وزیر خارجه سابق انگلیس در گفت‌وگویی تأکید کرد که لندن نتوانست رئیس‌جمهور آمریکا را برای ادامه برجام متقاعد کند.
به گزارش تسنیم، جک استراو با حضور در برنامه تلویزیونی «بدون مرز» به سؤال‌هایی درباره ایران، منطقه و حکام عربی حاشیه خلیج فارس، آمریکا و جنگ یمن پاسخ می‌دهد.
جک استراو معتقد است محمد بن سلمان ولیعهد جوان عربستان سعودی یکی از مشکلات منطقه است و رفتار دیکتاتوری او را مسخره کرد. او همچنین به سؤالاتی درباره تأثیر اقدامات خلق الساعه ترامپ رئیس جمهور آمریکا بر جامعه جهانی پاسخ داد.
در ادامه متن کامل گفت‌وگوی مرتضی غرقی با وزیر خارجه اسبق انگلیس منتشر می‌شود.
شما مشکل روابط ایران و انگلیس را در چه می‌بینید؟
من فکر می‌کنم یکی از مشکلات در روابط ایران و انگلیس موضوع برنامه هسته‌ای ایران بود که با توافق برجام حل شد و دولت انگلیس اکنون یکی از حامیان جدی آن است. مشکل اصلی در اجرای برجام اکنون آمریکا است، حمایت انگلیس از برجام موجب بروز اختلاف نظر میان ما و آمریکا نیز شده است. ما از حزب کارگر که حزب مخالف حزب حاکم هستیم به‌طور جدی با آمریکا مذاکره کرده‌ایم که توافق برجام را قبول کند. مشکلات دیگر در روابط دو کشور ایران و انگلستان به اختلافات تاریخی برمی‌گردد که در روابط دو کشور وجود دارد و مانع بهبود روابط دو کشور بوده است اما اکنون که این اختلافات مرتفع شده است ما تمایل داریم روابط تجاری و اقتصادی خود را با ایران گسترش دهیم. متأسفانه تحریم‌های فرامرزی آمریکا علیه شرکت‌های اروپایی مشکلات زیرساختی برای توسعه روابط اقتصادی میان ایران با اروپا و انگلیس ایجاد کرده است.
اقدامات آمریکا در تحریم‌های گسترده علیه ایران، زیرساخت‌های توسعه روابط اقتصادی غرب با ایران را دچار مشکل کرده است و موجب ناامیدی در توسعه روابط اقتصادی میان ایران و اتحادیه اروپا و انگلیس شده است.
چرا آمریکا تلاش دارد این توافق را نادیده بگیرد و هدفش از اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران چیست؟
شکی نیست که ایران طبق توافق برجام به همه تعهداتش عمل کرده است، ازطرف دیگر، کشورهای طرف مذاکره با ایران هم تلاش کرده‌اند به تعهداتشان در قبال برجام عمل کنند اما تحریم‌های آمریکا این تلاش‌ها را تحت تأثیر قرار داده است و باعث کندی و توقف کار شده است. البته این رفتار بخشی از خوی امپریالیستی آمریکا است. متأسفانه دلار، پول رایج در معاملات بانکی و تجاری جهان، تحت کنترل آمریکا است. این واقعیت را باید بپذیریم و دولت آمریکا نیز باید این واقعیت را درک کند که منافعش در عادی کردن روابط با کشورهاست. ادامه این رفتارها به منافع ملی آمریکا ضربه می‌زند.
دولت انگلیس یکی از طرف‌های توافق هسته‌ای است؛ چرا دولت انگلیس به آمریکا برای اجرای تعهداتش فشار نمی‌آورد؟
تا آنجایی که من اطلاع دارم دولت انگلیس تلاش‌های زیادی کرده تا آمریکا را ترغیب به انجام تعهداتش کند اما متأسفانه دولت ترامپ متقاعد نشده است.
