مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش جدید خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را منتشر کرد.
به گزارش فارس، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش جدید 13 صفحه‌ای خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را بین اعضای شورای حکام آژانس توزیع کرد.
مشروح گزارش به این شرح است:
اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مربوط به قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش توسط مدیر کل:
A. مقدمه
1. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت بوده که درباره اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مربوطه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران است.
2. شورای امنیت تاکید کرده است که گام های مورد نیاز توسط شورای حکام در قطعنامه‌هایش، به ایران وابسته است. مفاد مربوطه به قطعنامه‌های مزبور شورای امنیت طی فصل ششم منشور سازمان ملل تصویب شده و بر اساس شرایط این قطعنامه‌ها اجباری است.
3. در راستای درخواست شورای حکام در قطعنامه GOV/2012/50 (سیزده سپتامبر 2012) این سند، گزارش جامعی را درباره اجرای واقعی آن قطعنامه و قطعنامه GOV/2011/69 (هجدهم نوامبر 2011) به خصوص در رابطه با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران فراهم می‌کند.
این گزارش همچنین تحولات روی داده پس از گزارش قبلی مدیر کل GOV/2011/69، (سی‌ام آگوست 2012) و همچنین موضوعاتی که همچنان باقی مانده را مورد بررسی قرار می‌دهد. این گزارش بر زمینه‌هایی که ایران به تعهدات الزام آور خود به طور کامل پایبند نبوده تمرکز کرده است، تعهداتی که اجرای کامل آن ضروری بوده تا باعث ایجاد اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت کاملا صلح میز برنامه هسته‌ای ایران شود.
B. تشریح موضوعات حل نشده
4. همانطور که قبلا گزارش شده، در قطعنامه GOV/2011/69، شورای حکام در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که برای ایران و آژانس افزایش گفت‌وگوها برای حل تمامی موضوعات اساسی باقی مانده ضروری است. این مذاکرات باید با هدف شفاف‌سازی موضوعات از جمله دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، اسناد، سایت‌ها،مواد و افراد در ایران باشد.
در این قطعنامه، شورای حکام، ایران را فراخوانده تا به طور جدی و بدون پیش شرط در گفت‌گوها وارد شده تا اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حاصل شود.
با توجه به این موضوع، از ژانویه 2012 به بعد، مقامات آژانس و ایران چند دور گفت‌وگو در وین و تهران از جمله سفر مدیر کل به تهران در ماه مه 2012 داشته‌اند اگر چه، هیچگونه نتایج ملموسی حاصل نشده است.
به ویژه، هیچگونه توافقنامه‌ای درباره رویکرد ساختارمند برای حل موضوعات باقی مانده درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران و همچنین توافقنامه‌ای با ایران درباره درخواست آژانس برای دسترسی به سایت پارچین حاصل نشده است.
5. در قطعنامه GOV/2012/50، شورای حکام، در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که برای ایران الزامی است که به طور فوری رویکرد ساختارمندی را اجرا کند که به عنوان گام اول شامل، فراهم کردن دسترسی آژانس به سایت‌های مورد درخواست است.
در آن قطعنامه، شورای حکام همچنین تصمیم گرفت که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس با هدف حل موضوعات باقی مانده ضروری و فوری است تا اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حاصل شود.
6. با توجه به قطعنامه GOV/2012/50 و نشست شورای حکام در سپتامبر 2012، آژانس گام‌هایی را برای وارد کردن ایران در گفت‌وگوهای بیشتر اتخاذ کرد از جمله دیدار 17 سپتامبر 2012 میان مدیر کل و آقای «فریدون عباسی» معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بوده است.
در 24 اکتبر 2012، آژانس به ایران درباره تعهد آژانس به مذاکره تاکید کرد و پیشنهاد برگزاری دیداری در 13 و 14 نوامبر 2012 با هدف نهایی سازی سند رویکرد ساختارمند داده است، توافقنامه‌ای که به آژانس و ایران اجازه می‌دهد تا اقدامی حقیقی درباره موضوعات برجسته را آغاز کنند.
در نامه‌ای به تاریخ 1 نوامبر 2012، ایران بار دیگر بر تعهد خود برای مذاکره با آژانس تاکید کرده و از نمایندگان ایران دعوت کرده تا در اواسط دسامبر 2012 به تهران بیایند تا درباره مدالیته برای حل ادعاها بر اساس اصول بررسی شده در دیدار «دکتر جلیلی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و مدیر کل در 30 ماه می 2012 مذاکره کنند. متعاقبا توافق حاصل شد که ایران و آژانس روز 13 نوامبر 2012 در تهران دیدار داشته باشند.
C. تاسیسات اعلام شده تحت توافقنامه پادمان ایران
7. تحت توافقنامه پادمان، ایران وجود 16 سایت هسته‌ای و 9 مکان‌های خارج از تاسیسات، جایی که مواد هسته‌ای به طور معمول استفاده می‌شود را اعلام کرده است.
