وزیر علوم دیروز در مجلس به سؤالی که سه سال قبل مطرح شده بود، پاسخ داد. سؤالی درباره بورسیه‌های غیرقانونی تحصیلی که طی سال‌ها در دولت قبل به نمایندگان سابق، فرزندان وزرا و آقازاده‌ها تعلق گرفته بود. این‌ها را محمود صادقی نماینده سؤال‌کننده در توضیح سؤال خود گفت. گستردگی این رانت تا جایی است که به گفته صادقی حتی استیضاح وزیر سابق علوم، فرجی‌دانا با آن مرتبط است.
به گزارش شرق، صادقی بعد از سه سال که سؤالش به صحن مجلس رسیده بود، بعد از توضیح از برخورد منفعلانه منصور غلامی وزیر علوم با این موضوع انتقاد کرد. در چنین شرایطی وزیر علوم پشت تریبون بهارستان رفت تا از ۸۴۴ نفری بگوید که بدون داشتن شرایط لازم بورسیه تحصیلی گرفتند؛ البته بدون اینکه نامی از آقازاده‌ای ببرد.
دولتی که روال‌ها را بر هم زد
صادقی نماینده تهران پیش از جلسه علنی دیروز از طرح سؤالش خبر داده بود. او در ابتدای سخنانش گفت: بیش از سه سال از طرح این سؤال می‌گذرد، اما آثار زیان‌بار این موضوع در ۳۰ سال آینده گریبان‌گیر آموزش عالی کشور خواهد شد. صادقی توضیح داد که اعزام دانشجو به خارج از کشور براساس قانون مصوب ۱۳۶۴ منوط به شرکت در آزمون سراسری اعزام انجام می‌شود و هرکس در شرایط رقابت برابر علمی بتواند امتیاز لازم را کسب کند، از امتیاز بورسیه برخوردار می‌شود.
دولت نهم و دهم، اما روال قانونی را برهم زد. نماینده تهران این‌طور ادامه داد: «در سال ۱۳۸۵ مطابق تصمیم شورای مرکزی بورسیه تصمیم به انتخاب داوطلبان برای اعزام گرفته شد البته این تصمیم قابل توجیه بود چراکه قرار بود از میان دانشجویان ممتاز و نمونه و دارای رشته‌های خاص منتخبان اعزام شوند. در سال ۸۷ دستورالعمل تغییر کرد و با اضافه‌شدن یک بند افراد دیگری نیز شامل امتیاز بورسیه قرار می‌گرفتند که شرط معدل آن‌ها برای اعزام در مناطق مختلف ۱۶ و ۱۴ بود. البته کسانی از این امتیاز برخوردار می‌شدند که نیازی به اعزامشان با آن رشته نبود».
صادقی گفت: وزارت علوم باید پاسخ دهد چه تعداد از مقامات یا منتصبان آن‌ها در این لیست‌ها حضور داشتند و چرا وزارت علوم از جسارت و شجاعت لازم برای شفاف‌سازی در این زمینه برخوردار نیست؟ او از وجود لیستی ۱۰۰ نفره خبر داد که در آن «نمایندگان سابق مجلس، فرزند وزیر، فرزند امام جمعه و برخی آقازاده‌ها و آقا‌ها به چشم می‌خورد بنابراین باید پاسخ داده شود با این افراد چطور برخورد شده است». به گفته صادقی حداکثر کاری که کمیته مشخص‌شده برای رسیدگی به این موضوع انجام داده، قطع بورسیه بوده و سپس حکمی صادر شده مبنی بر ادامه تحصیل این افراد با هزینه شخصی خودشان.
۸۵۰ بورسیه غیرقانونی
منصور غلامی وزیر علوم از جمله وزرایی است که از مجلس کارت زرد‌های زیادی گرفته است. او در آخرین حضورش برای پاسخ به سؤال‌ها نیز نتوانسته بود نمایندگان را قانع کند. دیروز، اما توضیحات غلامی درباره نحوه رسیدگی به بورسیه‌های غیرقانونی در دولت‌های نهم و دهم صادقی را قانع کرد.
غلامی گفت: از سال ۹۲ تا ۹۶ بررسی‌ها در حوزه بخش‌های اداری صورت گرفت و در سال ۹۶ و ۹۷ عموما مباحثی مانند استخدام و جایابی بورسیه‌های فارغ‌التحصیلان مطرح بود که این موضوع بعضا با موارد حاشیه‌ای همراه بود و ما در حال مدیریت و انجام آن هستیم.
او درباره روندی که منجر به ایجاد چنین رانتی شده توضیح داد و گفت: آمار بورسیه‌های بدون آزمون از سال ۸۵ تا ۹۲، بیش از سه‌هزارو ۶۰۰ نفر بوده است. غلامی گفت: «در مجموع ۸۴۴ نفر فاقد یک یا چند شرط از شرایط لازم برای بورسیه‌شدن بوده‌اند. پس از بررسی مجدد در کمیته تجدیدنظر نهایتا ۳۳۵ نفر ملزم شدند با هزینه شخصی تحصیل کنند، زیرا حداقل شرایط برای تحصیل در دوره دکترا را داشتند، اما شرایط برای بورس را نداشتند، ۲۱ نفر به دلیل اینکه هیچ‌کدام از شرایط را نداشتند، لغو تحصیل شدند، ۱۷ نفر هم به دلیل عدم توان در ادامه تحصیل از آموزش اخراج شدند».
وزیر علوم و نماینده تهران در نهایت نامی از مسئولانی که مرتبط با لیست‌های سفارشی بورسیه بودند، نیاوردند. در حالی که به گفته غلامی برای هر کدام از بورسیه‌ها بین ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان هزینه شده است.