(تصاویر) قیام کردهای عراق(1)

تاریخ انتشار: ۱۹:۵۷ - ۲۸ خرداد ۱۳۹۳

فرارو- با پیشروی شبه نظامیان داعش در موصل و از سوی دیگر تسلط پیشمرگ‌‎های کرد بر مناطق مورد مناقشه، اکنون داعش به همسایگی کردستان عراق رسیده اما گفته است قصد حمله به این مناطق را ندارد.

به گزارش سرویس عکس و تاریخ فرارو، داعش که پس از تسلط کامل بر موصل توانست تکریت در استان صلاح الدین را هم به کنترل خود در بیاورد اکنون در نزدیکی سامرا به سر می برد. این نیروها در حملات خود توانستند مناطق جدا شده از اقلیم کردستان یعنی مناطق مورد مناقشه که پیشتر تحت کنترل ارتش عراق بود را به کنترل خود درآورند.

اخبار حاکی از آن است که نیروهای پیشمرگ و نیروهای امنیتی و پلیس اقلیم کردستان نیز کرکوک، سنجار، تلعفر را تحت کنترل خود درآورده اند و به مجاورت داعش رسیده اند. گرچه داعش اعلام کرده است که قصد حمله به مناطق کردستان عراق را ندارد اما صاحب نظران معتقداند برنامه این گروه تندرو در زنده کردن ولایت موصل کار را به درگیری با پیشمرگ ها و حمله به کردستان عراق خواهد کشاند.

اما کردهای عراق تجارب بسیاری از جنگ و گریز با حکومت مرکزی و همسایگان خود بر سر تشکیل کردستان عراق و حفظ استقلال آن از دهه ها قبل داشته اند. مصطفی بارزانی رهبر جنبش ملی گرای کرد از دهه 30 میلادی مبارزه خود را آغاز کرد و پس از تشکیل جمهوری مهاباد در سال 1946 به رهبری جزب دموکرات کردستان عراق برگزیده شد تا اینکه جمهوری مهاباد متلاشی و وی به اجبار به شوروی رفت.

کودتای عبدالکریم قاسم در سال ۱۹۵۸ که به نظام پادشاهی عراق پایان داد، بارزانی را به عراق بازگرداند. قاسم که در ابتدا از بازگشت بارزانی استقبال کرده بود پس از چندی ملی گرایی او را در تعارض با حاکمیت دولت خود دید و با حمله به "بارزان" زمینه های قیام کردهای عراق را فراهم کرد.

بارزانی پس از حمله ارتش قاسم پیشمرگ های کرد را برای مقابله با دولت مرکزی سازمان دهی کرد و پس از آن مبارزه او با حکومت مرکزی عراق وارد دوران جدیدی شد تا آنجا که در سال 1970 در توافقی با صدام توانست خودمختاری کردستان عراق را از حکومت مرکزی بگیرد. چهارسال بعد صدام توافقنامه را زیرپاگذاشت و از هوا و زمین به کردستان حمله کرد در این تاریخ یعنی مارس 1974 بارزانی مهم ترین قیام کردهای عراق علیه حکومت مرکزی را آغاز کرد. او این قیام را با حمایت محمدرضا شاه ایران سازمان دهی کرد و با کمک لجستیکی ارتش ایران در مقابل سلاح های پیشرفته ارتش عراق مقاومت و به پیروزی هایی رسید اما معاهده الجزایر بین ایران و عراق این قیام را به شکست کشاند. در این معاهده شاه در مقابل توقف حمایت و کمک خود به کردهای عراق بر سر اروند رود با صدام مصالحه کرد.

پس از این توافق بارزانی دستور به توقف جنگ داد و همراه جمع زیادی از یارانش به ایران پناهنده شد و در کرج مقیم گردید؛ او چندی بعد به بیماری سرطان خون مبتلا شد و سر انجام در ماه مارس سال 1979 میلادی درگذشت. مجموعه عکس زیر که مربوط به قیام 1974 کردهای عراق علیه صدام است یکی از ارزشمندترین مجموعه مصور از قیام کردها است. این مجموعه را "برونو باربی" عکاس خبری عکاس فرانسوی در آن سال و با سفر به کردستان عراق تهیه کرده است.