دستی دراز می‌شود و پولی را از پنجره نیمه باز به دست دیگر می‌دهد؛ دست آن سمت شیشه با پلاستیکی به بیرون دراز می‌شود، پلاستیک را می‌قاپد و دور می‌شود، کوچه‌های خاکی محله‌ای قدیمی، هنوز پر از صدای بازی بچه‌هایی است که توپ را شوت می‌کنند یا هفت سنگ را روی هم می‌چینند، اما رفت و آمد آدم غریبه‌ها بیشتر به چشم می‌آید.
از ماشین‌های اوراق مدل پنجاه بگیر تا بی‌ام دابلیوی لوکس و آخرین مدل که تمام‌شان خریدار پلاستیک‌های کوچک پشت پنجره‌ها هستند. البته همیشه هم پنجره‌ای در کار نیست، گاهی دری یا کسی که کنج دیوار در سایه نشسته یا موتور سواری دوره‌گرد هر کدام نوعی خاص از اجناسی بسته‌بندی شده در پلاستیک‌های کوچک را به مشتریان خود عرضه می‌کنند.
یکی از دردست‌ترین کالاهایی که در کوچه و محله‌ها به ویژه محلات کهنه و قدیمی دیده می‌شود موادی تخدیر کننده است که به نحوه توزیع این ماده مرگ بار می پردازیم.
بر اساس آمار اعلام شده(به صورت غیررسمی) در ایران فاصله رسیدن یک معتاد به مواد مخدر تنها 3 دقیقه است که برای خود رکوردی محسوب می‌شود.
بارها در هفته‌ای مشخص که هفته مبارزه با مواد مخدر نام گرفته گروه‌ها و تیم‌های ضربتی تشکیل می‌شوند و به جمع‌آوری خرده فروشان اقدام می‌کنند؛ و این موضوع به سناریویی بدل شده که پایان‌بندی آن را دیگر از حفظ می‌دانیم.
البته بماند که این توزیع کنندگان از هر ترفندی استفاده می‌کنند تا کارشان به جای باریک نکشد. اما متاسفانه فروختن مواد به عنوان شغل بسیاری از افراد تلقی می‌شود.
شغلی با درآمدهای آن‌چنانی که حاصلش تباهی نسلی است که امید ملت و مملکتی به شمار می‌روند.
از بین بردن مدرک جرم ترفند توزیع‌کنندگان در هنگام مواجهه با پلیس
در یک مصاحبه مطبوعاتی احمد خدایی رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر هرمزگان از جدیت و قاطعیت پلیس در اجرای طر‌ح‌های پاک‌سازی پاتوق‌ها و استمرار طرح جمع‌آوری خرده فروشان تا پایان سال خبر داد.
خدایی در ادامه افزود: پلیس مبارزه با مواد مخدر استان در اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی، طرح مبارزه با خرده‌فروشان و توزیع‌کنندگان مواد مخدر و پاک‌سازی محلات را با قاطعیت و اقتدار اجرا می‌کند.
او خاطرنشان کرد: این طرح با همکاری یگان ویژه انجام می‌شود که طی آن اخیرا منازل و تعدادی از خرده فروشان و توزیع کنندگان در دو محله شهر بندرعباس به دقت بازرسی شد و در پی آن تعدادی چند از این افراد بازداشت و مقادیری مواد مخدر آماده فروش و هم‌چنین وسایل مربوط به آن کشف و ضبط گردید.
باتوجه به این موضوع که نیروهای مبارزه با مواد مخدر استان در فصل‌هایی مشخص از سال اقدام به جمع‌آوری خرده‌فروشان می‌کنند؛ اما در محله‌های قدیمی شهر این توزیع‌کنندگان هم‌چنان به کار خود ادامه می‌دهند.
از ترفندهای خرده فروشان هنگام مواجهه با چنین موقعیتی، پنهان کردن مواد مخدر خارج از خانه و دست کشیدن از فروش به مدت حداقل چند ساعت و فروش دوباره پس از آرام شدن اوضاع است.
از این رو ماموران در پی بازرسی‌هایی که دارند با این‌که مشخص است فرد فروشنده مواد مخدر است دست خالی باز می‌گردند. فروشندگان مواد مخدر در محلات سنتی و قدیمی یک کلونی را تشکیل داده‌اند که در هنگام مواجهه با ماموران یکدیگر را مطلع و اقدام به جاسازی مواد می‌کنند.
البته نقش موتورسوارانی که در طول روز به عنوان اسکورت خیابان‌ها را می‌پایند تا در هنگام بروز خطر به این افراد هشدار بدهند را نباید نادیده گرفت.
