فرارو- بررسی و واکاوی مناظره اول نامزدهای انتخاباتی ریاست جمهوری جدای از کشمکش‌ها و جدال‌های نامزد‌ها درباره مسائل مختلف، نشان می‌دهد در اظهارات‌شان یک ایده مرکزی را بیشتر برجسته کرده اند.
به گزارش فرارو، این ایده مرکزی در مورد هر یک از نامزد‌ها متفاوت بود هر چند که ممکن است شباهت هایی میان ایده‌های مرکزی دیده شود، با این وجود این ایده‌های مرکزی نشان می‌دهدکه هر یک از آن‌ها در صورت پیروزی در انتخابات با چه نگاهی حداقل در حوزه اجتماعی عمل خواهند کرد.
در کنار مطرح شدن بحث ایده‌های مرکزی سوال این است که آیا نامزد‌ها راهکارهای خود برای اجرای ایده‌های مرکزی را هم مطرح کرده اند. در مناظره اول با توجه به ساختار مناظره و زمان کم نامزد‌ها وارد نحوه اجرایی نشدند، شاید در ادامه تبلیغات انتخاباتی آن‌ها وارد این حوزه نیز شوند.
این ایده‌های مرکزی چه بودند؟
حسن روحانی؛ ادامه مسیر دولت یازدهم
رییس جمهور در پاسخ به سوالی که مربوط به خودش بود و به قید قرعه انتخاب شده بود درباره حل معضل ازدواج جوانان بر این نکته تاکید کرد که اولین چیزی که باید برای مسائل اجتماعی و مشکل جوانان در نظر گرفت "ایجاد امید نسبت به آینده است".
او تاکید کرد که "تا زمانی که جامعه نسبت به آینده‌اش نگران باشد و هر مشکلی این آینده را تحت الشعاع قرار دهد مسلما فضای خوبی برای جوانان به وجود نمی‌آید. "
روحانی همچنین اشتغال‌زایی را یکی از مهمترین راه‌ها برای ایجاد امید در جامعه دانست. او با انتقاد از یک دوره زمانی ده ساله گفت: «ما در طول ده سال ۸۳ تا سال ۹۳ شاهد جمعیت شش میلیون و ۶۰۰ هزار نفری بودیم که آماده ورود به بازار کار بوده اند، اما از میان آنان تن‌ها ۶۰۰ هزار نفر شغل پیدا کردند و این در حالی بود که در آن دوران درآمد ارزی خوبی داشتیم و می‌توانستیم همه کسانی که در دهه شصت متولد شده بودند را به ازدواج و اشتغال برسانیم، اما آنان را ر‌ها کردیم و دیدیم که آنان با چه مشکلاتی مواجه شدیم.»
روحانی راهکار اشتغال‌زایی را "بهبود شرایط کسب و کار" دانست و یکی از پایه‌های این کار را تقویت فضای مجازی عنوان کرد.
ایده محوری حسن روحانی در مناظره پیرامون مسائل اجتماعی در واقع تاکید به روند حرکتی اش در دولت یازدهم است. امید شعار انتخاباتی حسن روحانی در سال ۹۲ بود شعاری که به نظر می‌رسد امسال نیز یکی از پایه‌های اصلی تبلیغاتی او باشد. مسیر پیشنهادی او نیز همان چیزی است که در چهار سال گذشته دیده‌ایم.
ابراهیم رئیسی؛ کمک به محرومان
تولیت آستان قدس رضوی در مناظره روز جمعه بیش از هرچیز برای رفع مشکلات اجتماعی بر کمک به مستضعفین و کاستن از فاصله طبقاتی تاکید کرد.
او گفت" امروز توجه به طبقات پایین اولویت ماست". این نامزد انتخابات راهکار خود را نیز اینگونه مطرح کرد: «راهکار برون رفت ما از مشکلات ایجاب می‌کند که افزایش یارانه‌ها را برای طبقات پایین دو یا سه برابر در نظر داشته باشیم و همچنین به توانمند سازی تحت پوشش سازمانهای حمایتی حتما توجه داشته باشیم و برنامه‌ای داشته باشیم که حداقل یک میلیون نفر از پوشش این سازمان‌ها توانمند شده و خارج شوند.»
رئیسی همچنین مسکن ارزان را به عنوان یکی از راهکارهای خود پیشنهاد کرده است. با این حال او درباره مسیر حرکت اقتصادی اش سخنی نگفته است. او به سوال منتقدان درباره چگونگی تامین اعتبارات طرح هایش هم توضیحی نداده است. موضوعی که شاید در ادامه تبلیغات انتخاباتی نامزد‌ها روشن شود.
