دانشگاه های ایرانی در پایگاه استنادی جهان اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردارند و بررسی چهار شاخص موثر علمی در ۵۰ دانشگاه ایرانی نشان از وضعیت رو به رشد آنها دارد.
به گزارش خبرنگار مهر، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، اطلاعات علمی ۵۲ کشور اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد و در هر دوره زمانی دانشگاه های برتر هر کشور را رده بندی می کند.
داده های این پایگاه، وضعیت تولیدات علمی، رتبه بندی دانشگاه ها و وزن اقتصادی این تولیدات را نشان می دهد. شاخص هایی که در این رتبه بندی مورد بررسی قرار گرفته شامل تاثیر مقالات، دیپلماسی علمی، تولید علمی و تاثیر اقتصادی است.
هر کدام از این شاخص ها نیز موارد دیگری را مورد بررسی قرار می دهند که از آن جمله می توان به مجموع استنادها و مقالات پراستناد در شاخص تاثیر اشاره کرد. در بخش دیپلماسی علمی؛ همکاری های بین المللی، همکاری با کشورهای اسلامی، همکاری با موسسات با تاثیر بالا و همکاری بین سازمانی موثر است.
در بخش تولید علمی، نیز کل مقالات، مقالات در حوزه های تحقیقاتی با تکنولوژی بالا و مقالات در حوزه های تحقیقاتی اسلامی و علوم انسانی در نظر گرفته می شوند.
همچنین در شاخص تاثیر اقتصادی نیز میزان بودجه تحقیقاتی، همکاری با صنعت و بودجه تحقیقات بین المللی مورد بررسی قرار می گیرد و داده های استخراج شده از آن بر روی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نشان داده می شود.
بر اساس رتبه بندی پایگاه استنادی جهان اسلام، دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه شیراز به ترتیب رتبه های اول تا نهم را به خود اختصاص داده اند.
| رتبه | نام دانشگاه | تاثیر | دیپلماسی علمی | تولید علمی | تاثیر اقتصادی | جمع امتیازات |
| ۱ | دانشگاه تهران | ۴۲.۵۰ | ۸.۹۳ | ۳۱.۵۲ | ۱.۲۳ | ۸۴.۱۹ |
| ۲ | دانشگاه علوم پزشکی تهران | ۳۰.۱۷ | ۷.۱۳ | ۱۶.۵۱ | ۱.۴۴ | ۵۵.۲۵ |
| ۳ | دانشگاه صنعتی شریف | ۲۴.۴۹ | ۵.۱۱ | ۲۲.۲۹ | ۱.۹۲ | ۵۳.۸۱ |
| ۴ | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۲۰.۲۵ | ۳.۴۶ | ۲۳.۱۳ | ۰.۳۶ | ۴۷.۲۰ |
| ۵ | دانشگاه تربیت مدرس | ۱۵.۵۶ | ۶.۰۶ | ۱۷.۵۰ | ۰.۷۱ | ۳۹.۸۳ |
| ۶ | دانشگاه علم و صنعت ایران | ۱۱.۴۹ | ۲.۷۸ | ۱۸.۲۹ | ۰.۲۰ | ۳۲.۷۵ |
| ۷ | انشگاه صنعتی اصفهان | ۱۲.۴۵ | ۳.۹۳ | ۱۲.۷۴ | ۱.۷۱ | ۳۰.۸۴ |
| ۸ | دانشگاه شهید بهشتی | ۷.۷۴ | ۳.۱۴ | ۱۸.۱۰ | ۰.۳۵ | ۲۹.۳۳ |
| ۹ | دانشگاه شیراز | ۱۰.۴۰ | ۳.۲۱ | ۱۴.۲۴ | ۱.۳۶ | ۲۹.۲۱ |
جدول رتبه های دهم تا پنجاهم به ترتیبی که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اعلام شده است