بارها مشاهده شده که مواد فروشان با ایجاد موانعی در راه‌های ماشین رو (درست کردن ناهمواری‌ها و دست‌اندازها) حرکت ماشین‌های پلیس به محل فروش را کند می‌کنند تا در مواقع لازم فرصت لازم را برای از بین بردن مدرک جرم داشته باشند، بسیاری از آنها با تعبیه چاه فاضلاب در اتاقی که مواد بسته‌بندی و عرضه می‌شود در هنگام بروز خطر با فرصتی که ایجاد کرده اند تمامی مواد و مدارک جرم را به چاه فاضلاب سرازیر می‌کنند، و این‌گونه است که وقتی مدرکی وجود نداشته باشد هیچ اتهامی به فرد مواد فروش وارد نیست.
تشکیل باندهای توزیع نیز در بسیاری از محلات به یک سیستم تبدیل شده تا جایی که مواد مخدر را به آسانی با پیک موتوری به دست خریدار می‌رسانند. اگرچه بحث فرهنگ سازی را نباید نادیده گرفت که در بلندمدت می‌تواند موثر باشد. اما مقابله با چنین افرادی به عنوان راه‌حلی کوتاه مدت مطرح است.
اگر مبارزه به مصالحه و مسامحه تبدیل شود، نتیجه‌بخش نخواهد بود
ابراهیم عزیزی استاندار هرمزگان از آغاز موج جدیدی از پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر خبر داد و به خبرنگار ایسنا گفت: مبارزه با مواد مخدر یک مبارزه جمعی است که تمام اقشار جامعه به خصوص مسئولان به شکلی ویژه در آن سهیم هستند.
عزیزی تاکید کرد: باید تمام قابلیت‌های سازمان‌ها، ادارات و ارگان‌های دولتی در مبارزه با مواد مخدر به کارگرفته شود تا بتوانیم موج جدید و جدی‌تری نسبت به گذشته را در مبارزه و پیشگیری با این ماده مرگ بار ایجاد کنیم.
او با اشاره به این‌که مبازه با مواد مخدر یک حرکت جمعی است، خاطرنشان کرد: مبارزه با مواد مخدر و حذف این معضل از جامعه، تدوین یک برنامه کارشناسی شده را می‌طلبد تا با حرکت هماهنگ و منسجم تمام مجموعه‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی، رسانه‌ای، عملیاتی، اطلاعاتی، پشتیبانی و حتی سازمان‌هایی هم‌چون بنادر و کشتیرانی و آب و برق این معضل را از جامعه حذف کنیم.
نماینده عالی دولت در استان هرمزگان تصریح کرد: ما پذیرفته‌ایم که هدف ما مبارزه است و اگر این مبارزه به مصالحه و مسامحه تبدیل شود مسلم است که نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد.
عزیزی با بیان این‌که در این مبارزه، تعارف و مصالحه نداریم، ادامه داد: در جایی که دشمن با تمام توان خود قصد از بین بردن جوانان سرزمین ما را دارد پس باید قاطعانه و هوشمندانه حرکت کنیم و تعارفات و مصالحه را کنار بگذاریم.
او شناخت چالش‌های رو به رو را بسیار حساس و مهم دانست و ابراز داشت: اگر چالش‌ها را نشناسیم مانند گروه عملیاتی بسیار زبده‌ای می‌مانیم که همه تجهیزات و امکانات موجود را برای انهدام چندین برابر ظرفیت خود دارد، اما به سادگی در دام دشمن می‌افتد.
استاندار هرمزگان مبارزه با معضل مواد مخدر را به دو شاخه تقسیم و اضافه کرد: شاخه نخست از افرادی تشکیل می‌شود که نسبت به این مواد افیونی سست اراده و متمایل هستند که باید با اقدامات مختلف فرهنگی و درمانی با آنها برخورد کرد و شاخه دوم بیرونی بوده و افرادی هستند که به تولید، حمل و توزیع مواد مخدر مبادرت می ورزند و باید با آنها برخوردهای جدی، عملیاتی و قضایی صورت داد.
عزیزی هم‌چنین بر تهیه چشم‌انداز کشوری مبارزه با مواد مخدر تاکید و خاطرنشان کرد: البته باید در نظر داشت که یک نسخه واحد را نمی‌توان برای کل کشور پیچید و در این رابطه هر استان باید نسبت به شرایط جغرافیایی و فرهنگی خود، نحوه و گستره مبارزه با مواد مخدر را تعیین و با بومی‌سازی چشم‌انداز کشوری حرکتی مستمر و منظم را انجام دهد.
در بندرعباس شکل عرضه مواد بسته به نوع آن تغییر می‌کند. حتی در محله‌هایی تنها نوع خاصی از مواد فروخته می‌شود.
