وضعیت نابسامان اقتصادی ایران

روزنامه معتبر ایندیپندنت ، چاپ انگلیس ، در گزارشی از تهران ، با پیوند دادن عید نوروز با مسائل اقتصادی و ربط آن به انتخابات مجلس هشتم ، از وضعیت فعلی معیشتی مردم ایران تصویری ارائه کرده است که سرویس بین الملل فرارو  آن را در اختیار خوانندگان قرار می دهد:

سال نو ی ايرانيان است و مردم به انباشتن مواد غذايي و خريد ماهي قرمز به نشانه اقبال و خوشبختي پرداخته اند تا خانه هاي خود را تزيين كنند.

ولي امسال خوشبختي ايرانيان رو به تنزل است. سياست هاي عاميانه رييس جمهور احمدي نژاد سه سال پس از انتخاب وي به رياست جمهوري به تورم فزاينده و بيكاري در سطح بالا منجر شده است كه اين امر به واكنش شديد انتخاباتي عليه طرفداران وي كمك كرد.

انتخابات 24 اسفند براي اكثر ايرانيان فقط در رابطه با اقتصاد و نه در ارتباط با كشمكش قدرت بود كه جناح هاي مختلف سياسي را در جمهوري اسلامي تحت الشعاع قرار داده است.

با افزايش شديد قيمت غذاهاي اصلي مانند برنج، مرغ و تخم مرغ ، رسيدن به اهداف براي ايرانيان مشكل تر شده است. بيكاري كه در سطح 10 درصد قرار دارد، در كشوري كه 70 درصد از جمعيت 70 ميليوني آن كمتر از 25 سال سن دارند، به ويژه از سوي جوانان احساس مي شود.

يك كارشناس اقتصادي ايراني گفت "تورم، بيشترين نگراني است." يك سال پيش در سطح 12 درصد قرار داشت. ولي رقم رسمي اكنون 20 درصد است اما تخمين زده مي شود كه 10 درصد بالاتر باشد. اين كارشناس گفت "دولت مسئول سوء مديريت اقتصادي مي باشد."

قربانيان اصلي، طبقه فقير و كساني هستند كه بزرگترين حاميان آقاي احمدي نژاد در انتخابات رياست جمهوري سال 2005 بودند.

سعيد ليلاز، يك مفسر اقتصادي و سردبير روزنامه 'سرمايه' گفت "تورم، قاتل مردم فقير است. ساختار اجتماعي به خاطر آن شكننده است. صدها هزار نفر از مردم به خاطر نرخ تورم در زير خطر فقر قرار خواهند گرفت."

وي به ويژه نسبت به آقاي احمدي نژاد به خاطر سوء مديريت اقتصادي وي انتقاد دارد. بر طبق ارقام منتشره از سوي بانك مركزي ايران، رييس جمهور ، با مدرك دكترا در ترابري ، از زمان روي كار آمدن، درآمدهاي نفتي را صرف واردات و اعانه هاي خودسرانه به افراد نيازمند كرده و ظرف دو سال اول كار خود، 78 ميليارد دلار صرف كرده است. او همچنين براي تامين مالي صندوق مهر امام رضا به ذخاير ارزي حمله ور شده است.

وي پس از بالا بردن حداقل حقوق به ميزان 50 درصد ، مجبور به يك عقب گرد شرم آور شد.

 ليلاز به طور نامطلوبي ايران را با روسيه مقايسه مي كند كه آن نيز يك كشور غني از نفت و گاز است كه از افزايش قيمت هاي نفت سود مي برد. او خاطر نشان مي سازد كه روسيه اكنون 400 ميليارد دلار ذخاير ارزي دارد در حالي كه ايران 100 ميليارد دلار ذخيره ارزي دارد. لیلاز می گوید "ما بايد 200 ميليارد دلار ذخيره مي داشتيم."

اسحاق جهانگيري وزير سابق صنايع در دوران رييس جمهور اصلاح طلب محمد خاتمي هشدار مي دهد كه ايران به خاطر ولخرجي هاي رييس جمهور با خطر "مرض هلندي" مواجه است كه اقتصاد هلند را در دهه 1960 به دنبال كشف گاز طبيعي در اين كشور واژگون كرد.

آسان خواهد بود كه تحريم هاي اقتصادي سازمان ملل را به خاطر فعاليت هاي غني سازي اورانيوم كه به ويژه بر بخش بانكداري تاثير گذارده، به خاطر كمك به بحران اقتصادي مورد سرزنش قرار داد. ولي كارشناسان ايراني مي گويند كه ايران توانسته است از اثرات تحريم به دور بماند.

يك بازرگان اروپايي كه در بخش آي تي ايران كار مي كند گفت "تحريم ها نفوذ ناپذير نيستند." او گفت شركت هاي خارجي از جمله شركت هاي آمريكايي، آلماني و چيني هنوز با وجود فشار سياسي براي كاهش سطح تجارت، در ايران فعال هستند. صادرات آلمان در سال گذشته در مقايسه با سال 2006 به ميزان 8/5 درصد افزايش يافت و به 969 ميليارد دلار رسيد.

اين بازرگان همچنين انگشت خود را روي مشكل ديگري مي گذارد كه براي جمهوري اسلامي در آينده ، درد سر ساز خواهد بود. او گفت "مسئله در مورد ارسال تجهيزات نيست ، بلكه در مورد قدرت مغزي است." او گفت ايران براي جبران از دست رفتن ايرانيان تحصيلكرده به كمك خارجي نياز دارد. ر طبق ارقام صندوق بين المللي پول، ايران بالاترين نرخ فرار مغزها را در جهان دارد.

آقاي جهانگيري، وزير اصلاح طلب پيشين، معتقد است براي غلبه يافتن بر مشكلات كنوني، لازم است ايران بخشي از شركت هاي دولتي را خصوصي كند، نفوذ دولت را بر بخش اقتصادي به طور كلي محدود كند و كارآيي دولت متكبر ايران را بالا ببرد.

ولي نفوذ اصلاح طلبان در مجلس جديد پس از آن كه مقامات مذهبي از شركت اكثر نامزدهاي آنها در انتخابات ممانعت به عمل آوردند، كاهش يافته است.

++++