با وجود آنکه برخی از فعالیت‌های خاصی که توسط ایران در برخی از تاسیسات خود انجام می‌دهد با قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، همانطور که در ادامه اشاره می‌شود، در تضاد است آژانس همچنان به راستی آزمایی عدم انحراف مواد اعلام شده در این سایت‌ها و مکان‌های خارج از سایت‌ها ادامه می‌دهد.
D. فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی
8- بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط با شورای حکام و شورای امنیت ایران فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی در تاسیسات اعلام شده در زیر را به حالت تعلیق در نیاورده است.
تمام این فعالیت‌ها تحت پادمان‌های آژانس هستند، و تمام مواد هسته‌ای، آبشارهای نصب شده و ایستگاه‌های تغذیه و تخلیه اورانیوم در این تاسیسات هدف نظارت و کنترل آژانس هستند.
9- ایران اعلام کرده است که هدف از غنی سازی هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 پنج درصد تولید سوخت برای تاسیسات هسته‌ای آن است و اینکه هدف از غنی سازی هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 بیست درصد تولید سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی است.
10- از زمانیکه ایران شروع به غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای خود کرده است، در آن تاسیسات تقریبا موارد زیر را تولید کرده است:
• 7611 کیلوگرم (+735 کلیوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل) هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 پنج درصد غنی سازی شده که از این مقدار: 5305 کیلوگرم در حال حاضر در انبار است؛ 1226 کیلوگرم به تاسیسات غنی سازی آزمایشی سوخت تزریق شده است و 1029 کیلوگرم به تاسیسات غنی سازی سوخت فردو برای غنی کردن اورانیوم 235 بیست درصد تزریق شده است؛ و 53 کیلو گرم به تاسیسات تبدیل اورانیوم به منظور تبدیل به دی اکسید اورانیوم تزریق شده و
• 232.8 کیلوگرم (+43.4 کیلوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل) هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 بیست درصد غنی سازی شده که از این مقدار: 134.9 کیلوگرم در حال حاضر در انبار است؛ 1.6 کیلوگرم ترکیب شده است؛ و 96.3 کیلوگرم به تاسیسات تولید صفحه سوخت برای تبدیل به هکتا اکسید تترا اورانیوم تزریق شده است.
D1. نطنز
11- کارخانه غنی‌سازی سوخت: کارخانه غنی‌سازی سوخت یک کارخانه غنی‌سازی سانتریفیوژی است که برای تولید اورانیوم با غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد، ساخته شده و اولین بار در سال 2007 آغاز به کار کرده است.
این کارخانه به دو بخش سالن تولید A و سالن تولید B تقسیم شده است. بنا بر اطلاعات طراحی که ایران ارائه کرده، سالن تولید A برای استقرار 8 واحد هریک شامل 18 آبشار، طراحی شده و مجموعا 25هزار سانتریفیوژ در آن قرار می‌گیرد. ایران همچنان باید اطلاعات طراحی سالن تولید B را ارائه دهد.
12. همانطور که در تاریخ 10 نوامبر 2012 گزارش شده، ایران 61 آبشار را به طور کامل در سالن تولید A نصب کرده، که ایران اعلام کرده است 54 مورد از این آبشارها با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تغذیه شده‌اند.
ایران همچنین بخشی از یک آبشار دیگر را نیز نصب کرده است. عملیات نصب اولیه برای 28 آبشار دیگر تکمیل شده و این عملیات در 28 آبشار دیگر ادامه داشته است. تمام سانتریفیوژهای نصب شده در سالن تولید A از نوع IR-1 هستند.
13. آژانس از تاریخ 20 اکتبر 2012 تا 11 نوامبر 2012 یک مرحله راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی (PIV) را در کارخانه غنی‌سازی سوخت انجام داده و تائید کرده است که مشابه گزارش 21 اکتبر 2012، از زمان آغاز به کار این کارخانه در فوریه 2007، 85644 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آن تزریق شده و در مجموع 7451 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد، تولید شده است.
ایران برآورد کرده است که از تاریخ 22 اکتبر 2012 تا 9 نوامبر 2012، مجموعا 1576 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارها تزریق کرده و در مجموع حدود 160 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد تولید کرده، که این مقدار، میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح 5درصد از زمان آغاز تولید را به 7611 کیلوگرم رسانده است.
14. بر اساس نمونه‌های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی‌سازی سوخت از فوریه 2007، و همچنین دیگر فعالیت‌های راستی‌آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) ارائه شده از سوی ایران، فعالیت کرده‌اند.
15. کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت: کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت یک تاسیسات تحقیقات و توسعه و تولید اورانیوم آزمایشی با غنای پایین (LEU) است، که اولین بار در اکتبر 2003 عملیاتی شده است. این تاسیسات یک سالن آبشار دارد که این سالن می‌تواند 6 آبشار را در خود جای دهد و به دو بخش تقسیم شده، که یکی از این بخش‌ها برای تولید اورانیوم آزمایشی غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد طراحی شده (آبشارهای 1 و 6) و بخش دیگر آن برای تحقیقات و توسعه (آبشارهای 2، 3، 4 و 5) طراحی شده است.
