میزبان‌نشدن ایران در رقابت‌های فوتبال آسیا، چه در عرصه ملی و باشگاهی، حسابی برای ورزش ایران گران تمام شده است. بی‌اعتنایی مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا به ایران از یک‌سو و سپردن میزبانی به دو کشور عربستان و بحرین که از لحاظ سیاسی هرگز همسو با برنامه‌های ایران در منطقه نبوده‌اند، از سوی دیگر باعث شده این پرونده از حالت ورزشی خارج و تبدیل به یک پرونده کاملا سیاسی شود. «این تصمیمی سیاسی است»، جمله‌ای است که چند روز اخیر بارها از زبان مسئولان عالی‌رتبه ورزش شنیده شده و به نظر می‌رسد همان‌طور‌که آنها به این باور رسیده‌اند، اقدام AFC در ندادن میزبانی به ایران تصمیمی حمایتی از سیاست‌های عربستان و بحرین در منطقه باشد.
حالا که در این مسیر کار به جدال سیاسی کشیده، پذیرش شکست برای طرف ایرانی سخت است و آنها به آب و آتش می‌زنند تا هر‌طور شده یکی از میزبانی‌ها را از چنگ رقبای سیاسی در منطقه درآورده و به ایران برگردانند؛ امری که با توجه به تعلل بیش از اندازه فدراسیون قبلی فوتبال، روی کاغذ تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسد. البته که با اشراف به این سختی کار، تلاش‌ها برای بازپس‌گیری میزبانی تیم ملی در راه انتخابی جام جهانی همچنان ادامه دارد. در همین راستا بود که روز گذشته جلسه مشترکی با حضور مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و جوانان، رضا صالحی‌امیری، رئیس کمیته ملی المپیک، شهاب‌الدین عزیزی‌خادم، رئیس فدراسیون فوتبال و خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه برگزار شد تا آخرین راه‌حل‌ها برای میزبانی احتمالی ایران بررسی شود.
این نشست برای حل‌وفصل‌کردن میزبانی تیم‌های باشگاهی و ملی ایران در رقابت‌های آسیایی بود که به نظر می‌رسد به بن‌بست عجیبی خورده است. استقلال و فولاد (در صورت صعود به مرحله گروهی) باید به عربستان سفر کنند و بازی‌هایشان را در این مرحله در این کشور انجام دهند. این اتفاق در شرایطی رخ داده که عربستان پنج سال است به بهانه امن‌نبودن ایران حاضر به فرستادن ورزشکارانش به ایران نمی‌شود و ایرانی‌ها هم متقابلا از سفر به عربستان پرهیز کرده بودند. در عرصه ملی و درحالی‌که تیم ایران سه بازی از چهار دیدار مرحله رفت انتخابی جام جهانی را در خانه رقبا از جمله عراق و بحرین انجام داده، AFC میزبانی را به بحرین سپرده تا شانس صعود ایران به مرحله بعدی این رقابت‌ها را به حداقل برساند.
حالا با توجه به زمان اندک شروع رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا، مسئولان ورزش ایران دچار سردرگمی عجیبی شده‌اند و نمی‌دانند باید با سفر باشگاه استقلال به عربستان موافقت کنند یا نه؛ هرچند به نظر می‌رسد دغدغه اصلی مسئولان، گرفتن میزبانی برای تیم ملی ایران در راه جام جهانی باشد.
ایران در گروه سوم رقابت‌های انتخابی با تیم‌های عراق، بحرین، کامبوج و هنگ‌کنگ هم‌گروه شده و با شش امتیاز پشت‌سر تیم‌های عراق 11 امتیازی و بحرین 9 امتیازی قرار گرفته است؛ اما سپردن میزبانی این گروه به بحرین، حسابی هواداران فوتبال در ایران را شوکه کرده و حاصل جلسات مختلفی هم که در چند روز اخیر برگزار شده، این است که چنین تصمیمی سیاسی است.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، یکی از ده‌ها چهره‌هایی است که این تصمیم AFC را سیاسی عنوان می‌کند و می‌گوید: «این تصمیم را ورزشی نمی‌دانیم و بیشتر یک تصمیم سیاسی است. زمانی که فدراسیون و وزارت ورزش به ما اطلاع دادند، براساس نکاتی که برای ما مطرح شد، یک دیپلماسی ورزشی را آغاز کردیم. تمام تلاش و ظرفیت‌های لازم را به کار خواهیم گرفت تا در این مسیر بهترین نتایج را برای فوتبال‌دوستان به دست بیاوریم».
