هجوم دلالان فوتبال به بازار دکل‌ حفاری!

با وجود مقابله با تحریم‌های بین‌المللی اما ورود غیر قانونی برخی از دلالان و واسطه‌های سابق فوتبال به بازار خرید و فروش دکل‌های حفاری نفت و گاز منجر به ایجاد یک حباب قیمتی کاذب برای ورود دکل‌های جدید حفاری به‌صنعت نفت کشور شده است.
 
حفظ و نگهداشت تولید فعلی نفت و افزایش روزانه یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت از مهمترین اولویت‌های صنعت نفت کشور در برنامه پنجم توسعه است.

به منظور تحقق اهداف افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز باید تا سال 1393 حدود دو هزار و 500 حلقه چاه جدید نفت و گاز در بخش‌های مختلف خشکی و دریایی ایران حفاری شود که برای انجام این عملیات گسترده حفاری به حدود 40 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز است.
 
در شرایط فعلی در کنار حفاری چاه‌های جدید نفت و گاز، تامین دکل‌های حفاری و خشکی به یکی از مهمترین پیش نیازهای توسعه‌ای بخش بالادستی صنایع نفت و گاز کشور تبدیل شده است.
 
آمارهای رسمی شرکت ملی نفت ایران حاکی از آن است که برای تحقق اهداف حفاری به 36 دستگاه دکل جدید دریایی و 120 دستگاه دکل جدید حفاری خشکی در صنعت نفت نیاز است.
 
از این رو برای توسعه ناوگان حفاری خشکی و دریایی صنعت نفت علاوه بر سفارش ساخت تعدادی از دکل‌های حفاری خشکی به پیمانکاران و سازندگان داخلی، سفارش‌هایی هم برای خرید دکل به برخی از سازندگان خارجی و به ویژه چینی‌ها ارائه شده است.
 
از سوی دیگر همزمان با واگذاری طرح توسعه اکثر میادین نفت و گاز ایران به پیمانکاران داخلی، تامین دکلهای حفاری این میادین هم به پیمانکاران ایرانی واگذار شده است و این شرکتها برای تامین دکل شامل خرید و یا اجاره دست به دامن شرکت‌های واسطه‌ای شده اند.
 
هزینه اجاره یک دکل حفاری در ایران چقدر است؟
در حال حاضر کرایه هر دستگاه دکل حفاری دریایی برای فعالیت در میادین نفت و گاز ایران تابع شرایط متفاوتی نسبت به سایر کشورهای نفت و گاز خیز جهان است.
 
برای اجاره یک دکل حفاری کارفرمایان نفتی همچون مدیریت اکتشاف، شرکت نفت مرکزی، فلات قاره و مناطق نفتخیز جنوب قیمت‌های کرایه روزانه دکل را بر اساس نوع دکل چینی و غیر چینی تعیین می کنند.
 
در شرایط فعلی هزینه اجاره یک روزه یک دکل حفاری دریایی غیر چینی نو با توان 2 تا 3 هزار اسب بخار بین 190 تا 200 هزار دلار است، همچنین برای کرایه روزانه یک دکل حفاری غیر چینی کارکرده با توان 2000 اسب بخار حدود 150 تا 160 هزار دلار هزینه توسط شرکتهای کارفرمای نفتی پرداخت می شود.
 

نوع دکل	توان قدرت موتور	ملیت	کارکرد	هزینه کرایه روزانه
حفاری خشکی	2000 اسب بخار	چینی / غیر چینی	نو	40 هزار دلار
حفاری خشکی	2000 اسب بخار	چینی / غیر چینی	کارکرده	20 تا 25 هزار دلار
حفاری دریایی	2000 اسب بخار	چینی	نو	150 هزار دلار
حفاری دریایی	2000 اسب بخار	اروپایی	نو	190 تا 200 هزار دلار
حفاری دریایی	2000اسب بخار	چینی	کارکرده	100تا 110هزار دلار
حفاری دریایی	2000 اسب بخار	اروپایی	کارکرده	150 تا 160 هزار دلار

 
هزینه کرایه دکل‌های حفاری چینی نو با توان 2000 اسب بخار روزانه حدود 150 هزار دلار است، ضمن آنکه برای یک دکل حفاری قدیمی با توان 2000 اسب بخار چینی حدود 100 تا 110 هزار دلار کرایه پرداخت می‌شود.
 
در همین حال برای یک دکل حفاری خشکی غیر چینی نو با توان 2000 اسب بخار روزانه حدود 40 هزار دلار و برای همین دکل حفاری با برند چینی روزانه 30 تا 35 هزار دلار کرایه پرداخت می شود.
 
هزینه کرایه دکل حفاری خشکی قدیمی و کارکرده با توان 2000 اسب بخار هم بین 20 تا 25 هزار دلار هزینه توسط کارفرماهای نفتی پرداخت می شود، ضمن آنکه هزینه‌هایی برای ارائه برخی از خدمات جانبی حفاری به طور جداگانه توسط کارفرما پرداخت می شود.
 
ورود دلالان فوتبال به بازار حفاری ایران
در حال حاضر با اجرای همزمان چندین طرح بزرگ مشترک و غیر مشترک در بخش بالادستی صنعت نفت همچون فازهای مختلف پارس جنوبی، طرح توسعه لاوان، هنگام، فروزان، اسفندیار، فرزاد ای، فاز سوم دارخوین، آذر، آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی و یادآوران هزینه خرید و یا اجاره دکل به میزان قابل توجه ای افزایش یافته است.
 
یک مقام مسئول با بیان اینکه برای خرید یک دستگاه دکل حفاری با توان 2000 اسب بخار در بازار چین و سنگاپور تا 2 سال قبل حدود 150 میلیون دلار پرداخت می شد، اظهار داشت: اما در شرایط فعلی هزینه خرید همین دکل از سازندگان چینی به 270 تا 280 میلیون دلار افزایش یافته است.
 
وی با تاکید بر اینکه برخی از دلالان و واسطه‌ها که پیشتر در نقل و انتقال بازیکنان فوتبال فعالیت می‌کردند، به بازار خرید و فروش دکل‌های دسته دوم برای پیمانکاران ایرانی روی آورده اند، اظهار داشت: فعالیت همین واسطه‌ها و دلالان به افزایش چند برابری هزینه خرید یک دکل دریایی منجر شده است.
 
این مقام مسئول با تاکید بر اینکه با وجود افزایش تحریم‌ها اما این محدودیت‌ها تاکنون در افزایش هزینه خرید دکل حفاری توسط پیمانکاران ایرانی تاثیری نداشته است، خاطرنشان کرد: اما فعالیت این واسطه‌ها به شدت منجر به بالارفتن قیمت دکل حفاری دریایی و خشکی به ویزه در بازار چین و جنوب شرق آسیا شده است.