| رتبه | نام دانشگاه یا پژوهشگاه | رتبه | نام دانشگاه یا پژوهشگاه |
| ۱۰ | فردوسی مشهد | ۲۶-۵۰ | یزد |
| ۱۱ | تبریز | ۲۶-۵۰ | صنعتی نوشیروانی بابل |
| ۱۲ | علوم پزشکی شهید بهشتی | ۲۶-۵۰ | سمنان |
| ۱۳ | پژوهشگاه دانشهای بنیادی | ۲۶-۵۰ | شهید چمران اهواز |
| ۱۴ | خواجه نصیر طوسی | ۲۶-۵۰ | صنعتی شاهرود |
| ۱۵ | علوم پزشکی شیراز | ۲۶-۵۰ | علوم پزشکی کرمان |
| ۱۶ | علوم پزشکی اصفهان | ۲۶-۵۰ | خوارزمی |
| ۱۷ | اصفهان | ۲۶-۵۰ | شاهد |
| ۱۸ | علوم پزشکی تبریز | ۲۶-۵۰ | علوم پزشکی مازندران |
| ۱۹ | شهید باهنر کرمان | ۲۶-۵۰ | زنجان |
| ۲۰ | گیلان | ۲۶-۵۰ | پژوهشگاه پلیمر |
| ۲۱ | علوم پزشکی مشهد | ۲۶-۵۰ | کردستان |
| ۲۲ | رازی کرمانشاه | ۲۶-۵۰ | محقق اردبیلی |
| ۲۳ | بوعلی سینا همدان | ۲۶-۵۰ | الزهرا (س) |
| ۲۴ | کاشان | ۲۶-۵۰ | علوم پزشکی بقیة الله |
| ۲۵ | مازندران | ۲۶-۵۰ | پژوهشگاه ملی ژنتیک |
| بدون رده مشخص از ۲۶ تا ۵۰ | ۲۶-۵۰ | علوم پزشکی کرمانشاه |
| ۲۶-۵۰ | علوم پزشکی ایران | ۲۶-۵۰ | بین المللی امام خمینی (ره) |
| ۲۶-۵۰ | ارومیه | ۲۶-۵۰ | سیستان بلوچستان |
| ۲۶-۵۰ | انستیتو پاستور ایران | ۲۶-۵۰ | پژوهشگاه مواد و انرژی |
| ۲۶-۵۰ | علوم پزشکی جندی شاپور اهواز | ۲۶-۵۰ | یاسوج |
بررسی دانشگاه های برتر ایرانی در هر بخش نیز نشان می دهد که دانشگاه تهران در سه حوزه علوم کشاورزی، علوم پایه و علوم انسانی در رتبه اول قرار دارد. دانشگاه صنعتی شریف در رده اول بخش فنی و مهندسی و دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در رتبه اول بخش علوم پزشکی و سلامت قرار دارد.
در میان دانشگاه های برتر که در این رده بندی قرار دارند در رده بندی کلی ۷ دانشگاه در استان تهران و دو دانشگاه در استان های اصفهان و فارس قرار دارند.
وضعیت تولید علم دانشگاه تهران در چهار شاخص
وضعیت تولید علم دانشگاه علوم پزشکی تهران در چهار شاخص
وضعیت تولید علم دانشگاه صنعتی شریف در چهار شاخص
در رتبه بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، دانشگاه تهران در میان دانشگاه های کشورهای اسلامی نیز در رتبه اول قرار دارد.
داده ها و اطلاعات این پایگاه استنادی نشان می دهد که دانشگاه های ایرانی از نظر شاخص های چهارگانه ای که به آن اشاره شد نیز در رده های متفاوتی قرار دارند.
دانشگاه تهران در شاخص تاثیر مقالات، در شاخص تولیدات علمی و در شاخص دیپلماسی علمی در رتبه اول قرار دارد و پژوهشگاه دانشهای بنیادی در شاخص تاثیر اقتصادی در رتبه اول دانشگاه ها و پژوهشگاه های ایرانی قرار دارد.
در بخش علوم کشاورزی، دانشگاه تهران در هر چهار شاخص در رده اول قرار دارد.
