با قرار گرفتن پنج فاز ميدان گازي پارس جنوبي در ليست طرح‌هاي مهرماندگار دولت، توليد زودهنگام از اين فازها حداكثر تا پايان دولت دهم آغاز مي‌شود.
در اين ميان گاز سه فاز 12، 15و 16، 17 و 18 امسال به توليد مي‌رسد و توليد زودهنگام از فازهاي 12، 22 تا 24 تا پايان خرداد سال 1392 محقق مي‌شود.
وضعيت پيشرفت و توسعه اين پنج فاز به شرح زير است:
فاز 12 پارس جنوبي
تا پايان امسال توليد زودهنگام از فاز 12 ميدان گازي پارس جنوبي به عنوان بزرگترين فاز اين و پالايشگاه شيرين‌سازي در مدار توليد قرار مي‌گيرد. با توجه به اين كه امسال تنها يك ترين (رديف) از اين فاز توليدي مي‌شود، 12.5 ميليون متر مكعب گاز به توليد كشور افزوده مي‌شود.
به همين منظور رستم قاسمي ـ وزير نفت ـ از بارگيري اولين سكوي فاز 12 به آبهاي خليج فارس طي چند روز آينده خبر داد است.
توسعه فاز 12 ميدان گازي پارس جنوبي كه معادل سه فاز استاندارد با حفاري 45 حلقه چاه و چهار سكو به منظور توليد سه ميليارد فوت مكعب گاز پيش‌بيني شده است كه يك ميليارد آن به شبكه سراسري گاز و دو ميليارد آن نيز به واحدهاي توليد گاز طبيعي مايع (LNG) تحويل داده مي‌شود.
همچنين توليد روزانه 120هزار بشكه ميعانات گازي و750 تن گوگرد جهت صادرات هدف‌گذاري شده است كه ميعانات گازي جدا شده در پالايشگاه پس از شيرين سازي از طريق خط لوله زيردريايي SBM صادر مي‌شود.
گاز طبيعي ميدان گازي پارس جنوبي 14.2 تريليون متر مكعب پيش‌بيني مي‌شود كه سهم فاز 12 از اين ميدان حدود يك تريليون متر مربع معادل حدود هفت درصد گاز ميدان پارس جنوبي برآورد شده است.
اعتبار مصوب براي ساخت فاز 12، هفت ميليارد و 746 ميليون دلار است كه تاكنون بيش از پنج ميليارد دلار از آن هزينه شده است. سرمايه‌‌گذاري صورت گرفته در مگاپروژه پارس جنوبي در كمتر از يك‌سال بعد از تكميل طرح قابل باز گشت است.
به گفته رسول فلاح‌نژاد ـ مجري طرح توسعه فاز 12 ميدان گازي پارس جنوبي ـ طبق قر‌داد سهم توليد داخل اين فاز 51 درصد است، اما تاكنون نزديك به 67 درصد از تجهيزات مورد نياز آن داخلي‌سازي شده است كه اين عدد تا انتهاي پروژه از 70 درصد عبو خواهد كرد. همچنين تاكنون 2.5 ميليارد دلار تجهيزات مورد نياز توسعه اين فاز از سازندگان ايراني خريداري شده است.
خط لوله فاز 12 پارس جنوبي طولاني‌ترين خط لوله در مقايسه با فازهاي 35 ماهه است و ساخت كل خط به طول 450 كيلومتر به اتمام رسيد است. همچنين حفاري افقي براي اولين‌بار توسط متخصصان ايراني در فاز 12 پارس جنوبي انجام شده است.
فاز 13 پارس جنوبي
فاز 13 پارس جنوبي كه چندي است ميان كارگران شاغل در اين فاز «13 رجب» ناميده مي‌شود، دومين طرح پارس جنوبي در ليست طرح‌هاي مهرماندگار دولت و از جمله "قراردادهاي 35 ماهه" است، بر اين اساس توليد زودهنگام از فاز 13 بايد تا پايان دولت دهم محقق شود.
طبق اعلام علي ارزنده ـ مجري فاز "13 رجب" ميدان گازي پارس جنوبي ـ با حفر هشت حلقه چاه، توليد زودهنگام از اين فاز در خرداد‌ماه 92 آغاز مي‌شود وامكان توليد تقريبي 25 ميليون مترمكعب گاز فراهم مي‌شود.
