فرارو- خاویر سولانا* مسوول اسبق سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از ابتلا به ویروس کرونا در کشورش(اسپانیا)، در مقاله ای برای "پایگاه پراجکت سیندیکت" می نویسد: همانطور که احتمالا بسیاری از خوانندگان این مقاله می دانند، در شرایط کنونی من به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در یکی از بیمارستان های مادرید(پایتخت اسپانیا)، بستری شده ام. وضعیت درمان و بهبودی من، آرام اما امیدوارکننده بوده است. اگرچه در قرنطینه بودن و دوری از عزیزانم برایم بسیار سخت و ناخوشایند است، با این همه، اینکه سختی هایی از این نوع در قرن بیست و یکم و در شرایطی که ابزارهایی زیادی در دسترس ما هستند تا همچنان از لحاظ اجتماعی، ارتباط خود را با دیگران حفظ کنیم، آرامش بخش است. در این شرایط، تفریحات و دل مشغولی هایِ سنتی تر نظیرِ گوش دادن به موسیقی، مطالعه، و همچنین نوشتن نیز هدایایی هستند که می توان به آن ها بیش از گذشته پرداخت.
به گزارش فرارو، در جریان بستری شدن و همچنین قرنطینه خود، ساعت های زیادی را با یک همراه و همنشینِ برجسته گذرانده ام که به من کمک کرده تا شرایط فعلی ام، برایم قابل تحمل تر شود. آن فردی کسی نیست جز "وینستون چرچیل". من همواره مجذوبِ نخست وزیرِ بریتانیا در دوره جنگ (یعنی وینستون چرچیل) بوده ام و در روزهای جاری، به لطفِ بیوگرافی خارق العاده ای که تاریخدانِ سرشناس "اندرو رابرتس" در مورد وی به رشته تحریر درآورده توانسته ام به جزئیات جدیدی از زندگی وی پی ببرم.
انعطاف پذیریِ ستودنیِ چرچیل در جریان جنگ جهانی دوم، منبعی بی پایان از الهام بخشی(مخصوصا در زمان هایی نظیرِ زمانِ کنونی) است. شخصیت و سابقه چرچیل( که بدون شک هر دو پیچیده هستند)این نکته را به ما یادآوری می کند که: قهرمان بودن با وجود عیب و نقص سازگار است،(چرچیل معلول بود) عقلانیت با وجودِ تناقض ممکن است، و اینکه شجاعت با وجود تردید و دودلی ممکن است. شخصیت هایی نظیرِ وینستون چرچیل شایسته آن هستند که به معنای واقعی کلمه، شناخته شوند.
در جریان مبارزه ای که بسیاری از ما و دیگران(چه به صورت فردی و یا دسته جمعی) بر علیه ویروس کووید 19 به راه انداخته ایم، بدون شک خون، رنج، اشک و عرق را تجربه خواهیم کرد(چرچیل این لفظ را در جریان جنگ جهانی دوم، در ماه می سال 1940 ایراد کرد). با این حال، در این بحبوحه ما باید سعی کنیم روحیه انطعاف پذیرِ فردی نظیر چرچیل را نیز تقلید کنیم. ویروس کرونا بر طبق گزارش ها، حواس بویایی و چشایی افرادِ مبتلا را تغییر می دهد با این حال، هیچ دلیلی دال بر اینکه این ویروس قادر باشد حس شوخ طبعی ما را بی اثر سازد، وجود ندارد.
در روزهای گذشته، بسیاری از رهبران جهان ادعا کرده اند که ما در جنگ بر علیه ویروس کرونا هستیم. تا حدی آن ها درست می گویند. مثلِ هر جنگِ دیگری، منابع باید بسیج شوند و مجموعه ای از ارزش های مدنی(نظیرِ رفاقت، وظیفه شناسی و ارائه خدمات عمومی) نیازمند آن هستند که بار دیگر پررنگ شوند. در این راستا، متخصصان و کادر درمانی بهداشت و سلامت در اسپانیا و دیگر کشورهای جهان که نهایت تلاش خود را برای مبارزه با ویروس کرونا و کاهشِ آلامِ بیماران انجام می دهند، نمونه و الگویی برای همه ما هستند.
در شرایط کنونی، ما با بحرانی بی سابقه و تاریخی رو به رو هستیم. با این حال، اگر آنچه در شرایط کنونی می گذرانیم به معنای واقعی یک جنگ باشد، مسلما نباید آن را یک جنگ معمولی و رایج تلقی کرد. گذشته از همه اینها، دشمنی که اکنون با آن مواجه هستیم، دشمنِ کل بشریت است و بسیجِ منابعِ دولتی باید با بسیج مردم در کشورهای اقصی نقاط جهان همراه شود.
