سینمای ایران اگرچه هنوز از گرفتاری‌ها و مجادلات حوزه تولید و اکران در سال 91 فارغ نشده اما چند روزی است سایه نامیمون ابهامات و تخلفات مالی هم بر سر آن سنگینی می‌کند.
بحث اقتصاد و تخصیص بودجه به حوزه‌های مختلف فرهنگی به‌خصوص سینما، همواره از مباحثی بوده که به‌دلیل عدم شفافیت با ابهاماتی مواجه است.
در عین حال اهالی رسانه نیز به دلیل نبود مراجع و منابع مشخص کمتر این بخش از اخبار سینمایی را زیر ذره‌بین می‌برند. در روزها و هفته‌های اخیر اما خبرهای ضدونقیض و شایعات غیررسمی ناخواسته این بخش را در کانون توجه پیگیران اخبار سینمایی قرار داده‌است.
اقتصاد مقاومتی و سینمای ایران
نزدیک به دوماه پیش بود که انتشار خبری درباره مصوبه شورایعالی سینما برای تخصیص بودجه 50 میلیارد تومانی به سینما، محور گزارشی شد. گزارشی برای یافتن پاسخ این سوال که "اقتصاد مقاومتی در سینما چگونه اجرا می‌شود؟"
جمال شورجه، مسعود ده‌نمکی و احمد نجفی سه عضو شورایعالی سینما بودند که آن روز درباره جزئیات تصویب و تخصیص این بودجه اظهارنظر کرده و حتی تصریح کردند که این بودجه با موافقت شخص رئیس جمهور به سینمای ایران اختصاص داده شده‌است.
دو ماه پس از آن اظهارات، بودجه سینما باردیگر به دلیل حاشیه‌های به‌وجود آمده برای پروژه‌های فاخر سازمان سینمایی به‌ویژه دو فیلم "لاله" و "سوادیکا" مورد توجه اهالی رسانه قرار گرفته‌است. در خلال این پیگیری‌ها اما ارقام متفاوت و گاه به‌شدت متناقضی درباره بودجه سینما در سال 91 به نقل از مسئولان فرهنگی و سینمایی منتشر شد. ارقامی که هیچ قرابتی با 50 میلیارد تومان دو ماه پیش ندارد!
ارقام متفاوت برای یک بودجه واحد
یکی از تهیه‌کنندگان سینما که اثری فاخر را در دست تولید دارد بودجه آثار فاخر در سال 91 را 28 میلیارد تومان اعلام کرد و هم‌زمان یکی از اعضا کمیسیون فرهنگی مجلس بودجه این آثار را 35 میلیارد تومان دانست. این تناقض آنجا جدی‌تر شد که سخنگوی سازمان سینمایی نه فقط بودجه آثار فاخر که کل بودجه سازمان سینمایی را فقط 34 میلیارد تومان اعلام کرد!
جواد شمقدری رئیس سازمان سینمایی هم روایتی متفاوت از بودجه آثار فاخر داشت؛ این مدیر سینمایی در نشست خبری خود در نمایشگاه مطبوعات تصریح کرد: ما برای سال 90 بودجه 28 میلیاردی در دسترس داشتیم که البته در نهایت 20 میلیارد به ما تخصیص داده شد. در واقع ما سال گذشته به بیش از 10 پروژه فاخر بودجه اختصاص دادیم و سه میلیارد هم به فیلم "لاله" اختصاص پیدا کرد.
شمقدری با توضیح این مطلب که امسال بودجه آثار فاخر و غیره در سازمان سینمایی یکی شده‌است، ادامه داد: به این شکل دست ما برای صرف هزینه‌ها باز است هرچند بودجه امسال سازمان سینمایی حدود 30 درصد کاهش یافته و تصور می‌کنم در پایان سال به حدود 30 میلیارد تومان برای فیلم‌های فاخر برسد.
این روایت‌های متناقض از تخصیص بودجه به فیلم‌های فاخر و سازمان سینمایی در حالی است که سال 91 از نیمه گذشته و بعید است دخل و خرج سازمان سینمایی همچنان در گرو اما و اگرها باشد.
از خبرسازی رسانه‌ها تا مچ گیری حراست ارشاد!
این ابهامات آنجا قابل تأمل‌تر می‌شود که بدانیم هم‌زمان یکی از رسانه‌های نزدیک به دولت در گزارشی از "مچ‌گیری"های حراست وزارت ارشاد خبر داده و باعنوان "جزئیات بازداشت چند مدیر متخلف وزارت ارشاد" از پرونده‌های مرتبط با تخلفات مالی در این حوزه خبر داده که پیش از این رئیس سازمان سینمایی آن‌ها را "شایعه" و "خبرسازی" خوانده بود!
در این گزارش صراحتاً به تخلفاتی همچون کمک بلاعوض 3 میلیارد تومانی به یک منشی که در حال حاضر به کانادا متواری شده، اشاره شده‌است. برطبق اطلاعات مندرج در این گزارش پرونده‌های مذکور در مرحله تکمیل تحقیقات بوده و مدیران ارشاد تصمیم گرفته‌اند پس از اتمام مراحل قضایی درباره آن اطلاع رسانی کنند.
تمام آنچه در این گزارش به آن اشاره شد توصیفی است از جغرافیای امروز سینمای ایران؛ سینمایی که بیش از هر چیز گرفتار حاشیه‌های ناشی از نبود شفافیت است.
دیگر وقت آن است که مدیران سازمان سینمایی به سکوت در این زمینه پایان دهند و صراحتاً جزئیات دخل و خرج سینمای ایران را منتشر کنند تا ابهامات، بستر ایراد اتهامات جدی‌تر به کلیت خانواده سینمای ایران را فراهم نکنند.