ساخت پالايشگاه فاز "13 رجب" بيش از 60 درصد پيشرفت داشته است. براي توليد 50 ميليون مترمكعب گاز از اين فاز بايد 38 حلقه چاه حفر شود كه تاكنون دو حلقه چاه توصيفي آن حفر شده است و حفر چاه‌هاي توسعه‌اي آن نيز آغاز شده است.
سرمايه مورد نياز براي فاز "13 رجب" 6.2 ميليارد دلار است كه تاكنون سه ميليارد دلار آن هزينه شده است.
پارس جنوبي
در طرح توسعه فاز 13 پارس جنوبي، ساخت 4 سكوي درياي كه هركدام حدود 500 ميليون فوت مكعب در روزظرفيت توليد دارند، پيش بيني شده است. گاز توليدي اين فاز خوراك واحدهاي پتروشيمي و LNG خواهد شد.
شركت‌هاي مپنا، صدرا و پترو پايدارايرانيان كنسرسيوم پيمانكاران طرح توسعه فاز 13پارس جنوبي را تشكيل مي دهند.
فاز 15 و 16 پارس جنوبي
هم اكنون پيشرفت فاز 15 و16 پارس جنوبي به 89 درصد رسيده است. اگر چه براي برداشت گاز از اين فاز تاريخ هاي متفاوتي مانند پاييز 90 و تابستان 91 اعلام شده بود اما اين‌بار طبق جديدترين وعده مسوولان توليد گاز از اين فاز تا پاييز امسال محقق مي‌شود.
قرارداد توسعه فازهاي 15 و 16 پارس جنوبي به ارزش دو ميليارد و 96 ميليون دلار بين شركت ملي نفت و قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبيا (ص) اوايل تير ماه سال 1385 به امضا رسيد و عمليات اجراي اين دو فاز از سال 1386 آغاز شده است.
قرارداد ساخت پالايشگاه اين دو فاز نيز بين شركت ملي نفت ايران به عنوان كارفرماي اصلي و قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبياء (ص) به عنوان مسوول بخش خشكي و نماينده پيمانكاران در طرح و شركت مهندسي و ساخت تاسيسات دريايي ايران به عنوان مسوول بخش دريا بسته شده است.
همچنين ساخت سكوها و سازه‌هاي فوقاني آن‌ها از سوي دو شركت ايزوايكو و صف با نظارت شركت تاسيسات دريايي انجام مي‌شود و ساخت لوله‌هاي دريايي و مديريت بخش دريا نيز مستقيما بر عهده شركت مهندسي و ساخت تاسيسات دريايي است.
درآمد حاصل از فروش محصولات توليدي فاز 15 و16 پارس جنوبي معادل سه ميليارد دلار تخمين زده شده است.
هدف از طرح توسعه فاز 15و 16 پارس جنوبي با دو سکو و 24 حلقه چاه، توليد روزانه 50ميليون متر مکعب گاز طبيعي، 80 هزار بشکه ميعانات گازي، 400 تن گوگرد و سالانه يک ميليون تن گاز مايع (ال.پي.جي) و يک ميليون تن اتان است.
فاز 17 و 18 پارس جنوبي
فاز 17 و 18 يكي ديگر از طرح‌هاي مهرماندگار دولت در صنعت نفت است كه پيشرفت كلي اين فاز بيش 71 درصد و پيشرفت پالايشگاه آن بيش از 80 درصد پيشرفت اعلام شده است و طبق برنامه توليد زودهنگام از فاز 17 و 18 پارس جنوبي در پاييز امسال انجام مي‌شود.
فاز 17و18 داراي دو سكو است كه سكوي 17 آن هفته پيش از يارد خرمشهر به مقصد عسلويه بارگيري شد. همچنين دو خط لوله 110 كيلومتري فاز 17 و 18 تا در حال تكميل است.
