صفحه نخست

سیاست

ورزشی

علم و تکنولوژی

عکس

ویدیو

راهنمای بازار

زندگی و سرگرمی

اقتصاد

جامعه

صفحات داخلی

کد خبر: ۲۴۲۳۵۰
تاریخ انتشار: ۱۶:۳۹ - ۱۳ مرداد ۱۳۹۴
خیمه شب بازی یا نمایش عروسکی در عصر قاجار یکی از سرگرمی‌های مشترک بین اعیان و مردم بود که بویژه در اعیاد و جشن‌های عمومی طرفداران بسیاری داشت. 

به گزارش مجله تاریخ فرادید،  خیمه شب‌بازی در اصل گونه‌ای از نمایش عروسکی است که در گذشته در اتاقکی پارچه‌ای توسط شخصی به‌نام خیمه‌گردان به‌ طوری که خودش دیده نشود، اجرا می‌شد. خیمه‌گردان با بند و نخ‌هایی که عروسک را به آن آویزان می‌کرد به همراه یک داستان، عروسک‌ها را به حرف، سخن، آواز و صدا، وامی‌داشت. در خیمه شب بازی یک یا  دو راوی (مرشد) با نواختن تنبک، کمانچه، گفتگو با عروسک‌ها و خطاب قرار دادن تماشاگران داستان‌ها را روایت می‌کنند. 

‌گردانندگان یک نمایش خیمه‌شب بازی دست کم دو نفر بودند، یکی مرشد که در حقیقت همه کاره خیمه‌شب بازی بود، هم ضرب می‌نواخت و هم آواز می‌خواند و هم کنار خیمه می‌نشست و با عروسک‌ها به گفتگو می‌پرداخت و دیگری عروسک‌گردان یا نمایش‌گردان که به‌وسیله نخ‌ها، عروسک‌ها را به‌حرکت در می‌آورد و به جای آن‌ها حرف می‌زد. او برای این کار معمولا سوت سوتکی به نام صفیر در دهان می‌گذاشت و برای همین صدای عروسک‌های خیمه‌شب بازی بسیار زیر و برای تماشاگران نامفهوم  می‌نمود. از این رو مرشد در ضمن سوال و جواب همیشه حرف‌های عروسک را تکرار می‌کرد تا تماشاگران را به موضوع نمایش جلب کند و این گویه واگویه از ارکان نمایش محسوب می‌شد.

خیمه‌شب بازی پیشتر در خانه‌های اعیان و اشراف و در مراسم‌هایی مثل عروسی‌ و مولودی‌ برگزار می‌شد اما در اواخر عصر قاجار مردم در اعیاد و جشن‌های عمومی و بعدها در قهوه‌خانه‌ها، میادین اصلی شهر یا روستا به تماشای خیمه شب بازی می‌نشستند. دو عکسی که در زیر مشاهده می‌کنید از عکاس ناشناس، عروسک‌ها و عروسک گردانان یک خیمه شب بازی در عصر قاجار را نشان می‌دهد.


ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
نظر:
علیرضا
۱۰:۲۰ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
نازنین خانم خوب اون زمان همین کارها رو میکردن که تونستن کلاه از سر مردم بردارن و اینقدر کشور رو به دیگران ببخشن!!!
اتفاقاً این پیشرفته، نه عقبگرد.
علیرضا
۰۹:۰۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
نازنین خانم خوب اون زمان همین کارها رو میکردن که تونستن کلاه از سر مردم بردارن و اینقدر کشور رو به دیگران ببخشن!!!
اتفاقاً این پیشرفته، نه عقبگرد.
ناشناس
۱۰:۳۸ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
حرفتون خیلی دو پهلو بود.
ناشناس
۰۷:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
شاد بودن ربطی به دوره خاص ندارد در ضمیر انسان است
آن اقایی که گفت یک مشت عیاش بعد از توافق شادی کردند امیدوارم به این درک برسد که شادی حق مردم است
ناشناس
۲۳:۳۸ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
اون موقع مردم شادتر بودن تا الان
مثلا دوره منحوس شاه های بی عرضه قاجار بود مردم انقدر شاد بودن ببین الان چقدر بدبختیم
محسن
۲۲:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
کلاه قرمزی های اون زمان!!!!!
احمد
۲۱:۴۸ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
تجدد به ایران در زمان قاجار آغاز شد نظیر روزنامه و سینما و تئاتر و دانشگاه و....کسانی که تاریخ نمیدانند هی قاجار را منحوس میپندارند....تهران ما را قاجار ها از روستا به پایتخت تبدیل کردند.........درحالیکه اصفهان و تبریز و مشهدو...شهر های اصلی بودند....
ناشناس
۲۱:۴۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
اون سمت راستييه چقدر امروزيه. اصلاح سر و صورتش اصلا و ابدا به دوران قاجار نمیخوره. فراتر از زمان خودش بوده. خط ريشش خیلی امروزيه. خیلی عجيبه!
مهسا
۲۰:۵۵ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
چه جالب ، قشنگ بود
سیامک
۱۹:۲۶ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
در قاجار هم اینا فکر نمیکنم مجوز میگرفتن...
والا الان به همینم مجوز نمیدن
ناشناس
۱۹:۲۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
سایت فرادید خودش این عکسا رو گرفته که کپی رایت زده زیرش ؟!؟!؟!؟!؟
کسی نیست از این سایت فرادید که تمام عکس های قدیمی رو به اسم خودش منتشر میکنه شکایت کنه ؟؟
منصور
۱۸:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
ننگ بر سلسله ایران بر باد ده قاجار
احسان
۱۱:۰۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
تو اصلا تاریخ خونده ای؟؟؟......همه شدن روشنفکر......بی سواد
ناشناس
۱۸:۱۶ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
چه عروسکهای زیبایی.
نازنین
۱۷:۱۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
حتی تو دوره منحوس قاجار نمایش و آواز و ساز آزاد بوده نه مثل الان طرف بلیط کنسرتش به فروش میره اونوقت ۴تا کفن پوش جلوی شادی مردم رو میگیرند یعنی عقب گرد تاریخی تا چه حد!
ناشناس
۰۰:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
شما عوام مغزشویی شده!!! هیچ دوره ای نه کاملا نحس بوده نه کاملا ایده آل. کی قراره این توهماتی رو که پهلوی ها رایج کردند بریزید دور؟!
ناشناس
۰۸:۰۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
این عقبگرد تاریخی نیست . تو هیچ دوره تاریخی جلوی شادی مردم گرفته نمیشد فقط مدل یا مناسبت آن را عوض می کردند . اینی که ما شاهدشیم مدلی از قدرت نمایی است .
علی
۰۹:۳۰ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
چی از اون دوره میدونی که میگی دوران منحوس؟