دو سالی است که در زمان انتخاب رشته و توزیع دفترچه های کنکور،داوطلبان با تغییرات جدیدی روبه رو می شوند. سال قبل موضوع حذف برخی رشته ها مطرح بود و امسال تک جنسیتی شدن رشته ها.
داوطلبان با گرفتن دفترچه های انتخاب رشته متوجه شدند که در بسیاری از دانشگاههای بزرگ دولتی کشور رشته ها به صورت زن و مرد جدا شده و انتخابها را محدود کرده است. پیش از این هم اعلام شده بود که ماهیت برخی رشته‌ها تناسب چندانی با جنس خانم‌ها ندارد و رشته‌هایی مانند ماشین آلات کشاورزی یا معدن به دلیل سختی کار باید تنها برای مردان باشد.اما امسال بحث فراتر از این حرف هاست.
کدام دانشگاهها رشته ها را تک جنسیتی کردند؟ دانشگاه علامه طباطبایی اگر سال قبل حدود 23 رشته علوم انسانی در این دانشگاه را حذف کرد امسال اقدام به تک جنسیتی کردن دانشگاهها کرده است.در دفترچه انتخاب رشته امسال، دانشگاه علامه طباطبایی رشته های علوم تربیتی،علوم سیاسی،کتابداری و اطلاع رسانی را برای زنان و رشته های مددکاری اجتماعی،حسابداری،مدیریت صنعتی،مدیریت هتلداری را برای مردان اختصاص داده است.
بنابراین دانشگاه علامه طباطبایی از 19 رشته خود 9 رشته را تفکیک جنسیتی کرده است.البته این موضوع در دیگر دانشگاههای کشور هم اتفاق افتاده است و در زیرگروه علوم انسانی دانشگاههای بوعلی‌سینا همدان، رازی کرمانشاه و دانشگاه قم اقدام به پذیرش جنسیتی در رشته ها می‌کنند.
دانشگاه چمران اهواز هم در رشته های مهندسی تنها به جذب دانشجوی مرد اقدام کرده و زنان دیگر حق انتخاب رشته های مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز را ندارند. بنابراین دختران خوزستانی رشته های ریاضی و فنی دیگر امکان تحصیل در محل سکونت خود را ندارند.رشته های زمین شناسی و معدن هم در دانشگاه سیستان و بلوچستان تک جنسیتی شدند.همچنین در رشته های زیست شناسی و رشته مکانیک، دانشجویان دانشگاه زنجان به صورت تک جنسیتی پذیرش می شوند.
تک جنسیتی شدن رشته ها مربوط به وزارت علوم نیست سیدجلال طباطبایی معاون امور آزمون‌های سازمان سنجش آموزش کشور در گفت و گو با ایرنا درباره تک جنسیتی شدن رشته ها می گوید: میزان پذیرش و یا جنسیت داوطلبانی که قرار است در رشته‌های مختلف پذیرفته شوند از محدوده اختیارات سازمان سنجش خارج است و در اختیار دانشگاهها و موسسات آموزش عالی قرار دارد،بنابراین برخی از دانشگاهها که براساس ماهیت خود ازابتدا دخترانه یا پسرانه بوده‌اند مانند الزهرا (س)، امام حسین (ع) یا برخی دیگر موسسات آموزش عالی طبیعتا در پذیرش دانشجوی خود چه در آزمون امسال یا سال‌های دیگر برمبنای جنسیت داوطلبان عمل می‌کنند.
طباطبایی ادامه می دهد: ممکن است برخی دانشگاهها بنا به ملاحظاتی که دارند در آزمون یکسال در برخی رشته‌های خود فقط دانشجوی دختر یا پسر بپذیرند که این امر به این معنی نیست که پذیرش دانشجو در این رشته‌ها تک جنسیتی شده است چرا که دیگر دانشگاهها در این رشته‌ها به شیوه خود عمل می‌کنند و داوطلب می‌تواند همان رشته را در دانشگاههای دیگری انتخاب کند.
معاون سازمان سنجش درعین حال این نکته را پذیرفت که برخی رشته‌های دانشگاهی امسال فقط در یک جنسیت خاص، پذیرش دانشجو دارند و می گوید: نیاز به پذیرش دانشجو در رشته‌های مختلف توسط دانشگاهها مطرح می‌شود و قاعدتا این اعلام نیاز به صورت هدفمند و براساس ضرورت‌ها و نیازهای جامعه صورت می‌گیرد بنابراین در برخی رشته‌ها و در برخی سال‌ها پذیرش دانشجوی دختر یا پسر اعمال می‌شود.
اشکال کار در کجاست؟ این موضوع نگرامی های زیادی را برای خانواده ها ایجاد کرده است ،مثلا موضوعی که موجب نگرانی خانواده های دانش آموزان نخبه منطقه خوزستان شده ، این است که دو دانشگاه اصلی ومهم منطقه یعنی دانشگاه شهید چمران و دانشگاه صنعت نفت، برای نخستین بار تحصیل در رشته های برتر نظیر مهندسی و علوم پایه را فقط برای پسران مجاز کرده و بدین ترتیب دختران نخبه رشته ریاضی استان خوزستان را از تحصیل در این رشته ها در دانشگاههای محل سکونت خود محروم کرده اند.
اولین نکته عجیب اینست که تحصیل در این رشته ها فقط در این دو دانشگاه برای دختران غیر مجاز شده و در دیگر دانشگاههای کشور نظیر تهران، شیراز و تبریز ونظایر آنها این محدودیت وجود ندارد. لذا این بحث که تحصیل در این رشته ها مناسب زنان نیست اصلا مطرح نیست.
این موضوع تبعات منفی متعددی داشته و تضییع آشکار حقوق دانش آموزان دختر خوزستانی است. زیرا دختران دانش آموزان برتر و نخبه استان مجبور می شوند در دانشگاههای معتبر خارج ار منطقه انتخاب رشته کنند. این امر باعث می گردد شانس قبولی آنها در مقایسه با رقبای بومی آن منطقه کاسته شود.
بعبارت دیگر دختران فارغ التحصیل دبیرستانی در تهران یا شیراز بعنوان بومی این مناطق می توانند بدون هیج مشکلی برای رشته هائی نظیر مهندسی برق، مکانیک، نفت و نظایر آنها در دانشگاههای محل سکونت خود انتخاب رشته کنند اما دختران فارغ‌التحصیل در منطقه ای محروم مثل خوزستان از این حق طبیعی محروم شده اند و ناچارند در یک رقابت نابرابر بعنوان غیربومی با دختران فارغ التحصیل دبیرستانی مناطقی دیگر مثل تهران و شیراز برای انتخاب رشته در دانشگاههای آن مناطق اقدام کنند که بدیهی است شانس موفقیت آنها کمتر می شود.
علاوه بر آن حتی در صورت پذیرفته شدن این دختران دانش آموز در دانشگاههای خارج ار مناطق سکونت، خود و خانواده های آنها سالیان متمادی با مشکلات خاصی برای اسکان و دوری از خانواده مواجه خواهند شد.و البته این مشکلی است که دختران زنجانی و سیستان و بلوچستان هم با آن دست به گریبانند.