فرارو- نگرانی های کشورهای همسایه تاثیری در تصمیم رییس جمهور جدید افغانستان نداشت. پس از یک کشمکش طولانی با وجود مخالفت و ابراز نگرانی جمهوری اسلامی ایران، توافقنامه مشترک امنیتی افغانستان و آمریکا امضا شد.
به گزارش فرارو، تنها یک روز پس از جابجایی قدرت در افغانستان و کنار رفتن حامد کرزای و در اختیار گرفتن سکان هدایت افغانستان به دست اشرف غنی احمدزی، توافق نامه مشترک امنیتی افغانستان به امضا رسید.
این موافقتنامه امنیتی مشترک امروز توسط محمد حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری افغانستان که شب گذشته به این سمت برگزیده شده بود و جیمز کانینگهام سفیر آمریکا در کابل به امضاء رسید.
در زمان امضای این توافقنامه اشرف غنی احمدزی، رئیس جمهوری جدید افغانستان، عبدالله عبدالله رئیس اجرائی، شماری از رهبران جهادی و مقامات دولتی افغانستان نیز حضور داشتند.
با امضای این موافقتنامه حدود ۱۰ هزار نیروی آمریکایی و تعدادی نیرو از دیگر کشورهای عضو ناتو می‌توانند پس از پایان ماموریت رزمی نیروهای ناتو در پایان سال ۲۰۱۴ در افغانستان باقی بمانند.
موافقتنامه مشترک امنیتی افغانستان و عراق در حالی به امضا رسید که پیش از این جمهوری اسلامی ایران به شدت مخالفت خود را امضای آن میان دو کشور را اعلام کرده بود.
مخالفت ایران و سایر کشورهای منطقه از جمله پاکستان، روسیه، چین و حتی هند با امضای این توافقنامه میان افغانستان و آمریکا و وجود دلایل دیگر سبب شده بود که حامد کرزای در دوران ریاست جمهوری خود از امضا آن سرباز زند.
البته از میان کشورهای منطقه ایران تنها کشوری بوده است که به صراحت مخالفت خودش را با پیمان امنیتی آمریکا و افغانستان و ادامه حضور خارجی ها در افغانستان اعلام کرده است.
مذاکرات بر سر توافقنامه امنیتی دوجانبه در سال ۲۰۱۳ روابط دیپلماتیک آمریکا و افغانستان را تحت‌الشعاع قرار داده بود.
دیپلمات‌های آمریکایی امیدوار بودند که این مذاکرات تا ماه اکتبر (مهر ماه ۱۳۹۲) به پایان برسد، ولی نهایتا این کار در موعد مقرر انجام نشد.
کرزی بارها اعلام کرده بود که نگرانی های کشورهای منطقه به خصوص جمهوری اسلامی ایران را درک می کند و به آن احترام می گذارد.
منتقدان کرزی در افغانستان با انتقاد از امضا نشدن این توافقنامه میان دو کشور سبب شد که کرزی متهم شود به اینکه در روسیه، چین، ایران و هند دنبال دوستان جدید می‌گردد و می‌خواهد از آنها به‌عنوان اهرمی علیه آمریکا و ناتو استفاده کند.
دلیل مخالفت جمهوری اسلامی ایران با امضای توافقنامه امنیتی مشترک ایران و افغانستان مربوط به حضور نیروهای خارجی بویژه آمریکایی در افغانستان است.
بر این اساس دلیل اصلی مخالف ایران هرگونه حضور خارجی و نقض حاکمیت افغانستان است. این مسئله نشان می‌دهد که از دید ایران مسئله امنیت در افغانستان، ارتباط خیلی تنگاتنگی با امنیت ملی ایران پیدا می‌کند بخصوص این که ایران و افغانستان مرزهای خیلی طولانی در شرق کشور با هم دارند. به ویژه این که این مرزها به لحاظ تردد قاچاق مواد مخدر و رفت‌وآمدهای غیرقانونی، آسیب پذیر هستند. اگر امنیت در افغانستان پایدار باشد می‌تواند به امنیت کل منطقه از طریق همسایگانش همچون ایران کمک کند.
دیگر دلایل نگرانی ایران احداث پایگاه های نظامی آمریکایی در افغانستان است. برپایه این توافقنامه حداقل دو پایگاه آمریکا در نزدیکی مرزهای ایران برقرار خواهد شد.
آذر ماه سال گذشته حامد کرزی سفر یک روزه ای به تهران داشت که در این سفر هم امضای تفاهم نامه امنیتی بین افغانستان و آمریکا، یکی از مسائل مورد بحث میان روسای جمهور ایران و افغانستان بود.
حسن روحانی در دیدار با کرزی با اشاره به «مخالفت صریح ایران با هر نوع حضور خارجی در منطقه به ویژه در کشور مسلمان افغانستان» گفته بود: «جمهوری اسلامی ایران با حضور هر کشور خارجی در منطقه، خاورمیانه و خلیج فارس مخالف است.»
واکنش حسن روحانی در حالی صورت گرفت که رئیس جمهور افغانستان به تصویب مفاد پیمان امنیتی بین افغانستان و آمریکا در لویه جرگه مشورتی ملزم شده بود.
بر این اساس رییس جمهور افغانستان چاره ای جز این نداشت که این توافقنامه را به امضا برساند. بر این اساس مخالفت ایران چندان تاثیری در این مسیر نداشت.
از این رو جمهوری اسلامی ایران ناچار است که مناسبات خود با کابل را فارغ از مسئله توافقنامه مشترک امنیتی افغانستان و آمریکا تعریف کند تا همچنان روابط دو کشور دوستانه باقی بماند.