مهم است که به تفاوت ها بی توجه نباشیم. در غیر اینصورت، لفاظی در مورد جنگ بر علیه ویروس کرونا بر قضاوت های ما سایه خواهد افکند و ما را در برابر برخی دام ها، به شدت آسیب پذیر خواهد کرد. برای اینکه از شر این دسته از سناریوها که به طور حتم، نامطلوب هستند در امان باشیم، اجازه بدهید تا چند هشدار را در زمینه مبارزه با ویروس کرونا مطرح کنم:
اولا، ما نباید رهبریِ قدتمند در نبرد با ویروس کرونا را(که در موقعیت های اینچنینی کاملا ضروری است) با رهبریِ انعطاف ناپذیر اشتباه بگیریم. دولت های ما باید از حد کافی از اختیارات برای مواجهه با بحرانی غیرمترقبه نظیر ویروس کرونا برخوردار باشند. با این حال، این مساله نباید به این معنی باشد که به دولت ها، چک سفید امضا و اختیارات نامحدود داده شود(نه الان و نه هیچ وقت دیگری).
تضمینِ حداکثرِ آزادی های مدنی و التزامِ رهبران سیاسی به پاسخگویی، فقط یک ضرورت اخلاقی نیست بلکه همچنین استراتژی دفاعی در برابر تهدیداتی است که ما اکنون با یکی از آن ها مواجه هستیم. انجام و اجرایِ این رویه ها، جوامع ما را تضعیف نخواهد کرد بلکه برعکس، بحث ها و مناظرات عمومی در مورد ویروس کرونا و شیوه نشان دادنِ واکنش به آن را غنی تر خواهد کرد که این مساله مسلما در یافتن بهترین راه جهت مبارزه با کرونا، مفید به فایده خواهد بود.
ثانیا، ما نباید میهن دوستی(و مسوولیت های همراه آن را که به شدت در موقعیت های اینچنینی، لازم و خوشایند هستند) با اشکالِ انحصاریِ ملی گرایی اشتباه بگیریم. در شرایطِ کنونی، زمانِ آن نیست که تسلیمِ ترس و وحشت شویم و یا اینکه بدترین غرایض خود را آزاد کنیم(به آن ها میدان دهیم). بحرانِ جاری فقط از طریق عقلانیت، دلسوزی، و درک متقابل (هم در داخل کشورها و هم ورایِ مرزهای آن ها)، قابلِ حل شدن است. در این شرایط، تمامی راه های ممکن برای همکاری هایِ علمی و فناورانه بین المللی باید بررسی شود. این رویکرد با تکیه بر روحیه همبستگی که در شرایط کنونی بیش از هر زمانِ دیگری با تلاش جهت دستیابی به منافعمان هم خوانی دارد، باید اتخاذ شود. کلیدِ غلبه بر بحرانِ جاری این است که اتخاذِ بهترین رویه ها در جهان جهت مقابله با ویروس کرونا، با سرعت بیشتری نسبت به شیوع خودِ ویروس، گسترش یابد.
در نهایت باید گفت، ما باید این اطمینان خاطر را ایجاد کنیم که چشم انداز اجتماعی-اقتصادیِ که از دلِ این نبردِ استعاری(جنگ با ویروس کرونا) ظاهر می شود، به هیچ وجه شبیه چشم اندازی که پس از وقوعِ یک جنگ واقعی ایجاد می شود، نیست. به عبارت دیگر، تلاش های بازسازی در چهارچوب این جنگ، به جای آنکه واکنشی تلقی شوند، باید پیشگیرانه درک شوند و تجهیزات و ابزارهایِ دفعِ شوک در قالب این جنگ، باید به صورت فوری و با سرعت هرچه تمام تر کار کنند.
در هفته های آتی، چیزهایِ زیادی چه به صورتِ دسته جمعی و چه انفرادی، به دلیل شیوع ویروسی کرونا، در خطر خواهد بود. در شرایط کنونی، عدم قطعیت و ابهام در مورد اینکه جهانِ پساشیوعِ ویروس کرونا چگونه خواهد بود، زیاد است. با این حال، ما می دانیم که این جهان، تا حد زیادی مبتنی بر سخنان و رفتارهایی است که ما در وضعیتِ فعلی آن ها را بکار گرفته و از خود نشان می دهیم. از این رو، ما در صورتی در برابرِ بحران جاری بهترین واکنش را نشان خواهیم داد که در چشمِ شیطانی که در برابر ما ایستاده(ویروس کرونا) نگاه کنیم و در عینِ حال، از آینده خود و نسل های آینده غافل نشویم.
بشریت در آزمون هایی سخت تر از شیوع ویروس کرونا، پیروز شده است. اقداماتی که اکنون مورد نیاز است تا انجام شوند به هیچ وجه شبیهِ اقداماتِ انجام شده در جریان جنگ جهانی دوم نیستند. با این حال، حتی اگر بحران کووید 19 را آنگونه که وینستون چرچیل گفت قرار نیست به عنوانِ بهترین لحظاتِ کشورهایمان به یاد آوریم، حداقل بیایید کاری کنیم تا از آن به عنوانِ بهترین لحظات زندگی شخصی خود یاد کنیم.
* خاویر سولانا، مسوول اسبق سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همچنین وزیر خارجه سابق اسپانیا بوده است.