بهاي نفت خام در بازار آمريكا (نيويورك) طي هفته گذشته (29 مه الي 1 ژوئن 2012) از يك روند كاهشي محسوسي برخوردار بوده و از 76/90 دلار در هر بشكه به حدود 81 دلار كاهش يافت.
طي هفته گذشته، عمده عوامل تضعيف‌كننده قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني عبارت بودند از:
• پيش بيني کاهش تقاضاي جهاني نفت خام در پي انتشار آمارهاي ضعيف از اقتصاد جهاني (آمريکا، چين، هند و اروپا)
• کاهش مشاغل آمريکا در ماه مه و افزايش آمار بيکاري اين کشور براي نخستين بار در مدت يک سال گذشته
• افزايش سطح ذخيره سازي‌هاي نفت خام آمريكا معادل 2/2 ميليون بشكه در هفته منتهي به 25 مه
• پيش‌بيني رشد ضعيف براي اقتصاد چين
• کندي رشد بخش صنعتي چين
• کاهش 1/7 درصدي واردات نفت خام هند در ماه آوريل در مقايسه با ماه مشابه سال گذشته
• تشديد نگراني‌ها درباره بحران منطقه يورو و پيش‌بيني اقتصاد متزلزل براي اروپا
• افت رتبه اعتباري اسپانيا از سوي موسسه اگان جونز براي سومين بار پياپي در کمتر از يک ماه گذشته
• وخامت بحران بدهي در اسپانيا و کاهش 8/9 درصدي شاخص خرده فروشي اين کشور
• آشفتگي سياسي در خصوص خروج يونان از منطقه يورو
• افزايش توليد نفت خام اعضاي اوپک در ماه مه 2012 به بالاترين سطح در 4 سال گذشته، بر اساس تازه‌ترين نظرسنجي رويترز
• افزايش 1/0 درصدي توليد نفت روسيه در ماه مه 2012 و رسيدن آن به سطح 34/10 ميليون بشکه در روز، بر اساس اعلام وزارت انرژي روسيه
• كاهش ارزش شاخص‌هاي بورس در بازارهاي جهاني
• افزايش ارزش دلار در مقابل يورو.
البته طي هفته گذشته، انتشار برخي اخبار و اطلاعات مثبت باعث تقويت قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني شد و از كاهش بيشتر قيمت‌ها جلوگيري كرد. بر اين اساس طي دوره مذکور، عمده ترين عوامل تقويت کننده قيمت نفت در بازارهاي جهاني عبارت بودند از:
• پيش‌بيني صندوق بين‌المللي پول (IMF) مبني بر افزايش ميانگين بهاي نفت خام در سال 2012 به 115 دلار در هر بشکه، در پي ادامه ناآرامي‌ها در خاورميانه
• بهبود شاخص اطمينان مصرف‌کننده در آمريکا
• بهبود تراز تجاري چين در ماه مه سال جاری
• کاهش احتمال جدايي يونان از حوزه يورو و در نتيجه اميدواري‌ها نسبت به بازگشت ثبات اقتصادي و سياسي به اين کشور
• انتشار خبر مربوط به افزايش وام‌دهي بانک‌هاي بزرگ چين
• ادامه اختلاف‌هاي نفتي بغداد و مناطق کردنشين
• پيش‌بيني کاهش 15 درصدي صادرات روزانه نفت خام سبک بصره در نيمه نخست ژوئن 2012 نسبت به دو هفته پيش از آن، به گزارش بلومبرگ و بر اساس برنامه بارگيري محموله‌هاي نفتي عراق
• انتشار خبرهايي مبني بر احتمال حمله نظامي غرب به سوريه و تشديد تنش‌هاي سياسي در اين کشور
• انفجار در خط لوله انتقال نفت باکو- تفليس- جيحان
• ناآرامي‌هاي سياسي در منطقه خاورميانه و نگراني معامله گران از بروز اختلال در مبادي استراتژيک حمل و نقل نفت خام
• نگراني‌هاي مربوط به اختلال در عرضه نفت خام در منطقه خاورميانه و آفريقا.
