اعدام تعدادی از ایرانیان در زندان شهر دمام عربستان در شرایطی رخ داد که مقامات قضایی سعودی نه تنها چارچوب‌های قانونی شناخته شده را زیر پا گذاشتند، بلکه ابتدایی‌ترین حقوق هموطنان‌مان را نیز از آنها سلب نمودند.
بررسی احکام قضایی در عربستان نشان می‌دهد که سعودیها دست بالایی در تشکیل دادگاه‌های غیر عادلانه و صدور احکام اعدام برای اتباع غیر سعودی دارند.
به عنوان مثال فقط در آبان ماه سال گذشته بیش از 40 عراقی در عربستان گردن زده شدند. به گفته خانم کمیله موسوی، نماینده پارلمان عراق، این افراد به همراه ده‌ها تن دیگر در سال 2003 در مرز مشترک میان دو کشور دستگیر شده بودند که پس از تحمل "هشت سال بازداشت موقت" (!)، حکم اعدام آنها صادر شد.
یکی از اعدام شدگان نوجوان 17 ساله به نام محمد عبدالامیر بود. به گزارش خبرگزاری النخیل به نقل از منابع سعودی، مسئولان زندان در ساعت شش صبح وارد محوطه زندان "عرعر" و سپس در ساعت هفت صبح وارد اتاق "محمد عبدالامیر" شدند و او را به زور از اتاقش خارج کردند. این جوان زندانی، تنها فرصت یافت وصیت‌نامه‌اش را بنویسد و از دوستانش خداحافظی کند. سرانجام در ساعت 10 و 30 دقیقه به دستور مسئولان زندان سرش قطع شد.
این اقدام با واکنش مجامع حقوق بشری مواجه شد، ولی سعودیها ترجیح دادند با سکوت از کنار انتقادات بگذرند. در مهر ماه سال گذشته نیز دفتر کمیسیاریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد از اقدام مسئولان سعودی در اعدام و گردن زدن 10 تبعه خارجی انتقاد کرد.
به گزارش کمیته حقوق بشر عراق، در حال حاضر بیش از 600 زندانی عراقی در عربستان سعودی وجود دارند که 30 تن دیگر این افراد در انتظار اجرای حکم اعدام خویش هستند.
نکته قابل توجه این است که در زمانی که این زندانیان گردن زده می‌شدند، هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق نیز مانند همتای ایرانی‌اش تصور می‌کرد که سعود الفیصل در حال تلاش برای آزادی این افراد است!
شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد عربستان از اتباع غیر سعودی که بازداشت کرده و طی شرایط ناعادلانه محاکمه می‌نماید، به عنوان گروگان سیاسی سوء استفاده می‌نماید.
به عنوان مثال، زمانی که نوری المالکی، نخست وزیر عراق، عربستان را متهم کرد که در عملیات‌های تروریستی این کشور نقش مستقیم دارد، دستگاه قضایی سعودیها بلافاصله حکم اعدام زندانیان عراقی را صادر کرد که سال‌ها بدون برگزاری دادگاه در بازداشت به سر می‌بردند.
ماجرای بازداشت احمد الجیزوای، وکیل بازداشت شدگان مصری در زندان‌های سعودی نیز یکی دیگر از شواهد برخورد سیاسی مقامات عربستان با چنین پرونده‌هایی است.
وی پس از ورود به عربستان توسط پلیس این کشور به اتهام قاچاق مواد مخدر، دستگیر و به زندان بریمان منتقل شد.
به گزارش روزنامه الشرق سعودی، دادستان عربستان این وکیل مصری را به اتهام حمل مواد مخدر به اشد مجازات یعنی اعدام محکوم کرد.
بازداشت الجیزاوی در شرایطی رخ داد که سفارت عربستان در مصر شاهد اعتراضات گسترده مردم نسبت به دخالت فزاینده سعودیها در امور داخلی این کشور بود.
این اعتراضات زمانی شدت یافت که اخباری منتشر شد که نشان می‌داد سفیر عربستان با پیشنهاد رشوه در قاهره در جریان دادرسی پرونده مبارک دخالت کرده است.
به گزارش پایگاه خبری مصری "الیوم السابع"، دیدگاهی در میان احزاب و جریان‌های انقلابی مصر وجود دارد که عربستان سعودی از بازداشت غیر قانونی الجیزوای به عنوان اهرمی برای فشار علیه دولت و پارلمان مصر استفاده می‌کند.
سازمان عفو بین الملل نیز اخیرا از افزایش اعدام اتباع خارجی در شرایطی که آن را "تبعیض آمیز" توصیف کرده، اظهار نگرانی کرده است. بر اساس اظهارات مالکوم اسمارت، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بین الملل، در فاصله سال‌های 1985 تا 2008 بیش از 860 تن از اتباع خارجی در عربستان گردن زده شدند که این رقم در سال‌های اخیر افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است؛ به گونه‌ای که در حال حاضر دستگاه قضایی عربستان هر دو هفته یک حکم اعدام علیه اتباع خارجی صادر می‌کند.
