداردی را تعریف کرد اما او هم کاری را انجام نداد و
رعایت نمی‌کند، این گناه کیست؟ آنها وظایف خود را انجام نمی‌دهند و به گردن
دیگران می‌اندازند. ما نمی‌گوییم در کشور پسماندهای سموم و کودهای شیمیایی
در داخل محصولات نیست، چرا هست، اما سازمان‌ها وظایفی دارند که باید در
نظر گرفته شود.
برخی از علایم ناسالم‌بودن برنج‌های مزبور به گفته رییس
موسسه تحقیقات برنج کشور اندازه غیرطبیعی و نداشتن ویسکوزیته در این
محصولات است. همان زمانی که آلودگی برنج‌ها از سوی استاندار تهران تایید
شد، رییس موسسه تحقیقات برنج کشور گفت: «تحقیقی که روی کیفیت برنج‌های
دانه‌بلند خارجی انجام شده، بر ابهام سلامت این ارقام افزوده است.» وی
اظهار کرد: «نداشتن چسبندگی برنج‌های دانه بلند خارجی سلامت این برنج‌ها را
در هاله‌ای از ابهام قرار داده است و احتمال دستکاری شیمیایی در این ارقام
نیز وجود دارد.»
رییس موسسه تحقیقات برنج کشور خاطرنشان کرد: «داشتن کیفیت
و ضدآفت‌بودن بسیاری از این برنج‌ها می‌تواند از دو طریق ترکیبات شیمیایی
غیرمجاز و دستکاری ژنتیکی طی فرآوری حاصل شده باشد که مصرف این ارقام در هر
دو حالت برای سلامت انسان مضر است.» وی افزود: «پژوهش‌هایی که در این
موسسه انجام گرفته نشان می‌دهد برنج‌های دانه‌بلند موجود در بازار ممکن است
بعد از پخت از اندازه و بزرگی مناسبی برخوردار باشند ولی فاقد سایر
ویژگی‌های طبیعی برنج نظیر «ویسکوزیته» (چسبندگی) هستند.»
وی تصریح کرد:
«ترکیبات برنج‌های وارداتی دانه‌بلند مشخص نیست و این ترکیبات مانند هر
کالای دیگری باید برای واردکنندگان و مصرف‌کنندگان مشخص شده و روی بسته‌های
آن قید شود.» شهدی اظهار کرد: «جمع‌شدن تمام ویژگی‌ها در یک رقم برنج از
نظر علمی امری غیرعادی و غیرمعمول است و این امر شایبه مضربودن این برنج‌ها
برای سلامت انسان را دامن می‌زند.» این اظهارنظرها سرانجام وزیر
جهادکشاورزی را بر آن داشت که اعلام کند: «واردات برنج خارجی که ممکن است
از نظر بهداشتی مضر باشد باید متوقف شود.»
البته این توقف اتفاق افتاد و در
سال 90 برنجی از هند وارد کشور نشد. اما در سال 91، به دلیل آنکه امکان
نقل و انتقال پول نفتمان را از هند نداشتیم دوباره دولت تصمیم گرفت به جای
پول نفت کالا از هند وارد کند. ولی این‌بار شدت واردات به حدی بود که برنج
هندی محصول سایر کشورها را تحت‌الشعاع قرار داد و بیش از 60درصد واردات
برنج کشور را در اختیار گرفت.