ادعای جواد شمقدری درباره لابی کردن مقامات سینمایی دولت محمود احمدی نژاد با آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا، در چند روز گذشته با واکنش های انتقادی گوناگونی مواجه شده است.
عموم منتقدین سخنان اخیر شمقدری، ادعای مطرح شده از سوی وی را رد کرده و آن را مصداق دیگری از سخنان خلاف واقع مسؤولان دولتی در چند سال اخیر دانسته اند.
رضا درستکار، منتقد مجله دنیای تصویر، در گفتگو با عصر ایران درباره لابی کردن معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد دولت احمدی نژاد با اعضای آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا، که نامزدها و برندگان جایزه اسکار را تعیین می کنند، گفت: ما فکر می کردیم دولتمردان کشورمان هیچ رابطه ای با هیچ یک از آمریکایی ها ندارند ولی متوجه شدیم نه تنها چنین رابطه ای وجود دارد بلکه دولتمردان ما با آنها لابی هم می کنند! طبیعتاً آقای شمقدری مومنی هستند که دروغ نمی گویند. بنابراین این سخن ایشان این سوال را ایجاد می کند که دولت ما چطور می گوید با آمریکا رابطه نداریم ولی در بخش فرهنگ و سینما با آمریکایی ها لابی می کند.
این منتقد سینمایی، در این باره که اساساً معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد دولت احمدی نژاد توانایی چنین لابی و اعمال نفوذی در آکادمی اسکار داشته یا نه، می گوید: اما اینکه چنین چیزی بوده یا نه، باید گفت نفس وقوع این اتفاق در دوره مدیریت سینمایی آقای شمقدری، خودش یک افتخار بزرگ برای این مدیریت است اما اینکه آنها توانسته باشند کاری برای کسب اسکار از سوی فیلم اصغر فرهادی انجام داده باشند، من بعید می دانم.
من فکر نمی کنم که این ها توانسته باشند با تک تک آن افرادی که بهترین فیلم خارجی زبان را برای جایزه اسکار تعیین می کنند، ارتباط برقرار کرده باشند. یعنی آقای شمقدری چنین لابی قدرتمندی نداشته تا بتواند اسکار را با پول یا ارتباطاتش بخرد.
دلیلش هم این است که در این چند سال گذشته که جشنواره فجر برگزار می شود، این آقایان فیلم ها و فیمسازانی را از سوریه، کنیا و بورکینافاسو به جشنواره دعوت می کنند. اگر لابی این دوستان این قدر قوی بود، طبیعتاً اسپیلبرگ و اسکورسیزی و یا یکی دو نفر در حد و اندازه این افراد را به جشنواره فیلم فجر دعوت می کردند.
وی با انتقاد از سخنان اخیر شمقدری، افزود: من فکر می کنم ادبیات و ادعای آقای شمقدری خارج از شان یک فرد مدیر مومن است. اگر نگوییم ایشان دروغ گفته اند، حداقل راستش را نگفته اند.
این ها در طول ساخت "جدایی نادر از سیمین" مشکلات بسیار زیادی برای اصغر فرهادی بوجود آوردند که هیچ مقارنت و تطابقی با این ادعایشان ندارد. نمی شود که شما برای سازندگان و عوامل یک فیلم این همه مشکل ایجاد کنید که اصلاً خودش جبنه تاریخی پیدا کند، بعد هم تلاش کنی تا این فیلم جایزه اسکار بگیرد و سال بعدش اسکار را تحریم کنی و کلا روشی کجدار و مریز در قبال جایزه اسکار داشته باشی.
یعنی یک جا لعن و نفرینش کنی، یک جا هم اسکار را دوست داشته باشی و لابی کنی تا فلان فیلم ایرانی این جایزه را ببرد. این رفتار و گفتار متناقض، پسندیده نیست. کسانی که در حوزه فرهنگ کار می کنند، باید راستگویی را سرمشق خودشان قرار دهند. افراد این حوزه باید شناخت و دانایی لازم از صنعت سینما و فضای سینمایی جهان داشته باشند تا حرفهای خنده دار نزنند. این حرفها قشنگ نیست و چیزی هم به گوینده اضافه نمی کند.
رضا درستکار همچنین درباره این شائبه که مقامات دولت دهم می خواهند با طرح چنین ادعاهایی، نظر مثبت طبقات مدرن جامعه ایران را به دولت فعلی جلب کرده تا از این سرمایه اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری آینده استفاده کنند، گفت: شاید آرزوی هر سینماگر این باشد که سینمای این کشور با موفقیت های بزرگ، خودش را به اثبات برساند.