فاز 17و 18 داراي چهار ترين با ظرفيت توليد هر كدام 12.5 ميليون مترمكعب گاز است و براي توليد گاز از اين فاز بايد 44 حلقه چاه حفر شود. گاز توليد‌شده از فاز 17 و 18 خوراك واحدهاي پتروشيمي مي‌شود.
طرح توسعه فازهاي 17 و 18 پارس جنوبي پس از برنده شدن شركت OIEC در مناقصه ارديبهشت ماه 1384، به كنسرسيومي متشکل از شرکت هاي پترو پارس، IOEC و OIEC واگذار شد، اما پس از گذشت بيش از 10 ماه کارفرماي پروژه کنسرسيوم قبلي را منفک و پروژه به کنسرسيوم OIEC و دو شرکت ديگر ايراني واگذار شد.
هزينه ساخت پروژه‌هاي 17 و 18 پارس جنوبي دو ميليارد دلار است كه در صورت بهره‌برداري كامل از آن روزانه 50 ميليون مترمکعب گاز تصفيه شده به منظور انتقال به شبکه سراسري و 70 ميليون متر مکعب گاز اتان براي تحويل به شرکت ملي صنايع پتروشيمي توليد و روزانه 400 تن گوگرد استحصال مي‌شود. همچنين توليد سالانه يک ميليون تن گاز مايع و 27 ميليون بشکه ميعانات گازي براي صادرات پيش بيني شده است.
فاز 22 تا 24 پارس جنوبي
فاز 22 تا 24 پارس جنوبي آخرين طرح مهرماندگار دولت در ميدان گازي پارس جنوبي است. توسعه مشترك اين سه فاز در ميان " قراردادهاي 35 ماه" بيشترين پيشرفت را داشته است و توليد زودهنگام از آن بايد تا خرداد 1392 محقق شود.
ساخت پالايشگاه اين سه فاز پارس جنوبی بيش از 63درصد پيشرفت داشته است. اين پالایشگاه از چهار واحد تصفیه گاز با ظرفیت روزانه تصیفه 14 میلیون متر مکعب براي هر واحد تشكيل شده است كه نخستین واحد تصفیه گاز اين پالايشگاه در اردیبهشت‌ماه سال آینده راه‌اندازي مي‌شود.
به گفته فرهاد ایزدجو ـ مجری طرح توسعه فازهای 22 تا 24 پارس جنوبی ـ بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده واحدهای دوم تا چهارم اين پالايشگاه نیز به ترتيب در ماه های تیر، مرداد و شهریور سال آینده شروع به کار خواهند کرد در مهرماه 1392 مراحل تست و تکمیل عملیات راه اندازی، انجام می‌شود.
وي همچنين اعلام کرد: بر اساس برنامه، تا اوایل مهر امسال واحد بخار پالایشگاه فازهای 22 تا 24 پارس جنوبی (به عنوان نخستین واحد پالایشگاهی) راه اندازی می‌شود، همچنین عملیات پایپینگ این فازها آبان امسال به پایان می رسد.
در این طرح 4 سکوی دریایی و 38 حلقه چاه به منظوراستخراج 56 میلیون متر مکعب گاز، 77 هزار بشکه میعانات گازی، حدود 3هزار تن ال پی جی، 2 هزار و 750 تن گاز اتان و 400 تن گوگرد در روز پيش‌بيني شده است.
همچنین ساخت سکوی این فازها با 38 درصد، عملیات حفاری با 27 درصد و خطوط لوله با 38 درصد پیشرفت دردست اجراست.
اعتبار کل طرح توسعه این طرح پنج میلیارد و 144 میلیون دلار اعلام شده است که تاکنون بیش از 2 میلیارد و 241 میلیون دلار از این مبلغ هزینه شده است. همچنين از صندوق توسعه ملي نيز براي شتاب بخشي به پيشرفت اين طرح منابع مالي اختصاص يافته است.
در حال حاضر توليد از 10 فاز اول پارس جنوبي عملي شده است كه روزانه بيش از 290 ميليون متر مكعب گاز در روز از اين فازها توليد مي‌شود. البته با تكميل 29 فاز استاندارد ميدان مشترک پارس جنوبي، تا پايان سال 1393 حجم توليد گاز كشور به مرز روزانه 800 ميليون مترمکعب خواهد رسيد.