بيست و ششمين نمايشگاه بين‌المللي کتاب تهران در حالي آغاز به‌كار كرده است كه ناشران حاضر در نمايشگاه با حجم استقبال‌كننده كمتري نسبت به سال‌هاي گذشته روبه‌رو شده‌اند. امسال نه تنها بازديدكنندگان عادي چندان به نمايشگاه كتاب روي خوش نشان نداده‌اند كه اهالي فرهنگ نيز استقبال چنداني از نمايشگاه به عمل نياورده‌اند.
اين در حالي است كه در ماه‌هاي پيش از برگزاري نمايشگاه كتاب و باتوجه به وضعيت آشفته نشر، همواره اين نگراني در محافل و رسانه‌هاي مختلف فرهنگي مطرح مي‌شد كه ممكن است مشكلات نشر در سال 1391 بر حضور ناشران در اين رويداد فرهنگي نيز تاثيرگذار باشد. اما مسئولان فرهنگي و در راس آنها وزير ارشاد در نشست‌هاي متعدد قبل از آغاز نمايشگاه همواره از تلاش براي برگزاري مناسب نمايشگاه باوجود همه مشكلات موجود در صنعت نشر خبر داده بود.
با اين حال گراني کاغذ که در سال گذشته مهم‌ترين دغدغه ناشران بود، موجب شد بسياري از آثار در دست انتشار نويسندگان وقفه‌اي بيش از يک‌سال را براي انتشار سپري کنند و علاوه بر آن ساير مشکلات نظير عدم معافيات مالياتي ناشران، بالارفتن نرخ ارز و... موجب شد تا قيمت کتاب به بيش از دو يا سه برابر سال گذشته برسد. اگرچه همه كتاب‌هايي كه در نمايشگاه عرضه مي‌شوند حداقل بايد از 10 درصد تخفيف براي فروش برخوردار باشند، اما اين تخفيف چندان به چشم نمي‌آيد و آنهايي كه به نمايشگاه مي‌روند با دست‌هاي خالي نمايشگاه را ترك مي‌كنند. به نظر مي‌رسد گراني كتاب و نيز وضعيت اقتصادي حاكم بر جامعه باعث شده است اقبال مردم به كتاب بيش از گذشته كمتر شود.
مسئله‌اي كه بايد به آن توجه كرد اين است كه افزايش چند برابري قيمت کتاب‌ها بيشتر در بخش کودک و نوجوان و ناشران دانشگاهي خود را نشان داده است؛ دو بخشي كه در ادوار گذشته استقبال از اين دو بخش بيش از بخش‌هاي ديگر بوده است. مثلا در بخش دانشگاهي و كتاب‌هاي آموزشي بنا به‌گفته ناشران قيمت كتاب‌ها تا سه برابر افزايش يافته است.
يکي از غرفه‌داران انتشارات مدرسه در اين خصوص به تسنیم مي‌گويد: «با وجود اينکه به مدت سه روز تخفيف 40 درصدي را لحاظ کرده‌ايم، ميزان فروش به نسبت سال‌هاي گذشته کاهش چشمگيري داشته است.»
با اين همه «همايون اميرزاده» رئيس کارگروه کاغذ افزايش قيمت کتاب را «طبيعي» مي‌داند و مدعي است در ميان افزايش چند برابري قيمت کالاهاي مصرفي ديگر، قيمت کتاب افزايش قابل توجهي نداشته است! علي شجاعي مدير انتشارات «كتاب نيستان» در اين مورد به «تهران‌امروز» مي‌گويد: «آذر سال 90 قيمت كاغذ 70 گرمي اندونزي 22500 تومان بود كه همين كاغذ امسال شده است بندي 68500 تومان. يا مركب مشكي آلماني از 8500 تومان به 23500 تا 27500 تومان رسيده است. چطور مي‌توان اين افزايش قيمت را قابل‌توجه ندانست؟»
وي درمورد وضعيت استقبال امسال از نمايشگاه نيز مي‌گويد: «فروش كتاب به طرز عجيبي كاهش يافته است. من اين نكته را به مسئولان هم اعلام كردم كه با ادامه اين روند نمايشگاه تا چندسال ديگر تعطيل خواهد شد.» او در مورد نارضايتي ناشران هم مي‌گويد: «هيچ سالي سابقه نداشت كه ناشر غرفه‌اش را تعطيل كند و برود. اما امسال چون دخل و خرج ناشر كفاف نمي‌دهد ناشران اقدام به تعطيلي غرفه‌ها كرده‌اند.» با اين اوصاف بايد گفت گراني كتاب به جدي‌ترين مشكل نمايشگاه بيست و ششم بدل شده است.