اسکار برای سینمای ایران حداقل دو سال هوای تازه به همراه آورده و امید را در سینماگران ما تقویت کرده است. این اتفاق، اتفاق مبارکی است. اما اینکه بگوییم طبقات سنتی به این موفقیت واکنش کمتری نشان می دهند و طبقات مدرن تر از کسب جایزه اسکار بیشتر خوشحال شدند، به نظر من نگاهی است که باید از آن پرهیز کرد. یعنی ما نباید جامعه ایران را این طور نگاه کنیم. جامعه ایران چندان تحت تاثیر تقسیم بندی های طبقاتی نیست بلکه تقریباً نگاهی یکدست به موفقیت های ملی دارد. از اقشار سنتی گرفته تا اقشار مدرن، تقریباً همه از یک اتفاق خوب خوشحال می شوند و از یک اتفاق بد ناراحت می شوند.
به هر حال اینکه ما بخواهیم این موفقیت را که محصول بخش هنری سینمای ایران است، مصادره به مطلوب کنیم و از آن استفاده ابزاری در راستای اهداف سیاسی مان بکنیم، پسندیده نیست.
وی افزود: ما وقتی می توانیم این موفقیت را همسو با اهداف سیاسی مان بدانیم، که به این فیلم و سازنده آن اعتقاد داشته باشیم و از انها دفاع کرده باشیم. وقتی چنین نکرده ایم و فقط می خواهیم این موفقیت را از آن خود کنیم، به نظر می رسد این کار، کاری با طعم و چاشنی سیاسی و غیرقابل قبول است. بهتر است ما با مردم صادقانه برخورد کنیم چون مردم به بلوغ و شعور کافی رسیده اند و خودشان می توانند مسائل را تحلیل کنند. شاید بیشترین نسبت جایزه اسکار "جدایی نادر از سیمین" با مدیریت این دوستان این است که این جایزه در دوره مدیریت این ها نصیب سینمای ایران شده است.
کیومرث پوراحمد: آن 60 جایزه قبلی را هم لابی کردید؟!کیومرث پوراحمد نیز در گفتگو با عصر ایران با انتقاد تند از سخنان جواد شمقدری گفت: آقای احمدی نژاد در همه عرصه ها، اعم از اقتصاد و محیط زیست و فرهنگ و ... عملکرد ضعیفی داشته است. جواد شمقدری هم به معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد دولت احمدی نژاد، در عرصه فرهنگ و سینما عملکرد بسیار ضعیفی داشته و در این ماههای آخر مسئولیت خود، می خواهد با طرح چنین ادعایی، کاری کند که مردم راه گم کنند و سیاست های نادرست مجموعه تحت مدیریتش را نبییند.
پوراحمد افزود: اصغر فرهادی تا پیش از جایزه اسکار، 60 جایزه در 60 کشور جهان برده بود و برای کسب اسکار اساساً نیازی به لابی گری شمقدری نداشت.
کارگردان "قصه های مجید" با ابراز نارضایتی از ادعاهای غیرواقع در حوزه سینمای کشور، گفت: بهتر است آقای شمقدری ابتدا به موفقیت های فیلم "جدایی نادر از سیمین" تا پیش از کسب جایزه اسکار، نگاهی بیندازد و بعد ادعا کند که اصغ فرهادی جایزه اسکارش را مدیون اوست.
وی افزود: هر چند من معقتدم بهتر است حرف زیادی و بی ربط نزنیم ولی با این حال از جناب آقای شمقدری بابت لابی ای که با آمریکایی ها کردند تا اصغر فرهادی اسکار را از آن خود کند، بسیار بسیار سپاسگزارم!
کارگردان "شب یلدا" در پایان گفت: من به آقای فرهادی هم توصیه می کنم از جواد شمقدری تشکر ویژه بکند؛ چرا که اگر لابی جواد شمقدری نبود، فرهادی نمی توانست در جهان سینما خوش بدرخشد و اسکار و آن 60 جایزه دیگر را نصیب خود کند. اما او الان اسکار را برده و مشغول فلیمسازی در جهان غرب است و فقط ما سینماگران می دانیم که فیلم ساختن در غرب، با امکانات و بودجه و شرایط غربی ها، چه لذتی دارد! اصغر فرهادی باید از اینکه شمقدری موجب شده است تا او طعم چنین لذتی را بچشد، با تمام وجود سپاسگزار و ممنون جواد شمقدری باشد.