محاکمه اتباع بیگانه در عربستان سعودی به اندازه‌ای ناعادلانه است که بسیاری از آنها بخاطر عدم آشنایی به زبان عربی و بی‌اطلاعی سفارت کشور متبوعشان، هیچ اطلاعی از روند دادرسی خویش ندارند و بسیاری از آنها زمانی از اعدام خویش آگاه می‌شوند که شمشیر جلاد را بر فراز گردنشان می‌بینند!
چندی پیش نیز یک خدمتکار زن اندونزیایی پس از درگیری با زن صاحب خانه‌ای که در آنجا خدمت می‌کرد، دستگیر، محاکمه و اعدام شد. این حکم در شرایطی صادر شد که این تبعه اندونزیایی توسط زن سعودی مورد ضرب و شتم و تحت شکنجه قرار گرفته بود. دادگاه زن سعودی را تبرئه و خدمتکار خارجی‌اش را در شرایطی که هیچ تسلطی به زبان عربی نداشت و از داشتن وکیل نیز محروم بود، گردن زد!
در حال حاضر صدها هزار کارگر خارجی در عربستان مشغول به کار هستند که گزارش‌هاي متعددی از سوء برخوردهای اجتماعی و قضایی با این کارگران گزارش شده است. سعودیها معتقدند كه که هرازگاهی باید برخوردهای مرگباری با این کارگران داشت تا همواره مطیع باشند.
در گزارش سازمان عفو بین الملل آمده که بسیاری از این افراد پس از بازداشت به روش‌های وحشتناکی مورد شکنجه قرار می‌گیرند. شکنجه با تجهیزات الکتریکی، کشیدن ناخن‌ها و سوزاندن اعضای بدن با سیگار نمونه‌هایی از شکنجه‌هایی است که اتباع بیگانه بازداشت شده با آنها روبرو می‌شوند.
زمانی سعود الفیصل در یک کنفرانس مطبوعاتی با انتقاد از سیاست‌های ایران در خاورمیانه اظهار داشت: ایرانیان ما را متهم به بی‌تمدنی می‌کنند و تصور می‌کنند که در عربستان، مردم هنوز در بیابان‌ها و در زیر چادر زندگی می‌کنند. امروز زمان دادن پاسخ به اظهارات وزیر امور خارجه عربستان است. بدون هیچگونه ملاحظه باید گفت که متمدن بودن به نشستن در ویلا و آپارتمان و سوار شدن بر خودروهای "دیگران ساخته" نیست؛ احترام به حقوق انسانی، بارزترین وجه تمدن است ولی شما، اگر دیروز دختران را زنده به گور می‌کردید، امروز نیز مردمان بی‌پناه را ولو آن که گناهکار هم باشند، بدون وکیل و مترجم و برخورداری از حقوق اولیه دفاع، به خواسته خود گروگان می‌گیرید و گردن می‌زنید.
در هر صورت اکنون افکار عمومی ایرانیان در همه جای دنیا منتظر پاسخ مسئولان کشور نسبت به این هتک حرمت گستاخانه سعودیها است. اما پرسش این است که این پاسخ باید چگونه باشد؟
طبیعی است بخشی از پاسخ ایران باید در قالب رسمی و در چارچوب کنوانسیون‌های بین المللی دنبال شود. دولت ایران باید طی یک شکایت‌نامه رسمی نسبت به این اقدام خلاف عرف و معاهدات بین‌المللی سعودیها اعتراض کند که وزارت امور خارجه کشورمان مسئولیت اصلی را در این بين دارد.
با این حال به نظر می‌رسد مقامات کشورمان قبل از اینکه درباره هرگونه پاسخ به اقدام خلاف عرف سعودیها تصمیم بگیرند، باید ماهیت روابط دوجانبه تهران-ریاض را مورد بازبینی قرار دهند.
عربستان سعودی مدت‌ها است که از یک دولت رقیب ایران در منطقه تبدیل به یک دشمن تمام عیار شده است و به نظر می‌رسد ادامه روابط در سطح کنونی هیچ ضرورتی ندارد.
نکته دیگر هزینه‌هایی است که از جیب ایرانیان در سفره سعودیها ریخته می‌شود. با وجود اینکه عربستان سعودی نیازی به این پول‌ها ندارد، اما این هزینه‌ها می‌تواند تا حد ممکن پرداخت نشود.
شاید پاسخ‌های رسمی ایران چندان نتواند غرور جریحه دار شده ایرانیان را التیام بخشد؛ اما انتظار می‌رود پاسخ غیر رسمی ایران به سعودیها، به گونه‌ای باشد که سعودیها بدانند جواب های، هوی است و تا ابد نمی‌شود از حسن همجواری و برادری و ادبیاتی این چنین بهره برد؛ سعودیها منتظر پاسخ باشند و امیدواریم مسئولان ما نیز به اندازه ملت ایران بر اهمیت و وجوب پاسخی دردناک به عربستان واقف باشند و الا عقده گشایی‌های تاریخی سعودیها علیه ایرانیان همچنان ادامه خواهد داشت.