فرارو- نمایندگان مجلس پس از چهار روز بررسی وزرای پیشنهادی دولت یازدهم به 15 وزیر پیشنهادی رای اعتماد دادند و سه وزیر را مناسب وزارت ندانستند. طی این چهار روز موافقان و مخالفان وزرای پیشنهادی به ذکر دلایل خود پرداختند و دکتر روحانی نیز هم در ابتدا و هم در انتهای کار بررسی به دفاع از وزرای پیشنهادی خود پرداخت. اما همانطور که گفته شد سه وزیر آموزش و پرورش (نجفی)، علوم (میلی منفرد) و ورزش و جوانان (سلطانی فر) نتوانستند رای اعتماد مجلس را کسب کنند.
درباره این اتفاق و اینکه آقای روحانی در گام بعد چه خواهد کرد و برای سه وزارت خانه باقی مانده چه افرادی با چه گرایشی را به مجلس معرفی خواهد کرد با دو کارشناس اصلاح طلب و اصولگرا گفتگو کردیم.
دکتر صادق زیباکلام فعال سیاسی اصلاح طلب معتقد است نجفی و میلی منفرد در برابر اتهام
فتنه خیلی عقب نشینی کردند و ای بسا اگر خیلی محکم می ایستادند و به جای دفاع محافظه کارانه در برابر
اتهام فتنه، دفاع اصولی و مستدل می کردند رای اعتماد می گرفتند. وی همچنین معتقد است رئیس جمهور برای سه وزارت خانه باقی مانده افراد معتدل تری نسبت به سه وزیری که رای اعتماد نگرفتند معرفی خواهد کرد.
اما حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی ضمن اشتراک نظر با دکتر زیباکلام مبنی بر معرفی افراد معتدل تر به مجلس از سوی روحانی برای وزارت خانه های باقی مانده، معتقد است علت عدم رای اعتماد مجلس به سه وزیر پییشنهادی مسائل مربوط به فتنه 88 و 78 بود. در ادامه نظر این دو کارشناس را می خوانید:
نجفی و میلی منفرد خیلی عقب نشینی کردند
دکتر صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو گفت: «آنچه مسلم است اصولگرایان تندرو و اعضای جبهه پایداری قصد داشتند بیشتر از سه وزیر را با رای عدم اعتماد مجلس روبرو کنند. یعنی آنها افزون بر این سه وزیر قصد داشتند به آقایان ربیعی، ظریف، آخوندی و به خصوص به آقای زنگنه نیز رای ندهند.»
زیباکلام گفت: «من فکر می کنم اگر تمام وزرای پیشنهادی رای اعتماد می گرفتند از جهاتی برای اصولگرایان ناخوشایند بود؛ چراکه اصولگرایان سرمایه گذاری زیادی بر روی اینکه بگویند جریان فتنه حقیقت دارد و به آنها رای اعتماد نمی دهند کرده بودند؛ لذا اگر همه وزرای پیشنهادی رای اعتماد می گرفتند شکست سنگینی برای طیف افراطی اصولگرایان (افزون بر شکستی که در 24 خرداد متحمل شدند) رقم می خورد.»
وی افزود: «بنابراین اصولگرایان تندرو هر چه در توان داشتند به کار گرفتند تا حداقل این سه وزیر تایید نشوند و مسئله فتنه لوث نشود.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «من فکر نمی کنم عدم موفقیت آقای روحانی در رابطه با این سه وزیر باعث شود سیاست های کلی که ایشان مدنظر داشتند بهم بخورد. همچنین من فکر نمی کنم این رای عدم اعتماد باعث شود نوع تعاملی که آقای روحانی قصد داشتند با مجلس اصولگرا داشته باشند بهم بخورد و همچنان شاهد تعامل دولت با مجلس خواهیم بود.»
وی ادامه داد: «لذا به نظر من ما پیک بحران را پشت سر گذاشتیم و کسانی را که آقای دکتر روحانی برای سه وزارت خانه باقی مانده انتخاب خواهند کرد مانند این دوره خیلی حساسیت برانگیز نخواهد شد؛ چون همانطور که گفتم مسئله اساسی برای اصولگرایان افراطی در این دوره این بود که ثابت کنند داستان فتنه وجود دارد.»
وی افزود: «بنابراین سه وزیر پیشنهادی آینده نسبت به سه وزیری که تایید نشدند معتدل تر خواهند بود و کسانی خواهند بود که مباحث پیرامونی و حاشیه ای درباره آنها کمتر خواهد بود و حساسیت کمتری ایجاد خواهند کرد.»
این کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: «لذا معتقدم اینبار بر خلاف دور اول آقای روحانی به آسانی برای سه وزیر پیشنهادی خود رای اعتماد خواهد گرفت.»
زیباکلام در پاسخ به این سوال که آیا اگر آقای روحانی افراد معتدل تری را برای وزرات خانه های باقی مانده معرفی کند نوعی عقب نشینی محسوب نمی شود؟، گفت: «خیر؛ من این اقدام را عقب نشینی نمی بینم؛ چون درباره آموزش و پرورش خیلی مهم نیست چه کسی وزیر باشد و اساسا 80 درصد بودجه این وزارت خانه دست وزیر نیست و مستقیم صرف پرداخت حقوق معلمان می شود.»
