
مرکز آمار ايران رشد اقتصادي کشور در سال 85 را معادل 6.3 درصد اعلام کرد.
به گزارش خبرگزاري مهر، درصد تغييرات GDP طي سالهاي 1381 تا 1385 نشان ميدهد که رشد اقتصادي کشور که از سال 1381 سير نزولي داشته است، در سال 1385 افزايش يافته و معادل 3/6 درصد شده در حالي که در سال 1384 رشد اقتصادي معادل 6/5 درصد بوده است.
ارزش افزوده بخشهاي عمده اقتصادي
بنا بر نتايج اوليه آمارهاي حسابهاي ملي در سال 1385 بيشترين رشد ارزش افزوده در بخش معدن (غير از نفت) به ميزان 7/9 درصد بوده و بعد از معدن بخش صنعت بيشترين رشد را (معادل 1/8 درصد) داشته است.
سهم ارزش افزوده بخشهاي اقتصادي در محصول ناخالص داخلي
بيشترين سهم ارزش افزوده بخشهاي اقتصادي در سال 1385 متعلق به بخش خدمات است که طيف گستردهاي از فعاليتهاي اقتصادي را در بر ميگيرد. سهم ارزش افزوده بخش خدمات در محصول ناخالص داخلي به قيمتهاي جاري در سال 1385 معادل 6/49 درصد بوده است. به عبارت ديگر، حدود نيمي از سهم GDP متعلق به بخش خدمات است.
رشد اجزاي هزينه تشکيل دهنده GDP
در سال 1385 بيشترين رشد در طرف هزينه مربوط به مصرف نهايي دولت (معادل 8/10 درصد) است. مصرف نهايي خانوار داراي رشدي معادل 6/9 درصد، تشکيل سرمايه ثابت ناخالص 4/6 درصد و خالص صادرات و واردات 7/8 درصد است. رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در ماشين آلات 6 درصد است.
سهم اجزاي هزينه در محصول ناخالص داخلي
بيشترين سهم در محصول ناخالص داخلي در سال 1385 متعلق به مصرف نهايي خصوصي (خانوار و موسسههاي غير انتفاعي در خدمت خانوار) است. سهم هر يک از اجزاي هزينه در GDP به قيمت جاري به ترتيب عبارتند از مصرف نهايي خصوصي 7/48 درصد، مصرف نهايي دولت 13 درصد، تشکيل سرمايه ثابت ناخالص 6/23 درصد و خالص صادرات و واردات 7/5 درصد.
محصول ناخالص داخلي سرانه
محصول ناخالص سرانه به قيمتهاي جاري و ثابت از سال 1381 داراي روند صعودي بوده است؛ به گونهاي که اين نماگر به قيمتهاي جاري از 4/14 ميليون ريال در سال 1381 به 3/33 ميليون ريال در سال 1385 و به قيمتهاي ثابت از 6 ميليون ريال در سال 1381 به 3/7 ميليون ريال در سال 1385 رسيده است.
محصول ناخالص داخلي استانها
استان تهران به تنهايي 4/24 درصد محصول ناخالص داخلي کشور را تامين ميکند، در حالي که 18 درصد جمعيت کشور را در بر دارد. استان تهران در سال 1384 بيشترين سهم را در GDP داشته است. از 30 استان کشور چهار استان تهران، خوزستان، اصفهان و خراسان رضوي 51 درصد و 26 استان ديگر 49 درصد محصول ناخالص داخلي کشور را تامين ميکنند.
سهم محصول ناخالص داخلي هشت استان کمتر از يک درصد GDP کشور است. اين استانها عبارتند از خراسان جنوبي، خراسان شمالي، چهارمحال و بختياري، قم، اردبيل، کردستان، زنجان و سمنان که در مجموع سهم GDP آنها 5 درصد GDP کشور را تشکيل ميدهد.
تحليل بيشتر از ارقام يادشده نشان ميدهد از تعداد کل استانها 20 استان تنها 20 درصد GDP کشور را تامين ميکند. به عبارت ديگر ميتوان گفت، حدود 80 درصد ارزش افزوده کل کشور در ده استان و فرامنطقه ايجاد ميشود. فرامنطقه از آبهاي ساحلي جنوب تشکيل شده که داراي ذخاير نفتي بوده و در 5 درصد محصول ناخالص داخلي کشور سهيم است.
کمترين سهم در GDP معادل 6/0 درصد متعلق به استان خراسان جنوبي است. محصول ناخالص داخلي سرانه اکثر استانهاي کشور طي دوره 1379 تا 1384 داراي سير صعودي بوده است.
