رسانه‌ای شدن خبر مرگ یک نوزاد معتاد در یکی از بیمارستان‌های پایتخت توجه به این مساله تلخ را افزایش داده است، به طوری که در روز‌های اخیر شاهد افزایش اظهار نظر‌ها و همچنین تصمیمات تازه ای در این زمینه بوده‌ایم. در ادامه این اظهار نظر‌ها روز گذشته سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه نوزادان معتاد سم زدایی می‌شوند، پاکی مادر را شرط رسیدن به فرزندش عنوان کرد.
براساس آمار موجود در ستاد مبارزه با موادمخدر در حال حاضر حدود یک میلیون و ۳۲۵ هزار معتاد به مواد مخدر در کشور وجود دارد که ۱۰ درصد کل این جمعیت را زنان تشکیل می دهند. بر اساس این آمار اغلب زنان به مواد محرک صنعتی همچون شیشه گرایش دارند. هم اکنون در كشور ما حدود ۱۵ میلیون پرونده قضائی وجود دارد که ۳۰۰ هزار مورد آن مربوط به حوزه موادمخدر است. با توجه به آمار ارائه شده از سوی مسئولان با یک ضرب و تقسیم ساده می‌توان متوجه شد که در کشور ۷۲۶ هزار نفر مصرف کننده تریاک، ۳۴۳ هزار و ۲۰۰ نفر مصرف کننده شیشه، ۲۱۱ هزار و ۲۰۰ نفر مصرف کننده کراک، ۱۰۵ هزار و ۶۰۰ نفر مصرف کننده هروئین، ۷۹ هزار و ۲۰۰ نفر مصرف کننده حشیش و ۳۹ هزار و ۶۰۰ نفر مصرف کننده اکستازی هستند.
با توجه به اینکه یک معتاد ممکن است بیش از یک ماده مصرف کند، جمع کل این افراد از آمار کل معتادان اندکی بیشتر است. این امر در کنار زنانه شدن آسیب های اجتماعی زنگ خطر و هشدار جدی برای تمامی دست اندرکاران است. با وجود اینکه در كشور ما آمار زنان معتاد به ۱۰ درصد افزایش یافته است، افزایش تولد نوزاد معتاد از مادران معتاد یکی از پیامدهای زنانه شدن آسیب ها و شدت این امر در سال‌های اخیر است. در نتیجه بعد از وضع حمل مادر، باید از نوزاد سم‌زدایی و بعد از آن تحویل مادر شود، اما با توجه به اعتیاد مادر، نوزاد از شیر او استفاده می‌کند و احتمال اعتیاد مجدد او وجود دارد. در سال های اخیر موضوع نوزادان و مادران معتاد یکی از دغدغه‌های جدی حوزه آسیب‌های اجتماعی خوانده می شود و سازمان های ذی‌ربط باید بتوانند پروسه سم زدایی نوزادان، پوشش و حمایت سازمان بهزیستی از آنها و همچنین مادران آنها را به‌طور جدی دنبال کنند. اگر قرار باشد نوزاد در حین تولد به مادر معتاد تحویل داده شود بدون شک آن نوزاد نیز در آینده جزو معتادان می‌شود.
نوزادان معتاد سم‌زدایی می‌شوند
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری گفت: طبق دستورالعمل ابلاغی وزارت بهداشت و درمان، نوزادان معتاد در مراکز درمانی سم زدایی می شوند. روز گذشته پرویز افشار اظهار کرد: این نوزادان باید به مدت دو هفته تحت مراقبت ویژه قرار گیرند و کنترل درمانی شوند تا به روش تدریجی از مواد، بازگیری و ترک داده شوند. سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: نوزادان معتاد با تغذیه از بند ناف مادر معتادشان به اعتیاد مبتلا می شوند که باید حتما تحت درمان قرار گیرند. او یادآور شد: متاسفانه اغلب زنان معتاد و در عین حال باردار، اعتیاد خود را به بیمارستان اطلاع نمی دهند و با کتمان این موضوع، سبب می شوند تا کارکنان آن بیمارستان از اعتیاد نوزاد مطلع نشوند.