در بخش علوم فنی و مهندسی، دانشگاه صنعتی شریف در شاخص تاثیر مقالات، دانشگاه تهران در شاخص دیپلماسی علمی، دانشگاه صنعتی شریف در شاخص تولیدات علمی و پژوهشگاه دانشهای بنیادی در شاخص تاثیر اقتصادی در رده های اول قرار دارند.
در بخش علوم پزشکی و سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران در هر چهار شاخص در رده اول قرار دارد.
در بخش علوم پایه، دانشگاه تهران در شاخص تاثیر مقالات، شاخص دیپلماسی علمی، شاخص تولیدات علمی و پژوهشگاه دانشهای بنیادی در شاخص تاثیر اقتصادی در رده های اول قرار دارند.
در بخش علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تهران در شاخص تاثیر مقالات، شاخص تولیدات علمی و شاخص تاثیر اقتصادی و پژوهشگاه دانشهای بنیادی در شاخص دیپلماسی علمی در رده های اول قرار دارند.
رتبه بندی دانشگاه های ایرانی در بخش علوم کشاورزی
| رتبه | نام دانشگاه | تاثیر | دیپلماسی علمی | تولید علمی | تاثیر اقتصادی | جمع امتیازات |
| ۱ | دانشگاه تهران | ۳۹.۶۷ | ۱۰.۸۶ | ۳۰.۸۴ | ۴.۷۹ | ۸۶.۱۶ |
| ۲ | دانشگاه فردوسی مشهد | ۱۰.۱۳ | ۴.۵۴ | ۱۵.۶۶ | ۱.۵۴ | ۳۱.۸۷ |
| ۳ | دانشگاه شیراز | ۶.۷۴ | ۴.۹۴ | ۱۶.۶۴ | ۱.۶۳ | ۲۹.۹۵ |
| ۴ | دانشگاه تربیت مدرس | ۴.۲۱ | ۵.۸۱ | ۹.۸۳ | ۱.۳۲ | ۲۱.۱۷ |
| ۵ | دانشگاه تبریز | ۳.۰۱ | ۴.۴۰ | ۷.۶۰ | ۱.۰۳ | ۱۶.۰۵ |
رتبه بندی دانشگاه های ایرانی در بخش فنی و مهندسی
| رتبه | نام دانشگاه | تاثیر | دیپلماسی علمی | تولید علمی | تاثیر اقتصادی | جمع امتیازات |
| ۱ | دانشگاه صنعتی شریف | ۴۲.۳۰ | ۷.۳۸ | ۳۲.۸۷ | ۱.۸۹ | ۸۴.۴۵ |
| ۲ | دانشگاه تهران | ۴۱.۴۶ | ۹.۸۶ | ۳۱.۱۱ | ۱.۶۸ | ۸۴.۱۱ |
| ۳ | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۳۲.۲۵ | ۶.۳۷ | ۲۸.۹۹ | ۰.۸۷ | ۶۸.۴۷ |
| ۴ | دانشگاه علم و صنعت ایران | ۲۴.۶۲ | ۶.۳۵ | ۲۵.۸۸ | ۰.۶۳ | ۵۷.۴۸ |
| ۵ | دانشگاه تربیت مدرس | ۱۰.۱۷ | ۶.۹۴ | ۱۶.۸۰ | ۱.۰۶ | ۳۴.۹۷ |
| ۶ | دانشگاه صنعتی اصفهان | ۱۰.۵۶ | ۳.۲۲ | ۱۴.۳۵ | ۱.۰۳ | ۲۹.۱۶ |
| ۷ | دانشگاه شیراز | ۶.۴۹ | ۲.۲۵ | ۱۳.۱۹ | ۰.۹۵ | ۲۲.۸۸ |
| ۸ | دانشگاه خواجه نصیر طوسی | ۵.۳۱ | ۳.۰۲ | ۱۳.۲۰ | ۰.۲۸ | ۲۱.۸۲ |
| ۹ | دانشگاه تبریز | ۴.۵۷ | ۳.۲۶ | ۸.۲۷ | ۰.۴۴ | ۱۶.۵۳ |