محصول ناخالص داخلي سرانه شش استان شامل کهگيلويه و بوير احمد، خوزستان، بوشهر، ايلام، تهران و مرکزي از محصول ناخالص داخلي سرانه کل کشور بيشتر و محصول ناخالص داخلي سرانه بيست و چهار استان از متوسط کل کشور کمتر است.
بيشترين GDP سرانه ميان استانهاي کشور در سال 1384 معادل 128 ميليون ريال متعلق به استان کهگيلويه و بوير احمد بوده است. استان سيستان و بلوچستان کمترين GDP سرانه را در سال 1384 معادل 5/8 ميليون ريال داشته است. اين رقم حدود يک سوم سرانه کل کشور در سال مورد بحث است بعد از سيستان و بلوچستان استانهاي کردستان، آذربايجان غربي، لرستان و چهار محال و بختياري نيز در رده استانهايي قرار دارند که کمترين محصول ناخالص داخلي سرانه را دارند.GDP سرانه استان تهران در سال 1384 معادل 9/35 ميليون ريال بوده است.
ارزش افزوده فعاليتهاي اقتصادي در استانها
به جز استانهاي نفت خيز، در اکثر استانها بخش خدمات داراي بيشترين ارزش افزوده است. در استان تهران 78 درصد محصول ناخالص داخلي در سال 1384 متعلق به بخش خدمات است و بعد از آن بخش صنعت داراي بيشترين ارزش افزوده است. سهم ارزش افزوده بخش خدمات و صنعت در مجموع 92 درصد است و ساير بخشهاي اقتصادي فقط 8 درصد محصول ناخالص داخلي را تامين ميکنند.
در بين بخش خدمات در استان تهران، رشته فعاليتهاي عمده فروشي و خرده فروشي با 28 درصد و مستغلات و کسب و کار با 25 درصد بيشترين سهم را در GDP دارند.
در استانهاي نفت خيز ارزش افزوده بخش نفت ساير فعاليتهاي اقتصادي را تحت الشعاع قرار داده است. به عنوان مثال در استان کهگيلويه و بويراحمد سهم ارزش افزوده رشته فعاليت استخراج نفت خام و گاز طبيعي 1/90 درصد جمع ارزش افزوده اين استان در سال 1384 است. در حالي که ساير فعاليتهاي استان فقط 9 درصد GDP را تامين ميکنند.
بيشترين ارزش افزوده بخش کشاورزي در سال 1384 به ميزان 9/8 درصد در استان فارس ايجاد شده است. سهم ارزش افزوده کشاورزي در استانهاي قم و ايلام کمتر از يک درصد است. استانهاي فارس، مازندران، کرمان، خوزستان، خراسان رضوي، اصفهان، آذربايجان شرقي و تهران در سال 1384 در مجموع 53 درصد ارزش افزوده کل کشور را در بخش کشاورزي (شامل زراعت و باغداري، دامداري، مرغداغري، شکار، جنگلداري و ماهيگيري) تامين کردهاند.
استان تهران بيشترين سهم ارزش افزوده را در بخش صنعت دارد. دو استان تهران و اصفهان روي هم 1/44 درصد از کل ارزش افزوده بخش صنعت را تامين ميکنند. 10 استان لرستان، خراسان شمالي، اردبيل، گلستان، سيستان و بلوچستان، کردستان، چهارمحال و بختياري، خراسان جنوبي، ايلام، کهگيلويه و بوير احمد هر يک کمتر از يک درصد ارزش افزوده بخش صنعت را دارند. در مجموع حدود 5 درصد ارزش افزوده بخش صنعت در 10 استان يادشده، ايجاد ميشود.
ارزش افزوده استخراج نفت خام و گاز طبيعي در استان خوزستان بيشترين درصد (49 درصد) را دارد و بعد از آن فرامنطقه 25 درصد ارزش افزوده بخش نفت خام و گاز طبيعي را داراست. منظور از فرامنطقه آبهاي ساحلي است که به هيچيک از استانها تعلق ندارد.
23 درصد ارزش افزوده بخش ساختمان در سال 1384 در استان تهران ايجاد شده است. استانهاي اصفهان با سهم 1/9 درصد، خراسان رضوي با سهم 1/8 درصد و خوزستان با سهم 7/7 درصد در ردههاي بعد قرار دارند.
استانهاي سمنان، ايلام، کردستان، کهگيلويه و بوير احمد، خراسان شمالي و خراسان جنوبي کمتر از يک درصد ارزش افزوده بخش ساختمان را تامين ميکنند. در مجموع تنها 4/4 درصد ارزش افزوده ساختمان در استانهاي ياد شده ايجاد ميشود.