16. بر اساس راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی (PIV) که آژانس از تاریخ 15 سپتامبر 2012 تا اول اکتبر 2012 در کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت انجام داده، آژانس به این نتیجه رسیده است که عملکرد کارخانه با وجود درصد خطای معمول که برای چنین تاسیساتی وجود دارد، مطابق با اطلاعات ارائه شده از سوی ایران در تاریخ 15 سپتامبر 2012، بوده است.
17. بخش تولید: همانطور که در تاریخ 6 نوامبر 2012 گزارش شد، ایران در حال تزریق هگزافلوراید اورانیوم به دو آبشار مرتبط به هم (آبشارهای 1 و 6) که مجموعا 325 سانتریفیوژ IR-1 در آنها وجود دارد، بوده است.
18. آژانس تائید کرده است که، همانطور که در تاریخ 15 سپتامبر 2012 گزارش شد، از فوریه 2010 یعنی زمان آغاز به کار کارخانه غنی‌سازی سوخت، 119.6 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد به آبشارهای بخش تولید این کارخانه تزریق شده، و مجموعا 129.1 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد تولید شده است.
ایران برآورده کرده است که از تاریخ 16 سپتامبر 2012 تا 11 نوامبر 2012، مجموعا 57.4 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم تبدیل شده به اورانیوم 235 با غنای 5درصد تولید شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت به آبشارهای بخش تولید تزریق شده و تقریبا 8.2 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد تولید شده است.
بنابراین میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد در کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت از ابتدای آغاز به کار آن، باید به 137.3 کیلوگرم رسیده باشد.
19. بخش تحقیقات و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران به صورت مداوم هگزافلوراید اورانیوم را به سانتریفیوژهای IR-2m و IR-4 تزریق کرده، گاهی اوقات به ماشین‌های تکی و برخی موارد نیز به آبشارهای کوچک یا بزرگتر. ایران هنوز 3 نوع جدید سانتریفیوژها (IR-5، IR-6 و IR-6s) را که پیش از این اعلام کرده بود قصد نصب آنها را دارد، نصب نکرده است.
20. از تاریخ 22 آگوست 2012 تا تاریخ 11 نوامبر 2012، مجموعا حدود 198.6 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به سانتریفیوژهای بخش تحقیقات و توسعه تزریق شده، اما هیچ اورانیوم آزمایشی با غنای پایینی به عنوان تولیدی از آن خارج نشده و آنچه به دست آمده، در پایان روند بازترکیب شده است.
21. بر اساس تحلیل انجام شده بر روی نمونه‌های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت و دیگر فعالیت‌های راستی‌آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده که تاسیسات همانگونه کار کرده است که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی عنوان کرده بود.
D.2 فردو
22. کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو: کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی به تاریخ 18 ژانویه 2012، یک کارخانه غنی‌سازی سانتریفیوژی برای تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد و تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد است.
هنوز لازم است ایران اطلاعات بیشتری در مورد این تاسیسات ارائه دهد، به خصوص در سایه اختلاف موجود میان کاربری که پیش از این ایران برای این تاسیسات اعلام کرده و کاربری که اکنون این تاسیسات دارد.
این تاسیسات که اولین بار در سال 2011 عملیاتی شده، 16 آبشار دارد که این آبشارها به طور مساوی بین واحد 1 و واحد 2 تقسیم شده‌اند و مجموعا 2784 سانتریفیوژ دارند. تاکنون، تمام سانتریفیوژهای نصب شده در این کارخانه از نوع IR-1 هستند.
ایران همچنان باید به اطلاع آژانس برساند که کدام یک از این آبشارها برای تولید اورانیوم 235 با غنای 5درصد استفاده می‌شود و یا کدامیک برای تولید اورانیوم 235 با غنای 20درصد.
23. از زمان گزارش پیشین مدیرکل، ایران 644 سانتریفیوژ در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو نصب کرده و به این ترتیب ایران نصب سانتریفیوژها در هر 8 آبشار واحد 1 را به پایان رسانده که البته هنوز به هیچ‌یک از آنها هگزافلوراید اورانیوم تزریق نشده است.
ایران پیش از این هم تمام 8 آبشار واحد 2 را نصب کرده بود، که 4 تای این آبشارها (که از دو مجموعه آبشارهای متصل به هم تشکیل شده‌اند) با هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد تغذیه شده‌اند و 4 تای آنها مورد آزمون خلاء قرار گرفته و آماده تزریق هگزافلوراید اورانیوم بودند.
24. ایران برآورد کرده است که بین تاریخ 14 دسامبر 2011 یعنی از زمانی که تغذیه اولین مجموعه از دو آبشار متصل به هم آغاز شده، تا تاریخ 10 نوامبر 2012، مجموعا 693 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا اورانیوم 235 با غنای 5درصد به آبشارهای کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو تزریق شده و تقریبا 95.5 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا اورانیوم 235 با غنای 20درصد تولید شده، که 73.7 کیلوگرم از آن از روند تولید خارج شده و توسط آژانس مورد راستی‌آزمایی قرار گرفته است.