| ۱۰ | دانشگاه شهید بهشتی | ۲.۱۱ | ۲.۹۹ | ۹.۰۳ | ۰.۲۸ | ۱۴.۴۱ |
رتبه بندی دانشگاه های ایرانی در بخش علوم پزشکی و سلامت
| رتبه | نام دانشگاه | تاثیر | دیپلماسی علمی | تولید علمی | تاثیر اقتصادی | جمع امتیازات |
| ۱ | دانشگاه علوم پزشکی تهران | ۴۲.۹۵ | ۹.۹۳ | ۳۴.۵۰ | ۴.۶۷ | ۹۲.۰۵ |
| ۲ | دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | ۶.۵۵ | ۹.۶۸ | ۱۱.۹۸ | ۱.۶۶ | ۲۹.۸۸ |
| ۳ | دانشگاه علوم پزشکی شیراز | ۳.۴۵ | ۳.۷۹ | ۱۲.۳۵ | ۱.۰۲ | ۲۰.۶۱ |
| ۴ | دانشگاه علوم پزشکی تبریز | ۲.۲۰ | ۵.۰۴ | ۷.۸۳ | ۰.۹۳ | ۱۶.۰۰ |
| ۵ | دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | ۲.۵۵ | ۴.۶۷ | ۷.۵۰ | ۰.۸۸ | ۱۵.۶۱ |
رتبه بندی دانشگاه های ایرانی در بخش علوم پایه
| رتبه | نام دانشگاه | تاثیر | دیپلماسی علمی | تولید علمی | تاثیر اقتصادی | جمع امتیازات |
| ۱ | دانشگاه تهران | ۴۱.۰۵ | ۹.۹۷ | ۲۸.۵۸ | ۲.۲۲ | ۸۱.۸۲ |
| ۲ | دانشگاه تربیت مدرس | ۲۲.۸۴ | ۵.۴۳ | ۱۹.۷۹ | ۱.۱۹ | ۴۹.۲۵ |
| ۳ | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۲۴.۷۴ | ۳.۰۸ | ۲۰.۷۲ | ۰.۵۲ | ۴۹.۰۶ |
| ۴ | دانشگاه شهید بهشتی | ۱۵.۵۷ | ۳.۷۱ | ۲۵.۲۸ | ۰.۸۱ | ۴۵.۳۶ |
| ۵ | دانشگاه صنعتی شریف | ۱۷.۲۷ | ۴.۲۰ | ۱۸.۱۹ | ۱.۷۷ | ۴۱.۴۴ |
| ۶ | دانشگاه صنعتی اصفهان | ۱۱.۴۸ | ۲.۲۹ | ۱۴.۶۶ | ۱.۵۰ | ۲۹.۹۲ |
| ۷ | دانشگاه شیراز | ۱۰.۶۶ | ۱.۹۰ | ۱۳.۹۸ | ۱.۰۵ | ۲۷.۵۹ |
| ۸ | دانشگاه فردوسی مشهد | ۸.۳۸ | ۱.۶۰ | ۱۳.۳۸ | ۰.۶۵ | ۲۴.۰۱ |
| ۹ | دانشگاه تبریز | ۹.۰۲ | ۲.۲۴ | ۱۱.۱۹ | ۰.۵۷ | ۲۳.۰۲ |
رتبه بندی دانشگاه های ایرانی در بخش علوم اجتماعی و انسانی
| رتبه | نام دانشگاه | تاثیر | دیپلماسی علمی | تولید علمی | تاثیر اقتصادی | جمع امتیازات |
| ۱ | دانشگاه تهران | ۴.۷۲ | ۲۲.۳۰ | ۱.۲۶ | ۸.۴۶ | ۷.۸۶ |
نکته مورد توجه در این رده بندی این است که در گروه علوم انسانی ۲۳ دانشگاه رتبه بندی شده اند اما تنها دانشگاه تهران دارای داده های عددی است. بر اساس اطلاعات پایگاه استنادی، تاثیر مقالات در علوم انسانی از همه گروه ها کمتر است و با توجه به اهمیت علوم انسانی توجه بیشتری را از سوی دانشگاه ها می طلبد.