رد و بدل کردن مواد از پنجره، فروش آن توسط موتورسواران دوره‌گرد تا عرضه آن در پاتوق‌ها و محل تجمع معتادان و حمل آن توسط کودکان تا کسی به آنها شک نکند از شیوه‌هایی است که مواد فروشان از آن برای فروش و توزیع مواد مخدر استفاده می‌کنند.
توزیع کنندگان موادمخدر با سوءاستفاده از دختران فراری، زنان آواره و معتاد هم‌چنین کودکان، اقدام به فروش مواد مخدر می‌کنند تا در صورت دستگیری یکی به راحتی بتوانند دیگری را جایگزین آن کنند و به فروش خود ادامه دهند.
البته ناگفته نماند این‌گونه افراد برای بازاریابی هم که شده مکانی را برای استفاده و مصرف مواد در اختیار فرد خریدار می‌گذارند و با ساختن خانه‌ها که به کلبه معروف است افرادی را دور هم جمع کرده‌اند که مشتریانی ثابت هستند؛ و این‌گونه است که فروش مواد شغلی می‌شود که افرادی از آن کسب درآمد می‌کنند.
کسانی که راحتی و سود این کار را به خطرات احتمالی‌اش ترجیح داده‌اند، و رفته رفته از راه فروش مواد مخدر برای خود دستگاه و سیستمی به هم زده‌اند به شکلی که وقتی به عنوان یک نگاه بیرونی به قضیه توجه می‌کنیم می‌بینیم که مشکل ریشه‌دارتر از آنچه به نظر می‌آید است؛ و از آنجایی که خشکاندن اصولی باید از ریشه صورت گیرد تنها راه مبارزه جدی و مستمر، برخورد قاطع با خرده فروشان است.
البته خراب کردن یا مصادره‌کردن خانه‌ها و پاتوق‌های عرضه مواد نیز می‌تواند راهکاری باشد که همکاری مردم با پلیس را می‌طلبد تا با اطلاعاتی که در اختیار پلیس می‌گذارند مراجع به شکلی قانونی برخورد کنند.
ایجاد فضاهای فرهنگی در محلات باعث کاهش فساد و بزهکاری می‌شود
معظمی گودرزی مدیر عامل سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری بندرعباس در این رابطه افزود: ایجاد فضاهای فرهنگی و آگاهی دادن به خانواده‌ها، به ویژه در محلات کم برخوردار باعث کاهش صد درصدی فساد و بزهکاری می‌شود.
وی ادامه داد: در محلات کم برخوردار بندرعباس دیده شده که جوانان و حتی کودکان به دلیل فقر فرهنگی و عدم آگاهی خانواده به سمت کارهای خلاف کشیده می‌شوند که می‌توان با ایجاد فضای سالم فرهنگی و حتی سرگرمی و تفریح سالم از پیشامدها جلوگیری کرد.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری با توجه به مسئولیتی که در این زمینه داشته و بیشترین ارتباط را با شهروندان دارد می‌تواند نقش موثری را در این زمینه ایفا کند.
گودرزی افزود: علت کشیده شدن جوانان و کودکان به راه‌های خلاف، فقر فرهنگی خانواده است که می‌توان با ایجاد فضایی برای آموزش پدران و مادران آگاهی لازم را به آنها داد.
وی هم‌چنین از راه‌اندازی فرهنگسراهایی متفاوت و جذب جوانان و کودکان در این فضاها خبر داد.
در آستانه روزهای تعطیل جوانانی که با ماشین‌های لوکس گرفته تا موتورسیکلت و پای پیاده برای خرید مواد صف می‌کشند دیده می‌شوند و فروشندگان موادمخدر با بسته‌بندی مواد در پلاستیک‌هایی با قیمت‌های مختلف مبادرت به فروش مواد می‌کنند به شکلی که حتی با 500 یا 200 تومان می‌شود به راحتی و تنها ظرف چند ثانیه مواد تهیه کرد. به قول معروف هرچقدر پول بدهید همان‌قدر آش هم نصیب‌تان می‌شود.
تا زمانی که خلسه‌ی بوجود آمده از مصرف مواد برای جوانان ما یک تفریح محسوب می‌شود، فروشندگانی هم برای عرضه کردن مواد وجود خواهند داشت، در واقع تقاضا و عرضه رابطه‌ای تنگاتنگ با هم بر قرار می‌کنند.
پس همان‌طور که اشاره شد مبارزه قاطع با خرده فروشان و توزیع‌کنندگان مواد مخدر به همراه فرهنگ سازی به شکل موازی و برنامه‌ریزی شده می‌تواند راهکاری پیش روی مسئولان باشد تا با جدیت و تلاش، شاهد جامعه‌ای پویا و خالی از هرگونه مواد مخدر باشیم.