ارزیابی شما از شخصیت ترامپ چیست؟
این رفتار برای یک رهبر جهانی نامناسب است. من از نزدیک رؤسای جمهوری آمریکا همچون بوش، کلینتون و اوباما را می‌شناختم؛ من می‌دانم که آنها با این رفتار مخالف هستند. اقشار تحصیل‌کرده آمریکا با این رفتار ترامپ موافق نیستند و آن را قبول ندارند. ترامپ نگاهش این‌گونه است که همه را دشمن آمریکا می‌پندارد و این نگاه بدبینانه به منافع آمریکا ضربه خواهد زد.
آینده برجام را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
این موضوع بستگی به رفتار آمریکا در برخورد با تحریم‌ها دارد. من فکر می‌کنم که کشورهای اروپایی مذاکره کننده در برجام باید اقدام جدی انجام دهند. به‌طور قطع و یقین نمی‌توان گفت که چه بر سر برجام خواهد آمد چون شرایط بسیار ناپایدار و غیر قابل پیش‌بینی است.
کارشناسان معتقدند که حضور و دخالت نیروهای بیگانه در منطقه باعث ناآرامی در منطقه است، نظر شما چیست؟
مشکل اصلی منطقه نوع روابط کشورها با یکدیگر است مثلاً اکنون به وضعیت دولت محمد بن سلمان توجه کنید؛ قبلاً پادشاه و مقامات سعودی به ثبات و امنیت منطقه توجه داشتند و به همکاری منطقه‌ای کشورها اعتقاد داشتند؛ دلایل منطقی هم برای همکاری میان دولت‌های منطقه و کشورهای حاشیه خلیج فارس وجود داشت.
دولت سعودی اکنون تظاهر به دموکراسی می‌کند اما یک حکومت خودکامه است و تلاش دارد مخالفانش را تحت تسلط خود درآورد. این رفتار و اقدامات ممکن است در کوتاه‌مدت جواب دهد اما در درازمدت مشکل‌ساز خواهد بود. محمد بن سلمان همه این موارد را نادیده می‌گیرد. اکنون عربستان سعودی یکی از مشکلات منطقه است در حالی که به‌عکس، ایران از گفتگوهای سازنده منطقه‌ای میان کشورها برای حل مشکلات کشورهای منطقه سخن می‌گوید.
اقدامات عربستان را در یمن چگونه می‌بینید؟
اوضاع در یمن بسیار ناگوار و نگران کننده است. اکنون به‌کارگیری یک فرآیند صلح در یمن امری ضروری است. ایران باید از خود بپرسد که در یمن چه منافع استراتژیکی دارد. ایران ظاهراً در سوریه، عراق و لبنان منافع استراتژیک دارد. باید گفت همه آنهایی که در یمن منافع استراتژیک دارند باید بدانند که ادامه این وضع در یمن مناسب نیست و این را نیز بدانند که در یمن هیچ یک از طرفین درگیر پیروز نخواهد شد.
اوضاع در یمن بسیار پیچیده و دشوار شده است، شرایط دردناکی در آنجا حاکم است و تنها راه برون‌رفت از آن مذاکرات سیاسی است تا بتوان به کشتار مردم یمن خاتمه داد. ایران و عربستان سعودی باید برای رسیدن به توافق در یمن با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین ادامه دارد و آمریکا هم به حمایت خود از اسراییل همچنان ادامه می‌دهد. نظر شما در مورد آینده این اقدامات چیست؟
ترامپ به موضوعات بین‌المللی نگاهی سطحی و بچه‌گانه دارد، او نسبت به کشورها و تعهدات بین‌المللی نگاهی غیرمنطقی دارد و موضوعات را سیاه و سفید می‌بیند. نگاه او به مناقشه فلسطین و اسراییل با نگاه اسراییل خوب و فلسطین بد است که این بسیار خطرناک است. ترامپ بیت المقدس را به‌عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به‌رسمیت شناخت، موضوعی که دولت‌های قبلی آمریکا از آن طفره رفته بودند. این اقدامات ترامپ در حالی انجام می‌شود که اسراییل همچنان به گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین و اشغال سرزمین فلسطینیان ادامه می‌دهد؛ این رفتار اسراییل در آینده مشکلات زیادی برای منطقه ایجاد خواهد کرد و بسیار خطرناک است.