25. بر اساس نتایج تحلیل انجام شده بر روی نمونه‌های محیطی گرفته شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو، و همچنین بر اساس دیگر اقدامات راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اخیر اطلاعات فنی ارائه شده از سوی ایران فعالیت کرده است.
D.3 دیگر فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی
26. آژانس همچنان منتظر است برای درخواست‌هایش از ایران در مورد اعلام این کشور مبنی بر ساخت 10 تاسیسات جدید غنی‌سازی اورانیوم که تصمیم ساخت 5 مورد آنها اتخاذ شده، پاسخی واقعی از ایران دریافت کند.
آژانس در برابر درخواستش از ایران در مورد اعلامیه این کشور در تاریخ 7 فوریه 2010 مبنی بر به دست آوردن فناوری غنی‌سازی لیزری نیز اطلاعاتی دریافت نکرده است. در نتیجه عدم همکاری کامل ایران بر سر این موضوعات، آژانس نمی‌تواند این موارد را تائید کند و به طور کامل در مورد آنها گزارش دهد.
E. فعالیت‌های بازفرآوری
27. بر اساس قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم به تعلیق فعالیت‌های بازفرآوری خود شامل تحقیقات و توسعه است. ایران اعلام کرده است که «فعالیت‌های بازفرآوری ندارد». آژانس به نظارت خود بر استفاده از سلول‌های داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و و تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون ادامه داده است.
آژانس در تاریخ 11 نوامبر 2012، یک مرحله بازرسی و راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور تحقیقاتی تهران انجام داد، و یک مرحله راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون هم در تاریخ 12 نوامبر 2012 انجام داده است. آژانس تنها در مورد رآکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون و دیگر تاسیساتی که به آنها دسترسی داشته، می‌تواند تائید کند که هیچ فعالیت بازفرآوری در ایران در جریان نیست.
F- پروژه های مرتبط با آب سنگین
28- بر خلاف قطعنامه‌های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیت مربوط به پروژه های آب سنگین از جمله ساخت و ساز ادامه دار رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک و رآکتور تحقیقات هسته ای ایران (رآکتور آی آر-40) که تحت پادمان آژانس قرار دارد را به حالت تعلیق در نیاورده است.
29- در تاریخ 10 نوامبر سال 2012، آژانس اتمی یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را در رآکتور آی آر-40 در اراک عملی کرد و شاهد این بود که نصب لوله کشی های مدار خنک کننده و تعدیل کننده ادامه دارد.
ایران در طول راستی آزمایی اطلاعات طراحی اعلام کرد که در شرایط فعلی انتظار می رود که بهره برداری از رآکتور آی آر-40 در سه ماهه اول سال 2014 میلادی آغاز شود.
30- آژانس بین المللی انرژی اتمی از زمان بازدید تاریخ 17 آگوست سال 2011 خود از تاسیسات تولید آب سنگین (HWPP) تاکنون اجازه دسترسی بیشتر به این تاسیسات را نداشته است در نتیجه، آژانس بار دیگر جهت نظارت بر وضعیت این تاسیسات به تصاویر ماهواره ای متکی شد.
بر اساس تصاویر ماهواره ای اخیر، به نظر می رسد که این تاسیسات تولید آب سنگین همچنان به عملیات خود ادامه می‌دهد. ایران تا به امروز اجازه نمونه برداری از آب سنگین ذخیره شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان (UCF) را به آژانس نداده است.
G– تبدیل اورانیوم و ساخت سوخت
31- اگرچه ایران به تعلیق تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه های مربوط به آب سنگین موظف است، اما در حال انجام فعالیت هایی در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان (UCF)، تاسیسات تولید سوخت (FMP) و کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) اصفهان است که همانطوری که در زیر نشان داده شده است، این فعالیت ها بر خلاف تعهدات ایران علی رغم این است که این تاسیسات تحت پادمان های آژانس قرار دارند. ایران اعلام کرده است که این فعالیت ها را به منظور تولید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی خود عملی می‌کند.
32- بر اساس جدیدترین اطلاعات در دسترس آژانس:
- ایران در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان 550 تن هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی (UF6) تولید کرده است که 99 تن آن به کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) فرستاده شده است.
-ایران محصولات تولید شده سوخت زیر در کارخانه تولید صفحه سوخت را به رآکتور تحقیقاتی تهران منتقل کرده است: 10 قلم شامل اورانیوم 235 غنی شده تا 20 درصد، چهار قلم حاوی اورانیوم 235 غنی شده تا 3.34 درصد و 5 قلم شامل اورانیوم طبیعی.
33- تاسیسات تبدیل اورانیوم: همانطور که پیشتر گزارش شده است، آژانس در ماه مارس سال 2012، در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، یک راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی (PIV) انجام داد. آژانس به منظور نهایی کردن ارزیابی خود از نتایج حاصل شده از انجام راستی آزمایی اقلام فیزیکی، خواستار ارائه اطلاعات بیشتر ایران شد.
34- ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) مربوط به تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان که تاریخ آن به 13 اکتبر سال 2012 باز می گردد، به آژانس درباره افزایش قابلیت خود در تولید دی اکسید اورانیوم طبیعی (UO2) در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان از 10 تن در سال به 14 تن در سال اطلاع داد.
35- آژانس تائید کرده است که ایران از تاریخ 5 نوامبر سال 2012، 24 کیلوگرم دی اکسید اورانیوم در طول فعالیت های تحقیق و توسعه، شامل تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 غنی شده تا 3.34 درصد تولید کرده بود. ایران پس از آن 13.6 کیلوگرم از اورانیوم به شکل (UO2) را به تاسیسات تولید سوخت منتقل کرد.
ایران از تاریخ 6 نوامبر 2012، فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه را از سر گرفته بود اما اورانیوم مازادی به شکل دی اکسید اورانیوم از طریق تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 با غنای 3.34 درصد تولید نکرده بود.
ایران از همان تاریخ و از طریق تبدیل کنسانتره سنگ معدن اورانیوم، حدود 6231 کیلوگرم از اورانیوم طبیعی را به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده بود که از این میزان، آژانس تائید کرده که ایران 3100 کیلوگرم را به تاسیسات تولید سوخت انتقال داده است.
36- ایران در طول انجام راستی آزمایی اطلاعات طراحی مورخ 6 نوامبر 2012 در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، به آژانس اطلاع داد که با توجه به شکاف مخزن سوخت، مقدار زیادی از مایع حاوی مواد خرده های اورانیوم طبیعی به کف تاسیسات ریخته شده است.
بازرسان آژانس تائید کردند که این ریزش مواد صورت گرفته است. آژانس درباره میزان مواد هسته ای که از مخزن ریخته شده، در حال بحث با ایران است.
37- تاسیسات تولید سوخت: آژانس در فواصل 4 تا 6 سپتامبر سال 2012، یک راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی را در تاسیسات تولید سوخت عملی کرد که نتایج آن همچنان تحت بررسی است.
در تاریخ 7 نوامبر سال 2012، آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی و بازرسی از تاسیسات تولید سوخت را عملی کرد و ادامه ساخت گلوله سوخت برای رآکتور آی آر-40 که مورد استفاده برای تولید دی اکسید اورانیوم (UO2) طبیعی است را تائید کرد.
ایران به آژانس اطلاع داد که تولید مجموعه سوخت کاذب برای رآکتور آی آر- 40 را تکمیل کرده است. از تاریخ 7 نوامبر 2012، ایران تولید مجموعه های سوخت حاوی مواد هسته ای را آغاز نکرده بود. در همان تاریخ، آژانس همچنین دو نمونه اولیه میله سوخت ساخته شده از دی اکسید اورانیوم غنی شده تا 3.34 درصد را قبل از انتقال آنها به راکتور تحقیقاتی تهران راستی آزمایی کرد.
38- تاسیسات تولید صفحه سوخت
تاسیسات تولید صفحه سوخت: آژانس یک راستی آزمایی اقلام فیزیکی در تاسیسات تولید صفحه سوخت در تاریخ 29 سپتامبر 2012 انجام داد و راستی آزمایی کرد که بین تاریخ شروع فعالیت‌های تبدیل در 17 دسامبر 2011 و 26 سپتامبر 2012، 82.7 کیلوگرم هگزافلوراید اوراینوم غنی شده تا 20 درصد به پروسه تبدیل تزریق شده و 38 کیلوگرم از اورانیوم به صورت پودر هکتا اکسید تترا اورانیوم و موارد سوختی تولید شده است.
ایران اعلام کرده است که بین 27 سپتامبر 2012 و 10 نوامبر 2012 هیچ هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا 20 درصدی را که در سیلندرهای مربوط به این پروسه بوده است را تبدیل نکرده است. در تاریخ 11 نوامبر 2012 آژانس یک مجموعه سوخت جدید را پیش از انتقال آن به راکتور تحقیقاتی تهران راستی آزمایی کرده و وجود 46 صفحه سوخت را تایید کرده است.
در 12 نوامبر 2012 آژانس و ایران در خصوص یک رویکرد پادمانی به روز رسانی شده برای تاسیسات تولید صفحه سوخت موافقت کردند.
39- ابعاد احتمالی نظامی
گزارش های قبلی ارائه شده توسط مدیر کل آژانس مسائل باقی مانده مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران و اقدامات لازم از سوی ایران برای حل این مسائل را شناسایی کرده است. از سال 2002 میلادی تاکنون، آژانس به طور فزاینده ای نگران وجود احتمالی فعالیت های مرتبط هسته ای اعلام نشده در سازمان های نظامی مرتبط از جمله فعالیت های مرتبط با تولید کلاهک هسته ای برای موشک شده است.
40. ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل آژانس (GOV/2011/65) تحلیل دقیقی از اطلاعات در دسترس آژانس ارائه داد که نشان می داد ایران فعالیت هایی را در ارتباط با تولید یک وسیله منفجره هسته ای به انجام رسانده است.
این اطلاعات که منابع مستقل گسترده ای دارد که از جمله این منابع می توان به تعدادی از اعضای آژانس، تلاش های خود آژانس و همچنین اطلاعات ارائه شده توسط خود ایران اشاره کرد، در کل توسط آژانس، موثق ارزیابی شده است. این اطلاعات نشان می دهد که پیش از پایان سال 2003، فعالیت ها تحت برنامه ای منظم صورت گرفته است؛ و اینکه برخی از این فعالیت ها بعد از سال 2003 نیز ادامه یافته است و همچنین برخی نیز هنوز ممکن است در جریان باشد.
از نوامبر سال 2011 تا کنون، آژانس اطلاعات بیشتری بدست آورده که تحلیل ارائه شده در ضمیمه ذکر شده گزارش مدیر کل را بیشتر تقویت می کند.
42. در قطعنامه 1929 که در سال 2010 تصویب شد، شورای امنیت سازمان ملل بر تعهدات ایران برای برداشتن گام های درخواست شده توسط شورای حکام در قطعنامه های این شورا به شماره های GOV/2006/14 و GOV/2009/82 و همچنین بر همکاری کامل این کشور با آژانس در خصوص تمام مسائل برجسته تأکید کرد، به ویژه بر همکاری درخصوص مسائلی که نگرانی هایی را درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران مطرح می کند و از جمله این همکاری ها به فراهم کردن دسترسی بدون تأخیر به تمام سایت ها، تجهیزهات و افراد و اسناد درخواست شده توسط آژانس می توان اشاره کرد.
شورای حکام آژانس در قطعنامه خود به شماره GOV/2011/69 در میان موضوعات دیگر، نگرانی عمیق و رو به افزایش خود درباره مسائل حل نشده مرتبط با برنامه هسته ای ایران را نیز مطرح کرد که از جمله این نگرانی ها می توان به ضرورت شفاف سازی در خصوص حذف هرگونه ابعاد احتمالی نظامی این برنامه هسته ای اشاره کرد.
همانطور که در بالا نیز اشاره شد، شورای حکام آژانس در قطعنامه خود به شماره GOV/2012/50 تصمیم گرفت که در میان مسائل دیگر، همکاری ایران با درخواست های آژانس با هدف حل تمامی مسائل مهم، ضروری و مبرم است تا به این ترتیب اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ایران مجددا ایجاد شود.
42. همانطور که در بخش B در بالا اشاره شد، از ماه نوامبر سال 2011، آژانس از طریق چندین دور گفت و گوهای رسمی و تماس های غیررسمی متعدد با ایران، تلاش بسیاری را صورت داده است تا به راه حلی برای تمامی مسائل مهم در ارتباط با برنامه هسته ای این کشور، به ویژه در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی دست یابد اما این تلاش ها هیچ نتیجه محسوسی نداشته است. آژانس به طور خاص:
• به دنبال توافق با ایران در خصوص رویکردی ساختارمند در قبال شفاف سازی تمام مسائل باقی مانده ( که در پاراگراف 4 بالا به آن اشاره شد)، با تمرکز بر مسائل مطرح شده در ضمیمه GOV/2011/65 بوده است. این توافق هنوز حاصل نشده است؛
• درخواست کرده که ایران یک اظهارنامه اولیه در ارتباط با مسائل ذکر شده در بخش C از ضمیمه GOV/2011/65 در اختیار آژانس قرار دهد. بیانیه ایران که پیرو این درخواست ارائه شد، تمام نگرانی های آژانس در ارتباط با این مسائل را به ویژه در زمینه هایی که ایران اساس آنها را اتهاماتی بی اساس می خواند، رد کرد؛
• به عنوان بخشی از این رویکرد سازمان یافته، 13 موضوع را در هماهنگی و انطباق کامل با موضوعات مشخص شده در ضمیمه گزارش GOV/2011/65 مطرح کرده است که باید به آنها پرداخته شود؛
• ماهیت نگرانی های آژانس را به صورت شفاف و همچنین اطلاعات موجود درباره پارچین و کارشناسان خارجی را در اختیار ایران قرار داده است و همچنین سوالات اولیه ای را نیز در این رابطه مطرح کرده که ایران هنوز به آنها پاسخ نداده است؛
• در مناسبت های چندی، از ژانویه 2012 به بعد، درخواست دسترسی به سایت پارچین را مطرح کرده است. در تناقض با قطعنامه شماره GOV/2012/50 شورای حکام، ایران هنوز دسترسی به این سایت را برای آژانس فراهم نکرده است.
43. پارچین: همانطور که در ضمیمه گزارش ماه نوامبر 2011 مدیرکل آژانس نیز مطرح شد، اطلاعات فراهم شده برای آژانس از طریق اعضا نشان می دهد که ایران یک مخزن مهار مواد منفجره بزرگ ساخته که در آن آزمایشات هیدرودینامیک انجام می دهد؛ چنین آزمایشاتی قویا نشان دهنده تولید احتمالی تسلیحات هسته ای است.
