کیهان نوشت:
عضو تیم مذاکرات هسته ای در دوره اصلاحات اعلام کرد دولت آمریکا هیچ اختیاری از خود برای حل و فصل قانونی چالش هسته ای با ایران ندارد.
حسین موسویان معاون حسن روحانی 4 سال پیش به خاطر برخی اتهامات بازداشت شد. وی پس از یک سال بازداشت و ممنوعیت داشتن مسئولیت های دیپلماتیک برای 5 سال، به آمریکا رفت.
وی در مصاحبه با صدای آمریکا با بیان اینکه به مذاکرات آژانس در تهران خیلی امیدوار نیست و علت هم این است که مسئله هسته ای ایران، سیاسی است و نه فنی، اضافه کرد: آژانس به هیچ عنوان توان و اختیار لازم برای بحث و گفتگو و احیاناً توافق بر سر موضوعات سیاسی را ندارد. آژانس از ایران می خواهد که ابتدا پروتکل الحاقی را اجرا کند و نیز تقاضای دسترسی بیشتر به مراکز مربوطه را دارد. ایران در حال حاضر از اعضای امضاکننده پادمان است و آن را بطور کامل در چهارچوب آژانس رعایت می کند. اما آژانس شش-هفت سالی است که بر اجرای پروتکل الحاقی تأکید می گذارد. آژانس ابعاد احتمالی نظامی را مد نظر قرار داده که دسترسی هایی فراتر از پروتکل الحاقی و نامحدود را مد نظر دارد. [اما] حتی اگر ایران آمادگی چنین کاری را داشته باشد، آژانس توانایی و اختیار کافی برای انجام عمل متقابل را ندارد. ابتدا باید توافقی میان ایران و 1+5 بر سر بسته ای فراگیر حاصل شود تا بر مبنای طرحی گام به گام بتوانند روی مسائل سیاسی به توافق برسند و بعد این مأموریت به آژانس محول شود تا با سفر به تهران بتواند روی مسائل فنی با ایران به توافق برسد. بازدید از پارچین مستلزم آن است که ایران پروتکل الحاقی را عملاً اجرا کند. برای این منظور، ایران قطعاً خواهان اقدامی متقابل خواهد بود. آنها نمی توانند پروتکل الحاقی را برای هیچ به اجرا درآورند.
وی با بیان اینکه کنگره آمریکا در برابر به رسمیت شناختن حق غنی سازی ایران مخالفت می کند، گفت: درنتیجه توانایی اوباما در این زمینه محدود است. کنگره با تصویب تحریم های جدید علیه ایران موضع خود را نشان داد که فقط خواهان اعمال فشار است.
موسویان با تأکید بر اینکه اوباما اختیاردار نیست، اضافه کرد: در ایران هم چنین اجماعی وجود ندارد اما یک نفر هست که تصمیم گیرنده نهایی است. حتی در صورت اختلاف بین دولت و مجلس، وقتی مقام رهبری تصمیم می گیرند، همه اطاعت می کنند. امتیازی که در ایران وجود دارد این است که علیرغم همه اختلافات در درون نظام، و بین مجلس و دولت، یک تصمیم گیرنده نهایی وجود دارد که رهبر انقلاب است. اما در واشنگتن نه اجماعی وجود دارد و نه کسی هست که تصمیم نهایی را بگیرد. این یک مشکل است. مشکل دوم این است که اعضای گروه 1+5 هم با هم اختلاف نظر دارند. اما براساس آنچه که از منابع موثق شنیده ام، آمریکا و اروپایی ها «طرحی گام به گام» را تهیه کردند و آن را چند ماه پیش، در جریان اجلاس عراق، به تهران ارائه داده اند. هیچ امتیاز عمده ای در آن برای ایران وجود ندارد. دلیلش هم این است که دولت اوباما قدرت کافی برای برداشتن تحریم ها را ندارد. این امر در توان و در حیطه اختیارات کنگره است. و کنگره هم قصدی برای انجام آن ندارد.
وی در پاسخ این پرسش که آیا اعمال تحریم ها مانع پیشروی فعالیت های هسته ای ایران نشده یا حداقل آن را کند نکرده اند؟ گفت: تهدید ایران و افزایش تحریم ها غیر سازنده بوده اند. به دنبال تحریم ها بود که ایران قابلیت های غنی سازی اش را ارتقا داد. برگردید به سال 2006، ایران ذخیره اندکی از اورانیوم غنی شده را داشت. امروزه بعد از چهار پنج سال، و بعد از تصویب چهار پنج قطعنامه و اعمال تحریم های بیشتر، ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به حدود 7 هزار کیلوگرم رسیده. در سال 2005 یا 2006، ایران حدود هزار سانتریفیوژ داشت، اما بعد از همه آن قطعنامه ها، ایران حالا حدود 10 هزار سانتریفیوژ دارد. حتی درجه غنی سازی هم فرق کرده، آن زمان ایران تا سطح سه، چهار و پنج درصد غنی سازی می کرد، اما بعد از اعمال تحریم ها، الان در سطح 20 درصد غنی سازی می کند.
موسویان درباره این پرسش که «پس به دنبال تحریم ها، ایران سازشی از خود نشان نخواهد داد» گفت: دقیقاً، نتیجه معکوس هم دارد. رفتار سیاسی ایران، زیر فشار و تهدید، کاملاً متفاوت شده. اگر آنها می خواهند که ایران انعطاف پذیری بیشتری نشان دهد و همکاری کند، باید این را بفهمند که تهران، تحت فشار و تهدید، نمی تواند چنین خواسته ای را اجابت کند. این بدین خاطر است که قدرت های غربی، واقعیت های درون ایران را درک نمی کنند. آنها فکر می کنند که می توانند با افزایش تحریم ها و اعمال فشار، ایران را وادار کنند تا سیاست های هسته ای اش را تغییر دهد. اما این اتفاق رخ نخواهد داد.
وی پس از بیان اینکه ایران درباره تأسیسات اتمی خود قائل به شفافیت است، با این سؤال مواجه شد که «آیا فردو را تعطیل می کند؟». موسویان در پاسخ اظهار داشت: شما مسائل را با هم قاطی می کنید؛ شفافیت هیچ ارتباطی به تعطیلی فردو ندارد. شفافیت بخرج دادن که ارتباطی به تعلیق ندارد. شفافیت یعنی، ایران به آژانس اجازه بازرسی هایی که مورد نیازش هست را بدهد. اگر بخواهید ده تا سایت غنی سازی بسازید که می توانید براساس NPT این کار را بکنید. این حق مشروع تک تک اعضای NPT است.
خبرنگار صدای آمریکا همچنین از موسویان پرسید: «چرا در ایران در مورد برنامه هسته ای کسی مطلبی نمی نویسد و سکوت مطلق است؟» و او پاسخ داد: چون که امروزه اجماعی در داخل کشور وجود داشته بدین ترتیب که این صرفاً موضوعی سیاسی است؛ و گروه 1+5 هم در موقعیتی نیست که برای برون رفت از این بن بست توافقی واقعی داشته باشد، دقیقاً بخاطر همان دلایلی که قبلاً گفتم. اول این که در واشنگتن اختلاف نظر هست و دوم این که در درون 1+5 هم اختلاف نظر وجود دارد.