محمد باقر قالیباف؛ 4درصدی‌ها
شهردار تهران در مناظره اول تند و تیز‌تر از دیگر نامزد‌ها وارد میدان شد. او در تمام طول مناظره به دنبال جا انداختنن یک تفیکیک آماری بود. قالیباف معتقد بود که ۴ درصد، زالو صفت قدرت و ثروت را در کشور در اختیار دارند و زندگی ۹۶ درصد مردم را تحت تاثیر قرار داده اند.
او دولت حسن روحانی را دولت ۴ درصدی‌ها خواند. او گفت که ۴ درصدی‌ها رانت‌های اقتصادی را دریافت می‌کنند. قالیباف در مناظره اجتماعی به دنبال آن بود که نشان دهد راه خروج از بن بست مبارزه با آن ۴ درصد است.
با اینجال او راهکار مبارزه با رانتخواری و حذف ۴ درصدی و رساندن آن ۹۶ درصد دیگر به حقوق‌شان را اعلام نکرد. او نگفت چگونه وارد این میدان میشود و چه راهکارهایی دارد.
اسحاق جهانگیر؛ تقویت مشارکت مردم
معاون اول دولت حسن روحانی از دیدگاه برخی ناظران در مناظره اول بهتر از دیگر کاندیداها ظاهر شد. او پیش زمینه مبارزه با مشکلات اجتماعی را "تقویت مشارکت مردم" و ایجاد "فضای باز" برای حضور مردم دانست. جهانگیری در سخنانش به بستن فضا‌ها و برخورد‌های قضایی و خشن انتقاد کرد.
او یکی از راه‌های ایجاد این وضعیت را "شفافیت" دولت و دستگاه‌ها و همچنین "آگاهی دادن به مردم درباره حقوق‌شان" دانست.
جهانگیری گفت: «در این دولت نگاه، فهم و رویکرد دولت نسبت به مسائل اجتماعی از حالت امنیتی، خشن و قضایی به نگاه علمی و اخلاقی تغییر پیدا کرد. ما نباید با فریب و دروغ با مردم سخن بگوییم و باید بدانیم که باطل سحر و دروغ شفافیت است.»
مصطفی میرسلیم؛ تاکید بر نیوری انسانی
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در سخنان خود سعی کرد به برنامه خود برای "نیروی انسانی" کشور تاکید کند. او گفت: «در کشور ما هر استانی متناسب با شرایط زیستی خود استعدادهایی دارد؛ که اگر به آن توجه شود می‌تواند به شکوفایی برسد. عدم توجه به این موضوع باعث شده که نیروهای انسانی از روستا‌ها به شهر‌ها و از شهر‌ها به کلان شهر‌ها روی بیاورند همین امر مشکلات متعدد فرهنگی اجتماعی اقتصادی و امنیتی را ایجاد می‌کند.»
میرسلیم همچنین در بیان راهکار خود برای مقابله با مسئل و معظلات اجتماعی گفت: «چاره این است که دوباره به طرح آمایش سرزمین و توزیع متناسب ثروت و همچنین به کارگیری صحیح منابع آبی بازگردیم. عدم استفاده صحیح از منابع آبی باعث شده تا بسیاری از روستایی‌های ما به دلیل بی آبی روی به حاشیه نشینی بیاورند.»
این نامزد انتخاباتی هم سخنانش در مناظره اول در حد اظهارات کلی باقی ماند. او تاکنون طرح مشخصی برای رسیدن به هدف خود اعلام نکرده است.
مصطفی هاشمی طبا؛ کاهش نقش دولت
این نامزد انتخاباتی هم در سخنانش سعی کرد یکی از راه حال‌های حل معضلات اجتماعی را تکیه بر مردم و کاهش نقش دولت معرفی کند. او درباره معضل مسکن در کشور گفت: «در همه دغدغه‌های کشور و در همه حوزه‌ها فلش به سمت دولت می‌رود، باید پذیرفت دولت از یک محدوده‌ای بیشتر نمی‌تواند فراتر برود.»
او همچنین درباره مسئله ازدواج تاکید کرد " واقعیت این است که ادعاهایی که می‌گوید دولت می‌تواند کاری بکند یا نکند امروز به درد نمی‌خورد. من فکر نمی‌کنم دخالت در امر ازدواج توسط دولت الان انجام شدنی باشد. "
هاشمی طبا معتقد است باید "سبک زندگی و مسائل فرهنگی در کشور ما در اولویت باشد. "
با وجود اینکه این موضوع ایده مرکزی او در مناظره اول بود، اما او هم طرح دقیقی ارائه نکرد.