در حالی که احمدینژاد اظهارات ظریف درباره پیشینه مصاحبه بازرسان آژانس با دانشمندان هستهای ایران را با انتشار بیانیهای تکذیب کرد، اما بررسیها نشان میدهد بدون نیاز به اسناد محرمانه آژانس یا سازمان انرژی اتمی ایران درباره همکاریهای دو طرف، با جستوجویی ساده میتوان مدارک بازرسی و نمونهبرداری از پارچین و همچنین مصاحبه با دانشمندان و دستاندرکاران هستهای ایران در گذشته را یافت.
به گزارش ایسنا، مستندات رسمی نشان میدهد که آژانس در سالهای گذشته که دولت نهم و دهم را نیز شامل میشود، از تاسیسات نظامی و مراکز دانشگاهی و نیز افراد مرتبط با برنامه هستهای کشورمان بازدید و بازرسی و مصاحبه داشته است.
١- آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش مدیرکل در دسامبر ٢٠٠٥ به صراحت از بازدید بازرسان آژانس و نمونهبرداریهایی که انجام گرفته است، گزارش داده است: ایران در نوامبر ٢٠٠٥ (یعنی حدود آبانماه ١٣٨٤، در زمان دولت نهم) موافقت کرد که به آژانس اجازه بازدید از سایتی در تاسیسات نظامی پارچین را بدهد. آژانس توانست برای اثبات نبود مواد هستهای در آن سایت نمونهبرداریهای لازم را انجام دهد.
On 1 November 2005, following a meeting held on 30 October 2005 between Mr. Larijani, the Secretary of the Supreme National Security Council of Iran, and the Deputy Director General for Safeguards (DDG-SG), the Agency was given access to the buildings requested within the area of interest at Parchin (see para. 41 of GOV/2005/67), in the course of which environmental samples were taken. The Agency did not observe any unusual activities in the buildings visited. Its final assessment is pending the results of the environmental sample analysis.
IAEA Dec.2005 report
٢- مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین در گزارش ماه ژوئن ٢٠٠٦(تابستان ١٣٨٥، در زمان دولت نهم) از بازدید آژانس از یک دانشگاه فنی به تاریخ ژانویه ٢٠٠٥ نیز گزارش میدهد، و خواهان توضیحات بیشتری از ایران در خصوص نتایج بازرسی درخواست کرده است.
With reference to the environmental samples taken from some equipment at a technical university in January 2006 mentioned in paragraph 25 of GOV/2006/27, analysis of those samples showed a small number of particles of natural and high enriched uranium. On 16 May 2006, Iran responded to the Agency’s requests for clarification stating, inter alia, that, as mentioned during the visit of inspectors to Tehran on 27 January 2006, the equipment had not been acquired for or used in the field of nuclear activities. Iran indicated that it was, however, investigating how such particles might have been found in the equipment.
بنا بر این امکان بازدید از تاسیسات نظامی و حتی دانشگاههای فنی و مصاحبه و گفتوگو با مسوولان مربوطه در دانشگاه درباره برخی ملاحظاتی که وجود داشته است، در چارچوب همکاریها انجام شده و گزارش رسمی در مورد آن وجود دارد.
همچنین بر اساس گزارشهای رسمی آژانس که همه در سایت رسمی آن قابل دسترسی است، حداقل در چند مورد به طور مشخص مصاحبه به دانشمندان هستهای انجام گرفته است که نمونههای آن در زیر میآید:
1- بنا به گزارش مدیرکل آژانس از سپتامبر 2005 ایران همکاری بیشتری در ارائه دسترسی به اسناد اضافی و اجازه مصاحبه با افراد درگیر در بحثها با شبکه خرید را داده است. به نقل از سند GOV/2005/87 Page 5
Since that time September 2005, Iran has been more forthcoming in providing access to additional documentation related to the 1987 offer and permitting interviews with individuals who had been involved in discussions with the procurement network.
2- از 20 تا 24 اکتبر 2007 یک تیم فنی آژانس برای مرور جزیی پاسخها و اسناد پشتیبانی کننده و مصاحبه با مقامات درگیر در برنامه غنیسازی اورانیوم پی 1 و پی 2 از تهران بازدید کرد. به نقل از سند GOV/2007/58 ,Page 5
From 20 to 24 October 2007, an Agency technical team visited Tehran to review in detail the
answers and supporting documentation, and to interview officials involved in the P-1 and P-2
uranium enrichment programme.
3- از 29 اکتبر تا 1 نوامبر 2007 آژانس به بحثهایش با مقامات ایرانی در مورد برنامه غنیسازی سانتریفیوژ ادامه داد. ایران اسناد پشتیبانی کننده و مکتوبات تقویت کننده اضافی را ارائه داد و آژانس بحثهای بیشتر و مصاحبههایی با مقامات ایرانی درگیر در فعالیتهای هستهای در دهههای 80 و 90 انجام داد. به نقل از سند GOV/2007/58 , Page 2
From 29 October to 1 November 2007, the Agency continued discussions with the Iranian
authorities on the centrifuge enrichment programme. Iran provided additional supporting
documentation and written amplifications and the Agency held discussions and interviews
with Iranian officials involved in nuclear activities in the 1980s and 1990s.