این اطلاعات همچنین نشان می دهد که مخزن مهار، در سال 2000 در سایت پارچین نصب شده است. همانطور که پیشتر گزارش شد. محل مخزن مهار سایت پارچین تا ماه مارس سال 2011 مشخص نشده بود و آژانس، ایران را از این مکان در ماه ژانویه سال 2012 مطلع کرد. ایران اعلام کرده که «اتهام فعالیت های هسته ای در سایت پارچین بی اساس است».
44. همانطور که قبلا گزارش شد، تصاویر ماهواره ای در اختیار آژانس در مدت زمان فوریه 2005 تا ژانویه 2012 واقعا هیچ فعالیتی را در داخل یا نزدیکی ساختمان محل مخزن مهار، نشان نمی دهد.
اگرچه تصاویر ماهواره ای تهیه شده از درخواست نخست آژانس برای دسترسی به این مکان، فعالیت های بیشتر و تغییرات حاصل از آن در این مکان اتفاق افتاده است. از جمله مهمترین تغییرات مشاهده شده توسط آژانس در این مکان از فوریه 2012 تا کنون می توان به این موارد اشاره کرد:
• فعالیت های مکرر و وجود تجهیزات، کامیون ها و پرسنل؛
• جریان مقادیر زیادی مایل از داخل ساختمان مهار در طول مدت زمانی طولانی؛
• حذف لوله های خارجی از ساختمان مخزن مهار؛
• تخریب و حذف 5 ساختمان یا سازه دیگر و همچنین حصار اطراف سایت؛
• ترکیب بندی مجدد زیرساخت آب رسانی؛
• پنهان کردن ساختمان مخزن مهار و یک ساختمان دیگر؛ و
• پاکسازی اولیه و حذف مقادیر قابل توجهی از خاک در این مکان و محل های اطراف، در حدود بیش از 25 هکتار به دنبال خاک برداری بیشتر تا عمقی زیادتر در این محل و در نهایت نیز جایگزینی خاکی جدید در محل.
45. با توجه به فعالیت های گسترده ای که در این محل ذکر شده در سایت پارچین توسط ایران صورت گرفته و ادامه نیز خواهد داشت، هنگامی که آژانس به این مکان دسترسی پیدا کند، توانایی اش برای انجام راستی آزمایی موثر به شدت تضعیف شده است.
در حالی که آژانس به ارزیابی خود از ضرورت دسترسی به این مکان بدون تأخیر بیشتر ادامه می دهد، ضرورت دارد تا ایران نیز بدون هرگونه تأخیر بیشتر، به سوالات دقیق آژانس در ارتباط با سایت پارچین و کارشناسان خارجی، همانطور که آژانس در ماه فوریه 2012 خواسته بود، پاسخ های حقیقی ارائه دهد.
I. اطلاعات طراحی
46. ایران بر خلاف توافقات پادمانی و توافقات مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، مواد آیین نامه اصلاحی 3.1 بخش عمومی توافقاتی جانبی پادمانی را اجرا نمی‌کند، که به موجب آن ایران باید به محض تصمیم به ساخت یا تصویب ساخت هر تاسیسات جدید، اطلاعات مربوط به طراحی آن را در اختیار آژانس قرار دهد؛ حال هریک زودتر صورت گیرد.
آیین نامه اصلاحی همچنین ملزم می کند که قبلاً حین تهیه تعریف پروژه، طرح اولیه، ساخت و مراحل اجرا، اطلاعات کامل طراحی به آژانس ارائه داده شود. ایران تنها کشور دارای فعالیت‌های چشمگیر هسته ای است، که آژانس توافقات پادمانی همه جانبه‌ای را در مورد آن اعمال می‌کند، و همچنان مواد آیین نامه اصلاحی 3.1 را اجرا نمی‌کند.
باید خاطرنشان کرد نبود این اطلاعات در زمان مناسب، فرصت آژانس را برای طرح توافقات پادمانی لازم، خصوصا در مورد تاسیسات جدید، و میزان اطمینان به نبود تاسیسات هسته ای دیگر را کاهش می دهد.
47. برخلاف تعهدات ایران، بنا به آیین نامه اصلاحی 3.1، این کشور پرسشنامه اطلاعات طراحی به روز مربوط به راکتور IR-40 را از سال 2006 به آژانس تسلیم نکرده است. نبود اطلاعات به روز تاثیر مخربی بر توانایی آژانس در شناخت و تشخیص موثر طراحی تاسیسات و پیگیری یک رویکرد پادمانی موثر دارد.
48. پاسخ ایران به درخواست آژانس مبنی بر تایید و تسلیم اطلاعات بیشتر مربوط به مقاصد مطرح برای ساخت تاسیسات جدید هسته‌ای، این بوده که ایران در «موعد مقرر»، و نه آنچه آیین نامه اصلاحی3.1 بخش عمومی توافقات پادمانی فرعی ایجاب می کند، اطلاعات خواسته شده را تسلیم خواهد کرد.