در نتیجه به موقع برای درمان نوزاد نتوانند اقدام کنند. معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر به مادران معتاد هشدار داد که پیش از تولد فرزند خود، بیماری اعتیادشان را حتما به مراکز درمانی گزارش دهند و برای نوزاد خود پیش از تولد پرونده ویژه درمانی تشکیل دهند تا نوزاد بلافاصله پس از تولد تحت درمان قرار گیرد. سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در پاسخ به این سوال که مادران معتاد چه زمانی پس از تولد می توانند نوزاد خود را از مراکز درمانی تحویل بگیرند، گفت: نوزاد بازگیری شده از مواد مخدر تنها در صورتی به مادر تحویل داده می شود که مادر گواهی «سلامت رفتار مطلوب» را به مرکز درمانی فوق ارائه داده باشد؛ در غیر این‌صورت از تحویل نوزاد به مادر جلوگیری می شود. این مسئول مبارزه با مواد مخدر ادامه داد: اگر مادر با اعتیادش جزو مصادیق بد سرپرستی باشد و گواهی رفتار مطلوب را هم نداشته باشد، نهادهای ذی ربط از جمله سازمان بهزیستی عهده دار مسئولیت نگهداری کودک می‌شوند تا مادر به بهبودی کامل برسد.
افشار با بیان اینکه خوشبختانه بیشتر مادران برای رسیدن به نوزاد خود، پاک می شوند، افزود: تلاش می کنیم تا بسته خدماتی مناسب و کاملی به مادران معتاد داده شود.
نوزادان معیار سنجش سن اعتیاد نیستند
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که آیا سن اعتیاد به نوزادی رسیده است، گفت:استناد به آمار نوزادان معتاد در کشور، معیاری صحیح برای سنجش سن اعتیاد نیست، چرا که این نوزادان از طریق مادر به اعتیاد مبتلا شده اند. افشار با بیان اینکه میزان سوءمصرف مواد مخدر در جمعیت زنان در دهه اخیر افزایش یافته است، افزود: از دهه ۸۰ تا دهه ۹۰ این آمار دو برابرشده است. به گزارش ایرنا، او با اشاره به نگهداری کودک و مادر در مراکز اقامتی ترک اعتیاد گفت: نگهداری کودکان همراه مادران معتاد درمراکز اقامتی ترک اعتیاد کار جایزی نیست و باید حتما کودکان از مادران معتاد جدا نگهداری شوند.
درمان اعتیاد نوزاد معتاد
رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر و الکل در مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره نحوه سم زدایی نوزادان متولد شده از مادران معتاد به «آرمان» می گوید: بعد از تولد نوزادان از مادران معتاد بلافاصله اقدامات برای سم زدایی روی آنها انجام می شود. باید دانست که سم زدایی فقط برای نوزادان متولد شده از مادران معتاد به مواد مخدرهای سنتی همچون تریاک و هروئین انجام می شود و برای نوزادان متولد شده از مادران معتاد به مواد مخدر صنعتی دارو وجود ندارد.
سعید صفاتیان می افزاید: در پروسه سم زدایی نوزادان دچار هذیان یا مشکلات روحی و روانی نمی شوند و نیازی به دارو درمانی نیست و فقط در نوزادان متولد شده از مادران معتاد به مواد روانگردان شاهد علائم گوارشی، لرز و تشنج هستیم که با دارو درمانی می توان به درمان آنها پرداخت. او درباره ترک مواد مخدر در نوزادان می گوید: زمان اعتیاد این نوزادان اندک است و می توان برایشان اقدامات نگهدارنده اعمال کرد.
رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر و الکل در مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره میزان رغبت این نوزادان به مواد مخدر در سنین نوجوانی و بزرگسالی تاکید می کند: باید دانست این افراد نسبت به افراد معمولی رغبت بیشتری به مصرف مواد مخدر خواهند داشت و احتمال سرعت مصرف آنها در سنین پایین در مقایسه با دیگر افراد وجود دارد. صفاتیان درباره افزایش تولد نوزادان معتاد در سال های اخیر می گوید: اعداد و ارقام منتشر شده در این زمینه با بزرگنمایی همراه است. این در حالی است که اگر فقط ۱۰درصد از معتادان کشور را زنان تشکیل دهند این بدان معناست که ۱۳۵هزار نفر زن معتاد در کشور وجود دارد که از این تعداد فقط ۳۰هزار نفر توانایی باروری را دارند. در اصل اعداد منتشرشده در این زمینه با بزرگنمایی همراه است.
