فرارو- محمد حسین خوشوقت؛ در قرن هفتم میلادی و در آستانه پیامبری حضرت محمد مصطفی، صل الله علیه و آله و صحبه المنتجبین، جهان در شرک و کفر و ظلم و تبعیض های طبقاتی شرم آور و غیر انسانی غوطه ور بوده است.
در قلمرو امپراتوری ایران و روم، در شبه جزیره عربستان، در هند و چین سایر مناظق، یا بت پرستی سکه رایج بود و یا خرافات و بدعت ها، دین حنیف ابراهیم و عیسی مسیح را دستخوش تحریف و کفر آلود کرده بودند.
به نوشته برخی مورخان، در این زمان، در هند، تعداد خدایان به سیصد و سی میلیون می رسید؛ از هر پدیده و مفهوم خوشایند و ناخوشایندی بت می ساختند و هنگام نیاز او را می پرستیدند و به او متوسل می شدند.(1)
شهرنشینان تاجر پیشه مکه نیز که داد و ستد گسترده ای با هند و شام داشتند، آیین بت پرستی را جایگزین دین حنیف ابراهیم خلیل کرده بودند و اندک بودند یکتاپرستانی که بر گرد خانه خدا موحدانه طواف می کردند و از رذیلت های اعتقادی و اخلاقی به دور بودند.
در داخل خانه کعبه، که حضرت ابراهیم به امر پروردگار بنا کرده بود تا مردم در گرد آن به عبادت خداوند یکتا بپردازند، سیصد و شصت بت آویزان بود. اعراب جاهلی، به علاوه، خدایانی از فرشتگان و جن و ستارگان داشتند و فرشتگان را دختران خدا و جن را شریکان او می پنداشتند.
شراب خواری، قمار، غرورهای خنده آور، زنده به گور کردن نوزادان دختر به خاطر ترس از ننگ و فقر، کینه ورزی های خونین و جنگ های انتقام جویانه ی خانمان براندازی که گاه تا چهل سال به طول می انجامید، نشانه هایی از انحطاط اخلاقی و فکری عرب جاهلی بود.(2)
در آن هنگامه ابتذال و شرک و ظلم و فساد، حضرت محمد امین(ص) به سال ششصد و ده میلادی، بیست و هفتم رجب، از سوی خداوند بزرگ به پیامبری برگزیده شد تا توحید و اخلاق و انسانیت را سکه رایج بازار فرزندان آدم کند.
در غار حرا، نزدیک مکه، هنگامی که حضرت محمد مصطفی مشغول عبادت پرودگار بود، جبرییل بر وی فرود آمد و نخستین آیات سوره علق را نازل نمود؛ بسم الله الرحمن الرحیم. اقرا باسم ربک الذی خلق.. بخوان به نام پروردگاری که تو را آفرید. و سپس، روزهایی سپری شد تا نخستین سوره به صورت کامل بر پیامبر خاتم نازل شد؛ سوره حمد.
در این سوره که به فاتحه الکتاب معروف است، خداوند مهربان، تنها پروردگار جهان ها معرفی شده است.(3)
او، همچنین، خود را مالک و سلطان مطلق روز جزا معرفی می کند و از پیامبر و پیروان اش می خواهد که بگویند فقط و فقط از حضرت رب العالمین اطاعت می کنند و او را می پرستند و در این راه، برای گریز از موانع و سختی های مسیر بندگی، فقط از او کمک می طلبند.
پیامبر اکرم(ص) تک و تنها به دستور پروردگار مهربان، تبلیغ توحید و بندگی پرودگار یکتا را آغاز کرد. نخستین مردی که به او ایمان آورد، علی ابن ابی طالب (ع) و اولین بانویی که دعوت اش را لبیک گفت، همسرش، خدیجه (س) بود.
نخستین روزهای تبلیغ او، با انواع تمسخر ها و تهدید ها و آزارها و شکنجه های مشرکان مکه همراه شد؛ هم او را آزردند و هم پیروان اندک اش را. این فشار ها سالیان متمادی و تا فتح مکه از سوی پیامبر اسلام، ادامه یافت اما منطق عقلانی و انسانی او و خلق و خوی نرم و مهربانانه ی او موجب شد تا مردم عادی فوج فوج به او بگروند و از منجلاب شرک و کفر و فساد رهایی یابند.
آیاتی که در طول بیست و سه سال نبوت پیامبر خاتم(ص) نازل شد و نیز توضیحات او بیان گر آن است که هدف از بعثت، رستگار ساختن آدمیان در دو گیتی از طریق بندگی و پرستش خالصانه پروردگار، بر پا داشتن عدالت در جامعه و سیطره اخلاق انسانی در دو بعد فردی و اجتماعی است.
تحقق این رسالت بزرگ و حیاتی پیامبر اسلام (ص) در آن فضای شرک آلوده و فساد انگیز، جز با عقلانیت و اخلاق نیکوی محمدی، امکان پذیر نبوده است.
خداوند مهربان، در یکی از ایاتی که بر پیامبر نازل فرمود، بدین مهم تصریح کرده است:
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ.
... پس به بركت رحمت الهى، با آنان نرم خو و پر مهر شدى، و اگر تندخو و سخت دل بودى قطعاً از پيرامون تو پراكنده مى شدند. پس، از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كار ها با آنان مشورت كن، و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن زيرا خداوند توكل كنندگان را دوست مى دارد.(4)
پیامبر رحمت، با اطاعت محض از پرودگار و خلق نیکو توانست مردمان مشرک و خرافاتی و فاسد و سنگدل را به راه مستقیم هدایت آورد. آیا ما مسلمانان، اکنون، به همان شیوه، دیگران را به حق و راه خدا فرا می خوانیم؟
آیا اگر نامسلمانی ها و نیز شیوه های جابرانه و سخت دلانه و رعب انگیز برخی از ما در برخورد با مسلمانان کم اطلاع، آنان را می رماند و از دین فراری می دهد، نزد حضرت رب العالمین مسوول نیستیم و در روز جزا نباید در دادگاه عدل الهی محکوم به عقوبت های سهمگین شویم؟!
حقیقت دین خدا و آیین محمدی تغییری نیافته است. آیا ما قدر دان این گوهر بی همتای آسمانی بوده ایم؟
داور روز جزا، نه به ادعاها که به ایمان واقعی و رفتار خالصانه ی ما و آن چه کسب کرده ایم نظر خواهد افکند.
شیر را بچه همی ماند بدو
تو به پیغمبر چه می مانی، بگو!
------------------------------------
S.Malley,Pupular Hiduism, The religion of the Masses,Cambridge, 1935, pp. 6-- 7
2- برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به حافظ ابوعبدالله محمد، صحیح بخاری.
3- رب، به معنای آفریدگار تدبیر گر است. آن که آفریده است اما پس از آفرینش، مخلوقات را رها نکرده و همواره امور آنان را تدبیر می کند.
4- سوره آل عمران، آیه 159