ظریف نامه نوشت!
سعید خطیب‌زاده که به‌عنوان نماینده وزارت امور خارجه در جلسه روز گذشته حاضر شده بود، اشاره‌ای به جزئیات این جلسه نکرد ولی سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس کمیته ملی المپیک، به بحث مهم‌تر این جلسه پرداخت که همانا نوشتن نامه محمدجواد ظریف به جانی اینفانتینو، رئیس فیفا است. «از نظر ما این یک تصمیم سیاسی بود، چون بعد از فشارها در حوزه سیاسی و اقتصادی حالا می‌بینم در حوزه ورزش این فشارها علیه ایران شکل گرفته است. آقای دکتر ظریف رسما در نامه‌ای به اینفانتینو اعتراض خود را اعلام کردند و با برخی کشورهای تصمیم‌ساز در این حوزه نیز رایزنی و مذاکره کردند. همچنین وزیر ورزش نامه‌ای در این خصوص به رئیس فیفا ارسال کرده است. ما نیز از کمیته ملی المپیک در نامه‌ای به توماس باخ، رئیس IOC اعتراض خود را اعلام کردیم. فدراسیون نیز مقرر شد به فیفا و ای‌اف‌سی نامه بنویسد».
پای وزیر امور خارجه ایران در شرایطی چند روزی است به این پرونده باز شده که به نظر می‌رسد قرار است بار اصلی برای بازپس‌گیری میزبانی روی دوش او باشد. اینکه ظریف در نامه‌اش به اینفانتینو از چه دری وارد شده مشخص نیست ولی مسئولان ورزش ایران امید زیادی به این نامه دارند تا حداقل نتیجه تلاش‌هایشان به بار بنشیند.
آن دیگری!
پرونده ازدست‌رفتن میزبانی ایرانی‌ها در قاره آسیا به کلافی سردرگم هم تبدیل شده است که اطراف با گرایش‌های مختلف، مقصران متفاوتی را معرفی می‌کنند. شهاب‌الدین عزیزی‌خادم، رئیس جدید فدراسیون فوتبال، مقصر ازدست‌رفتن میزبانی را فدراسیون قبلی قلمداد می‌کنند و می‌گوید: «فدراسیون جدید با آگاهی از همه کسری‌ها، بدی‌ها و قراردادهایی که زنجیر به پای فوتبال شده است، کار خود را آغاز کرد تا برای توسعه فوتبال قدم بردارد؛ اما انرژی و توان همه ارکان فدراسیون در چند روز اخیر صرف موردی غیرمترقبه و ظالمانه شده که باعث و بانی آن، افراد دیگری بوده‌اند».
در سطح بالاتر سیداحسان قاضی‌زاده‌هاشمی، عضو فراکسیون ورزش، در گفت‌وگو با مهر، وزیر ورزش و جوانان و ظریف را مقصر دانسته و گفته آنها باید پاسخ‌گوی این فضاحت تاریخی باشد. «وزیر امور خارجه طی دو هفته اخیر مذاکرات زیادی در راستای احیای برجام داشت اما جالب است افرادی که در عرصه بین‌الملل این‌چنین قوی خود را می‌خواهند نشان دهند، از پس یک مذاکره ساده با فیفا و AFC برنمی‌آیند و حق ایران در عرصه مذاکرات ورزشی و دیپلماسی ما ضایع می‌شود». او البته اشاره‌ای هم به دلایل مطرح‌شده برای گرفتن میزبانی از ایران می‌کند و می‌گوید: «عدم میزبانی ایران هیچ ربطی به FATF و مشکلات مربوط به حقوق گمرکی و بانکی ندارد، زیرا کشور ما همیشه در شرایط تحریمی بوده و حق میزبانی ایران حفظ شده است».
قاضی‌زاده‌هاشمی درباره ماجرای گمرک و بانک و ارتباطش با میزبانی ایران شاید تا حدودی درست بگوید، ولی عجیب اینکه او هم مثل بسیاری دیگر از چهره‌های محافظه‌کار اشاره‌ای به دلیل اصلی ندادن میزبانی به ایران نمی‌کند؛ او نمی‌گوید چرا برخوردی با مقصران پرونده بالارفتن از دیوار سفارت عربستان که سرآغاز مشکلات ورزش ایران در عرصه میزبانی بود، نشده است و اشاره‌ای به دلیل اصلی گرفتن میزبانی از تیم‌های باشگاهی در ایران بود هم نمی‌کند.