J. پروتکل الحاقی
49. ایران برخلاف توافقات مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند. به این ترتیب آژانس قادر نخواهد بود ضمانت موثقی مبنی بر نبود فعالیت ها و مواد اعلام نشده هسته ای در ایران ارائه دهد، مگر تا زمانی که ایران همکاری های لازم را با آژانس، شامل اجرای پروتکل الحاقی داشته باشد.
L. دیگر موضوعات
50- آژانس و ایران به بحث در خصوص اختلافات درباره مقدار مواد هسته‌ای اعلام شده توسط اپراتور و مقداری که به وسیله آژانس در ارتباط با آزمایش‌های تبدیلی انجام شده توسط ایران در لابراتوار تحقیقاتی چندمنظوره جابرابن حیان بین سال‌های 1995 تا 2002 اندازه گیری شده، ادامه می‌دهند.
51- همانگونه که قبلا نیز گزارش شد، ایران اکنون در هسته راکتور تحقیقاتی تهران در حال استفاده از شماری از مجموعه سوخت‌هایی است که در داخل ایران تولید شد و شامل مواد هسته‌ای است که در ایران تا 3.5 درصد و تا 20 درصد اورانیوم 235 غنی شده است.
52- همانطور که در گزارش قبلی مدیر کل آژانس اتمی در تاریخ 29 و 30 جولای 2012 اشاره شده است، آژانس در نیروگاه برق اتمی بوشهر در حالیکه راکتور آن با 75 درصد توان اسمی در حال کار بود، بازرسی انجام داد. در نامه‌ای به تاریخ 15 اکتبر 2012، ایران آژانس را مطلع ساخت که در تاریخ 22 تا 29 اکتبر 2012 «مجموعه‌های سوخت از هسته راکتور به حوضچه سوخت مصرف شده منتقل خواهد کرد». در تاریخ 6 و 7 نوامبر 2012 آژانس یک بازرسی در نیروگاه بوشهر انجام داد و تایید کرد که مجموعه‌های سوخت در حوضچه سوخت مصرف شده قرار دارند.
L.خلاصه
53- درحالیکه آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای ادامه می‌دهد و مکان‌های خارج از تاسیسات اعلام شده توسط ایران تحت توافق پادمانی آن قرار دارند، نظر به اینکه ایران همکاری لازم را ندارد، که شامل عدم اجرای پروتکل الحاقی آن است، آژانس قادر نیست تا تضمینی معتبر درباره نبودن مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه دهد و بنا بر این نتیجه بگیرد که تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران فعالیت‌های صلح‌آمیز هستند.
54- بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام در نوامبر 2011 و سپتامبر 2011 و علی‌رغم گفت‌وگوی فشرده میان آژانس و ایران از ژانویه 2012، هیچ نتایج ملموسی به دست نیامده است تا به حل موضوعات باقیمانده کمک کند که شامل عدم نتیجه گیری و عدم اجرای رویکرد ساختارمند است.
بنا بر این مدیر کل آژانس قادر نیست تا هر گونه پیشرفت در زمینه شفاف سازی موضوعات مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران را گزارش کند.
55- باعث نگرانی است که وسعت و اهمیت فعالیت‌هایی که از فوریه 2012 در محلی درون سایت پارچین انجام گرفته و آژانس خواستار دسترسی به آن شده است به طور جدی توانایی آژانس برای انجام راستی آزمایی موثر را تضعیف کرده است.
آژانس مجددا درخواست خود از ایران را تکرار می‌کند که بدون هیچ گونه تاخیر بیشتری هم دسترسی به آن مکان [سایت پارچین] داده شود و هم پاسخ‌های واقعی به سوالات مفصل آژانس درباره سایت پارچین و کارشناس خارجی داده شود.
56- با توجه به ماهیت و وسعت اطلاعات معتبر در دسترس، آژانس معتقد است برای ایران ضروری است تا با آژانس بدون هیچ تاخیر بیشتری در خصوص ماهیت نگرانی‌های آژانس همکاری کند.
نداشتن چنین تعاملی موجب می‌شود تا آژانس نتواند نگرانی‌های مرتبط با موضوعات برنامه هسته‌ای ایران را برطرف کند که شامل مواردی است که نیاز است تا برای کنار زدن ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران شفاف سازی شود.
57- مدیر کل همچنان از ایران می‌خواهد تا همانگونه که در قطعنامه‌های الزام آور شورای حکام و قطعنامه‌های اجباری شورای امنیت درخواست شده است، گام‌هایی رو به جلو برای اجرای کامل توافق پادمان‌ها و دیگر تعهدات آن بردارد و از ایران می‌خواهد تا همکاری کامل با آژانس داشته باشد تا نتایج ملموسی در زمینه تمام موضوعات اساسی باقیمانده به دست آید.
58- مدیر کل به صورت مقتضی به ارائه گزارش ادامه خواهد داد.