4- بر اساس مصاحبه با مقامات ایرانی در دسترس و اعضای شبکه تامین؛ اسناد محدود ارائه شده توسط ایران و اطلاعات خرید جمعآوری شده توسط تحقیقات مستقل آژانس؛ آژانس نتیجه گرفته است که بیانیههای ایران با اطلاعات در دسترس آژانس در خصوص کسب فنآوری سانتریفیوژ پی 1 در 1987 همخوانی دارد. به نقل از سند GOV/2007/58 , Page 3
Based on interviews with available Iranian officials and members of the supply network, limited documentation provided by Iran and procurement information collected through the Agency’s independent investigations, the Agency has concluded that Iran’s statements are consistent with other information available to the Agency concerning Iran’s acquisition of declared P-1 centrifuge enrichment technology in 1987.
همچنین مصاحبههای مختلفی از سوی مسوولان وقت در رابطه با مصاحبه آژانس با افراد درگیر در برنامه هستهای و نیز بازدید از مراکز نظامی بر روی سایتهای خبری و خبرگزاریها وجود دارد که با یک جستوجوی ساده قابل دسترسی است.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران هفته جاری در حاشیه حضورش در مجلس شورای اسلامی و شرکت در جلسه غیرعلنی درباره مذاکرات هستهای در گفت گو با خبرنگاری گفت: موضوع مصاحبه با دانشمندان هستهای، ارتباطی به اصل مذاکرات هستهای ایران با گروه 1+5 ندارد و این یک مساله کناری و فرعی بوده و حدود 10 سال است که کشور برای حل این ادعاها و بهانهها اقداماتی کرده است. در این رابطه روشهایی برای رفع ابهامات صورت گرفت و حتی در دولت پیشین مصاحبههایی با دانشمندان هستهای کشورمان از سوی مأموران آژانس انجام شد.
او افزود: در آن دوران با افراد مختلف در ایران مصاحبه شد و حتی آنها از مراکز و اماکن مربوطه بازدید کردند، اما هیچ ابهامی پیدا نشد که این موضوع نشاندهنده بهانهجویی غربیهاست.
وزیر امور خارجه با اشاره به ادعاهای مقامات آمریکایی مبنی بر موافقت ایران برای مصاحبه با تعدادی از دانشمندان هستهای کشورمان، تصریح کرد: آنها هر چه که میخواهند بگویند، زیرا مقامات این کشورها در سالهای گذشته انواع صحبتها و مطالب را مطرح کردند، اما قطعا تیم مذاکرهکننده نظر رهبر معظم انقلاب را در تمام موارد مذاکرات هستهای عینا اطاعت میکند.
این گفتههای ظریف با واکنش رییس دولت نهم و دهم در رابطه با همکاریهای فراپادمانی و به ویژه مصاحبه بازرسان آژانس با دانشمندان و مسوولان درگیر در برنامه هستهای کشورمان و نیز بازدید از مراکز نظامی مواجه شد.
دفتر محمود احمدینژاد در بیانیهای در این رابطه و خطاب به مردم، اظهارات محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، مبنی بر اجازه دولت قبل به انجام مصاحبه ماموران آژانس بینالمللی انرژی اتمی با دانشمندان هستهای ایران، را نادرست دانسته و تاکید کرده است: «به عنوان یک سیاست قطعی و مبتنی بر حقوق مسلم هستهای ملت ایران، در دوره دولتهای نهم و دهم، هرگونه مصاحبه یا بازجویی و یا ملاقات ماموران آژانس یا هر نهاد بینالمللی خارجی دیگر با دانشمندان هستهای، به صراحت و به صورت رسمی و علنی توسط رییس محترم دولت ممنوع اعلام شد. روش خردمندانه آن است که مسوولان و مذاکرهکنندگان هستهای، ملت ایران را به طور کامل در جریان جزییات و روند مذاکرات هستهای جاری قرار دهند.»
جمهوری اسلامی ایران در 10 سال گذشته و با شکلگیری پرونده هستهای در آژانس همواره در چارچوب اعتمادسازی و شفافسازی در دورههای مختلف همکاریهای فراپادمانی با آژانس داشته است و حتی اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را برای دو سال و نیم شاهد بودیم که امروز به گفته بسیاری از کارشناسان مربوطه تجربه مفیدی از آن همکاری در اختیار ایران است که میتواند چراغ راه ما در اجرای پروتکل الحاقی در صورت تصویب آن در چارچوب توافق جامع هستهای باشد.
به نظر میآید برخی اقدامات و اظهارات برخی منتقدان توافق هستهای و مذاکرات، پیش از فکر و بررسی زمینههای حقوقی، فنی و سیاسی آن، بیشتر تحت تاثیر برداشتها و نگاههای سیاسی و جناحی مطرح و به اختلافها در داخل دامن میزند که تشویش اذهان عمومی را بهدنبال خواهد داشت و قطعا دود این نوع برخوردهای ضعیف و غیرکارشناسی در شرایط حساس منطقهیی و بینالمللی به چشم مردم خواهد رفت و اولین قربانی آن منافع ملی و آینده کشور است.
نکته قابل تامل آنکه در اين مدت زماني ، دانشمندان نظامي ايران نيز مورد مصاحبه يا بازجويي بازرسان آژانس قرار گرفتند.
درباره اماکن نظامی هم، آژانس تنها در یک نوبت پس از آغاز به کار دولت نهم –که دقیقا در ماه های اولیه استقرار دولت بوده- به پارچین دسترسی پیدا کرده و این امر دیگر هرگز تکرار نشده است. آخرین باری که آژانس از پارچین بازدید کرده در ۱۰ آبان ۱۳۸۴ (اول نوامبر ۲۰۰۵) بوده است. در این تاریخ تنها ۳ ماه از آغاز به کار دولت نهم می گذشت و استراتژی هسته ای دولت وقت هنوز تدوین نشده بود.
پس آقایون دولت فعلی دروغ بس است.