قیمت‌ها کاهشی بودند
بر اساس آمار دبيرخانه سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك)، قيمت سبد نفتي اوپك طي دوره 28 الي 31 مه، از يك روند كاهشي قابل توجه برخوردار بود و از 01/105 دلار در هر بشكه به 06/101 دلار كاهش يافت. ميانگين هفتگي بهاي سبد نفتي اوپک در هفته منتهي به 31 مه، با یک دلار و 38 سنت كاهش نسبت به هفته پيش از آن به هر بشکه 103 دلار و 49 سنت رسيده است. ميانگين هفتگي بهاي سبد نفتي اوپك در هفته منتهي به 25 مه معادل 104 دلار و 87 سنت بود. همچنين ميانگين ماهانه بهاي سبد نفتي اوپک طي ماه مه، با 10 دلار و 11 سنت كاهش نسبت به ميانگين آوريل، به هر بشکه 108 دلار و 7 سنت رسيده است. ميانگين بهاي سبد نفتي اوپک در ماه آوريل معادل 118 دلار و 18 سنت در هر بشکه بود.
قيمت نفت خام برنت درياي شمال نيز در بورس لندن (ICE) براي تحويل در ماه ژوئيه، از يك روند كاهشي قابل توجهي برخوردار بوده و از 11/107 دلار در هر بشكه در 28 مه به 43/98 دلار در هر بشكه در يك ژوئن 2012 كاهش يافت. همچنين در روز اول ژوئن، نفت خام برنت از حق مرغوبيت 2/15 دلار در هر بشكه نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود.
ميانگين بهاي هر بشکه نفت خام صادراتي ايران با 88 سنت كاهش نسبت به هفته قبل (23 مه)، در روز 30 مه به بشكه اي 102 دلار و 82 سنت رسيده است. براساس آمارهاي امور بين‌الملل شرکت ملي نفت ايران، ميانگين وزني بهاي هر بشکه نفت خام سبک ايران به مقصدهاي مختلف در روز چهارشنبه (30 مه) 103 دلار و 54 سنت بود و همين رقم براي نفت خام سنگين در سطح 102 دلار و 46 سنت قرار داشت. همچنين قيمت هر بشکه نفت خام سبک ايران به بازار آفريقاي جنوبي 100 دلار و 10 سنت و هر بشکه نفت خام سنگين ايران به اين بازار 98 دلار و 35 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک ايران در بازار آسيا 106 دلار و 10 سنت، شمال غربي اروپا 100 دلار و در بازار مديترانه 99 دلار و 5 سنت معامله شده است.
ميانگين وزني بهاي هر بشکه نفت خام سبك و سنگين ايران نيز نسبت به هفته قبل، به ترتيب به ميزان 08/1 دلار و 78 سنت در هر بشكه طي دوره مذكور كاهش يافته است.
تولید و ذخایر نفت آمریکا
بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژي آمريکا ميزان ذخاير نفت خام اين کشور در هفته منتهي به 25 مه معادل 7/384 ميليون بشکه بوده که در مقايسه با هفته قبل به ميزان 2/2 ميليون بشكه افزايش يافته و معادل 9/10 ميليون بشكه از ميزان مشابه سال قبل در 27 مه 2011 بيشتر است.
طي دوره مذكور، سطح خوراك پالايشي آمريكا به ميزان 182 هزار بشكه در روز افزايش يافته و در سطح 169/15 ميليون بشکه در روز قرار گرفته كه به ميزان 318 هزار بشكه در روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل است.
توليد نفت خام آمريكا طي دوره 18 تا 25 مه به ميزان 12 هزار بشكه در روز کاهش يافته و به سطح 227/6 ميليون بشكه در روز رسیده است که معادل 618 هزار بشكه در روز بيش از ميزان مشابه سال قبل در 27 مه 2011 است. در همين زمان ميزان واردات نفت خام آمريكا از 583/8 ميليون بشكه در روز به 056/9 ميليون بشكه (معادل 473 هزار بشكه در روز) افزايش يافته كه معادل 462 هزار بشكه در روز كمتر از ميزان مشابه سال قبل است.
*كارشناس ارشد موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي
منبع: سايت موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي (www.iies.org)