وی ادامه داد: «البته در مورد وزارت علوم مهم است که چه کسی وزیر شود؛ اما من فکر می کنم فضای عمومی کشور به گونه ای است که صرف نظر از اینکه وزیر علوم چقدر محافظه کار و نزدیک به خط اصولگرایان است، محال ممکن است که سیاست های 8 سال گذشته و به خصوص 4 سال اخیر وزارت علوم در کشور جاری شود.»
وی افزود: «یعنی محال است که همچون 4 سال اخیر هزاران دانشجو ستاره دار و از تحصیل محروم شوند و یا صدها استاد بازنشسته اجباری شده و مانع تدریس آنها شوند و حتی اگر وزیر علوم بخواهد چنین روندی را ادامه دهد، فضای عمومی کشور دیگر اجازه اجرای چنین سیاست هایی را نخواهد داد.»
زیباکلام در پاسخ به این سوال که به آقای دکتر روحانی بابت کابینه ای که معرفی کرد و نتیجه ای که از مجلس گرفت چه نمره ای می دهید؟، گفت: «من به ایشان نمره 17 می دهم؛ چون در عرصه سیاست خارجی، اقتصاد، صنعت و کشاورزی نمره بالایی دارند و سه نمره ای که از ایشان کم می کنم به این دلیل است که فکر می کنم اگر ایشان محکم تر و مستدل تر از به خصوص آقای دکتر نجفی دفاع کرده بود یقینا ایشان هم رای اعتماد می گرفت.»
وی ادامه داد: «من ضمن اینکه به آقای دکتر روحانی این ایراد را وارد می کنم که چرا محکم تر و قاطع تر از آقای دکتر نجفی دفاع نکرد؛ در عین حال به آقای دکتر نجفی و دکتر میلی منفرد هم این ایراد را وارد می دانم که در برابر اتهام فتنه خیلی عقب نشینی کردند و خیلی محافظه کارانه برخورد نمودند.»
وی افزود: «یعنی به صورتی صحبت کردند که انگار گناهی مرتکب شدند و حالا می خواهند به گونه ای مسئله را توجیه کنند و ای بسا اگر آقای دکتر نجفی و دکتر میلی منفرد خیلی محکم می ایستادند و به جای دفاع محافظه کارانه در برابر اتهام فتنه، دفاع اصولی و مستدل می کردند و تمام تهمت ها را به جبهه پایداری برمی گرداندند شاید رای اعتماد می آوردند.»
پیام روشن مجلس به روحانی
اما حمیدرضا ترقی معاون بین الملل حزب موتلفه اسلامی در گفتگو با فرارو گفت: «اینکه آقای روحانی برای سه وزارت باقی مانده چه تصمیمی خواهد گرفت بر ما پوشیده است؛ چون تصممیات ایشان خیلی نماد قبلی ندارد و چون خود تصمیم می گیرد طبیعتا نمی توان هر شائبه و ظن و گمانی را به ایشان نسبت داد.»
وی ادامه داد: «اما از فضایی که در مجلس وجود دارد کاملا می توان استنباط کرد که مجلس نسبت به وزارت خانه های زیربنایی فرهنگی در کشور مانند آموزش و پرورش و وزارت علوم حساسیت بسیار بالایی دارد و بنا ندارد اجازه دهد کسانی مسئولیت این دو وزارت خانه را بر عهده بگیرند که با آرمان ها و اصول انقلاب اسلامی دچار تضاد و تعارض باشند و در تربیت نسل آینده کشور انحراف ایجاد کنند.»
عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی افزود: «لذا طبیعی است که نمایندگان قصد دارند به کسانی رای اعتماد دهند که کاملا مطمئن باشند که آنها جوانان تراز انقلاب را در این دو مرکز تربیتی کشور تربیت و رشد می دهند.»
ترقی گفت: «نکته دیگر اینکه مجلس نسبت به افرادی که به شکلی با فتنه 88 یا 78 مرتبط هستند حساسیت نشان داده و این حساسیتی نیست که مقطعی باشد و صرفا مربوط به همین دور اول بررسی کابینه باشد؛ بلکه حساسیت مستمری است و هر فرد دیگر هم که به شکلی در جریان فتنه 78 و 88 نقش داشته باشد و به عنوان وزیر به مجلس معرفی شود با واکنش منفی نمایندگان روبرو خواهد شد.»
این فعال سیاسی اصولگرا تصریح کرد: «لذا مجلس با رای عدم اعتماد به این سه وزیر پیام روشنی به آقای روحانی داد که باید از معرفی کسانی که به شکلی در همین ریل حرکت می کنند پرهیز کند.»
ترقی در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما پیام مجلس به این معناست که سه وزیر باقی مانده باید معتدل تر از سه وزیری که تایید نشدند باشند؟، گفت: «بله، باید سه وزیر باقی مانده معتدل تر از افرادی که موفق به کسب رای اعتماد مجلس نشدند باشند.»